16-мавзу. Давлатнинг минтақавий сиёсати ва ҳудудлар ривожланишининг истиқболлари
Download 38.92 Kb.
|
16-мавзу. Давлатнинг минтақавий сиёсати ва ҳудудлар ривожланишин-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- Пастдан юқорига”
- Юқоридан пастга”
- Аралаш усул”
ЯҲМни жорий ва ўзгармас нархларда турли хил усуллар бўйича ҳисоблаш жараёнида ҳисоб-китоб ишларини ташкил қилиш масалалари ҳам муҳим аҳамиятга эгадир. Ҳудудлар бўйича ишлаб чиқаришнинг асосий кўрсаткичларни ҳисоблашни ташкил қилишда қуйидаги усуллардан фойдаланилади:ЯҲМни жорий ва ўзгармас нархларда турли хил усуллар бўйича ҳисоблаш жараёнида ҳисоб-китоб ишларини ташкил қилиш масалалари ҳам муҳим аҳамиятга эгадир. Ҳудудлар бўйича ишлаб чиқаришнинг асосий кўрсаткичларни ҳисоблашни ташкил қилишда қуйидаги усуллардан фойдаланилади:“Пастдан юқорига” ҳисоблаш усули; “Юқоридан пастга”ҳисоблаш усули; Аралаш усул. “Пастдан юқорига” ҳисоблаш усулида – ишлаб чиқариш натижаларини ифодаловчи кўрсаткичлар тўғрисидаги дастлабки маълумотлар муайян ҳудуд миқёсида тўпланади. Кейин эса ушбу кўрсаткичлар умумлаштирилади. Барча ҳудудлар бўйича умумлаштирилган кўрсаткичлар мамлакат бўйича ишлаб чиқариш даражасини акс эттирувчи кўрсаткичларга тенг бўлиши керак. Ушбу усулнинг афзаллиги шундаки, бунда муайян бир ҳудуд миқёсидаги ахборот манбаларидан тўғридан-тўғри фойдаланиш мумкин.“Пастдан юқорига” ҳисоблаш усулида – ишлаб чиқариш натижаларини ифодаловчи кўрсаткичлар тўғрисидаги дастлабки маълумотлар муайян ҳудуд миқёсида тўпланади. Кейин эса ушбу кўрсаткичлар умумлаштирилади. Барча ҳудудлар бўйича умумлаштирилган кўрсаткичлар мамлакат бўйича ишлаб чиқариш даражасини акс эттирувчи кўрсаткичларга тенг бўлиши керак. Ушбу усулнинг афзаллиги шундаки, бунда муайян бир ҳудуд миқёсидаги ахборот манбаларидан тўғридан-тўғри фойдаланиш мумкин.“Юқоридан пастга” ҳисоблаш усулида – ишлаб чиқаришнинг асосий кўрсаткичлари тўғрисидаги дастлабки маълумотлар мамлакат миқёсида тўпланади. Кейин бошқа билвосита кўрсаткичлар ёрдамида ушбу маълумотлар ҳудудлар бўйича тақсимланади. Ушбу усулнинг афзаллиги шундаки, унда миллий ва ҳудудий кўрсаткичлар аввалбошдан бир-бирига мувофиқлаштирилиб борилади.“Юқоридан пастга” ҳисоблаш усулида – ишлаб чиқаришнинг асосий кўрсаткичлари тўғрисидаги дастлабки маълумотлар мамлакат миқёсида тўпланади. Кейин бошқа билвосита кўрсаткичлар ёрдамида ушбу маълумотлар ҳудудлар бўйича тақсимланади. Ушбу усулнинг афзаллиги шундаки, унда миллий ва ҳудудий кўрсаткичлар аввалбошдан бир-бирига мувофиқлаштирилиб борилади.“Аралаш усул” бу – юқорида кўрсатилган иккита усулнинг уйғунлашган ҳолда қўлланилишидир. Бунда муайян ҳудуд миқёсидаги кўрсаткичлардан қисман фойдаланилади. Фақатгина мамлакат миқёсида қўллаш мумкин бўлган кўрсаткичлар эса, “юқоридан пастга” йўналтирилган ҳисоблаш усули ёрдамида амалга оширилади.“Аралаш усул” бу – юқорида кўрсатилган иккита усулнинг уйғунлашган ҳолда қўлланилишидир. Бунда муайян ҳудуд миқёсидаги кўрсаткичлардан қисман фойдаланилади. Фақатгина мамлакат миқёсида қўллаш мумкин бўлган кўрсаткичлар эса, “юқоридан пастга” йўналтирилган ҳисоблаш усули ёрдамида амалга оширилади.http://fayllar.org Download 38.92 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|