16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

E’lonlar: “Chorshanba kun 27-iyunda ot bozorida Toshkent voyinnoy uchilishchadagi 5 dona 
otlarni targi birlan sotadurlar, erta birlan soat 9 da”.
1
. каримов.И..А..Тарихий.хотирасиз.келажак.йўқ..–.Т.:.Шарқ,.1999..–.б..7.
2
. Ўзбекистоннинг.янги.тарихи..–.б..150-159.

---

53
3
Июнь
17
“Beshyog‘och dahada, Beshyog‘och darvozdagi joy sotiladi. Hududi 7200 sarjin
1
 Beshyog‘och 
ko‘chadan 30 sarjin uzoqroq. Xohlagan kishiga bo‘lub va o‘lung‘on sotiladi. Narhi Beshyog‘och 
darvozada turg‘uvchi To‘g‘onboy Yaqubboy o‘g‘lidan so‘raladi”.
“Bollarni tozaligi – onasini baxtidir. “Alinbiris”- Inglizni suludavoy taomi. Sigir suti birlan 
aralash qilung‘on sludavoy taom. E’lon, boqilg‘on nihoyatda boquvvatliq bo‘ladur. Bul taom 
to‘g‘risinda batafsil bosilg‘on bayonnoma kitobini talab qiling‘on zamon yubaruladur”
2
. Jami 
dorixonalarda va dorixona magazinlardan talab qilsa bo‘ladi (Izoh uchun 6-ilova qarang). Bev-
osita e’lonlardan keyin Toshkent shahrida 1917-yilda voqealari bilan tanishamiz. O‘sha davr 
haqida qisqagina tasavvur hosil qilamiz.
“Markaziy sho‘ro huzurindagi Qursdagi talabalarga hozirgi ahvol zamonga muvofiq leksiya 
(hutba) o‘quydurg‘on tajribali lektur kerakdur. Agar shunday talabgor o‘qimishli kishi bor 
bo‘lsa qurs mudirina o‘zini bildiruvini millat nomidan rijo qilunur. Har leksiyasiga qurs idorasi 
tomonidan 10 so‘m xizmat haqqi berilur”
3
. (Muharrir: Ahmad Zakiy Validiy)
Yuqorida.berilgan.e’lonlar.“Kengash”.gazetasidan.olingan.bo‘lib,.undagi.voqealar.1917-yilda.
ro‘y.bergan..Bu.voqealar.shuni.ko‘rsatdiki,.1917-yil.Turkiston.xalqlari.pul.birligi.“So‘m”
4
.deb.
nomlangani.menga.yangilikdir..Bunday.ma’lumotlar.gazetada.ko‘p..Shunga.o‘xshash.maqolalarni.
kelgusi.izlanishlarimizda.keltirib.o‘tamiz..
Tadqiqot. natijasidan. xulosa. qilib,. shuni. qayd. etish. lozimki,Turkistonda. milliy. matbuotning.
paydo. bo‘lishi. va. uning. taraqqiyoti. o‘lka. xalqlarining. ijimoiy-siyosiy. va. madaniy. hayotida.
muhim.tarixiy.voqea.bo‘ldi..Ayniqsa,.jadidlar.asos.solgan.O‘zbek.milliy.matbuoti.o‘z.yo‘lidagi.
g‘ovlarga.qaramay,.milliy.ong,.milliy.til,.milliy.adabiyot.va.matbuotni.shakllantirishga.barakali.
ta‘sir.ko‘rsata.oldi..Shunday.bo‘lsada.unga.aksilinqilobiy.matbuot.tamg‘asi.bosildi..Shuni.alohida.
qayd. etish. joizki,. sho‘ro. tuzumi. davrida. turkiston. matbuotining. O‘zbek. xalqining. ijtimoiy-
siyosiy. va. madaniy. hayotidagi. ahaimiyati. tarixiy. haqiqatga. zid. ravishda. buzib. talqin. qilindi..
Yurtimizda.qaror.topgan.mustaqillik.tufayli.biz.endilikda.tarixiy.merosimizni.haqqoniy.o‘rganish.
va.baholash.imkoniga.erishdik..
Tadqiqot.natijalari.va.tahliliga.ko‘ra,.biz.quyidagi.xulosalarga.keldik:
Turkistondagi. dastlabki. davriy. nashrlar. rus. hukumatining. Turkiston. ma‘muriyati. mablag‘i.
hisobidan. nashr. qilinib,. ularning. o‘lkada. mustamlakachilik. siyosatini. o‘tkazish. vositasi. bo‘lib.
xizmat.qildi;
Turkistonda. O‘zbek. tilidagi. dastlabki. mustaqil. nashrlar. asrimizning. boshidagina,. aniqrog‘i.
birinchi. rus. inqilobi. davrida. vujudga. keldi.. Bu. shubhasiz,. o‘lka. ijtimoiy. hayotida. tarixiy.
ahamiyatga. molik. muhim. voqea. bo‘ldi.. Inqilob. zarbasidan. sarosimaga. tushgan. rus. hukumati.
matbuot.sohasida.ham.yon.berishga.majbur.bo‘lgan;
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati:
1..Karimov.I.A..Tarixiy.xotirasiz.kelajak.yo‘q..–T.:.Sharq,.1998..–.32.b.
2..Agzamxo‘jayev.S.Turkiston.muxtoriyati.milliy-demokratik.davlatchilik.qurilishi.tajribasi..
–.T.:.Ma’naviyat,.2000..–.168..b..
3.. Ziyo. Said.. O‘zbek. vaqtli. matbuoti. tarixiga. materiallar.. Tanlangan. asarlar.. –. T.:. G‘afur.
G‘ulom.nomidagi.adabiyot.va.san’at.nashriyoti,.1974..–.251..b.
5..Shamsutdinov.R..va.boshq.Vatan.tarixi.(XVI-XX.asr.boshlari);.K.2.Т.:.“Sharq”,.2010..–.
368.b..
6..Ahmad.Zakiy.Validiy.To‘g‘on..Kengash.1917.1-15.sonlari.
1
. sarjin.=.2160.mm
2
. Kengash”.gazetasi..1917..1-son..–.B..4.
3
. “Kengash”..1917..4-son..–.B..1.
4
. “Kengash:..1917..1-son..–.B..1.

---

54