16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14
Download 2.67 Mb. Pdf ko'rish
|
3.Tarix saxifalaridagi izlanishlar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Калит сузлар
3
Июнь 17 О.А.СуХАРеВА АСАРЛАРИДА БуХОРО ЭРОНИЙЛАРИ ХуСуСИДА. Ҳотамова Севара Сулаймоновна БухДУ Тарих ва маданий мерос факультети “Бухоро тарихи” кафедраси Этнография, этнология ва антропология йўналиши 1-босқич магистранти. sevara.khotamova.97@mail.ru Аннотация:.бухоро.воҳаси.этнографияси.ҳақида.О.А.сухарева.асарларида.атрофлича. ёритилган.. Айниқса,. унинг. “XIX-XX. аср. бошларида. бухоро”. асарида. бухоро. эронийла- рининг. воҳага. келиб. қолиш. тарихи,. маҳаллий. аҳоли. билан. қўшилиши,. хўжалик. ҳаёти. тўғрисида.қимматли.маълумотлар.келтирилади.. Калит сузлар:. эроний,. форс,. марви,. шиа,. сунний,. Хиёбор,. косагарон,. сараҳсиён,. Афшормаҳалла,.ҳусайнияхона. 2001-йилда. ИсескО. томонидан. Ислом. маданияти. пойтахтларини. эълон. қилиш. да- стури.маъқулланган..Ислом.ҳамкорлик.ташкилоти.ҳар.йили.мусулмон.мамлакатларидаги. 3та. шаҳарни. “Ислом. маданияти. пойтахти”. деб. эълон. қилади.. уларнинг. бири. араб. дав- латлари,. бошқаси. Осиё. ва. учинчиси. Африка. мусулмон. мамлакатларидаги. шаҳарлардир.. Ташкилот. маданият. вазирлари. IX. Ислом. конференсияси. томонидан. 2020-йилда. бухоро. шаҳри.“Ислом.маданияти.пойтахти”.сифатида.тасдиқланди..Пойтахт.сифатида.танланган. шаҳарда.йил.бўйи.ислом.мероси.ва.маданияти.тақдимотига.йўналтирилган.турли.тадбир- лар.бўлиб.ўтади..Шариф.шахримиз-.бухоро.тўғрисида.жуда.кўп.маълумотлар.йиғилгани. фанда.маълум..бу.маълумотларга.назар.ташланганда.уларда.кўпроқ.шаҳар.аҳолиси,.улар- нинг. машғулотлари. ва. бошқа. қатор. шаҳар. ҳаётига. оид. масалаларнинг. ёритилганлиги. аниқланган.. бухоро.воҳаси.этнографияси,.айниқса,.О.А.сухарева.асарларида.атрофлича.ёритилган.. самарали.меҳнати.туфайли.О.А.сухареванинг.бухоро.этнографиясига.оид.бир.нечта.тари- хий-этнографик.асарлари.яратилади..Олиманинг.“XIX-XX.аср.бошларида.бухоро”.асарида. бухоро.эронийлари.тўғрисида.қимматли.маълумотлар.келтирилади.. О.А.сухарева. аввало,. “форс”. атамаси. хусусида. тўхталади. ва. қуйидагиларни. ёза- ди:. “бухоро. шаҳар. аҳолисининг. анчагина. гуруҳини. форслар. ташкил. этган.. ушбу. атама. 1910-йилги. “шиалар. қирғини”дан. сўнг. ўзгартирилиб,. натижада. эронийлар. “марви”. деб. аталганлигини. таъкидлайди.. Ф.Люшкевичнинг. кузатишлари. натижасида. улар. ўзларини. эронийлар. деб. атаганлари. маълум. бўлган. (1962).. Шунинг. оқибатида. адабиётларда. бухо- роликлар. турмушида. илдиз. отган. “форс”. атамасини. қўллаш. қабул. қилинган.. самарқанд. эронийлари. эса. ўзларининг. илгариги. номларини. сақлаб. қолганлар.. бухоро. форслари. ва. самарқанд.эронийлари.учун.турли.хилдаги.атаманинг.қабул.қилиниши.илмий.нуқтаи.на- зардан.тўғри,.чунки.бу.икки.этник.гуруҳлар.ўзининг.ташқи.кўриниши.ва.келиб.чиқиши. жиҳатидан.турли.гуруҳларга.тегишли..бухоро.форслари.тожик.тилли.бўлиб.антропологик. жиҳатдан. маҳаллий. аҳоли. билан. аралашиб. кетган.. самарқанд. эронийлари. хоразм. ўзбек. тили.сўзлашуви.ёки.озарбайжон.тилига.яқин.турк.тилли.эдилар..бу.3.гуруҳни.бирлашти- радиган.омил-.шиа.мазҳабидир.. бухорода,.асосан,.шаҳарнинг.ғарбий.қисмини.эгаллаган.форслар.Жўйбор.аҳолисининг. катта.қисмини.ташкил.қилган.ва.шарқдан.Хиёбон.кўчасигача.бўлган.ҳудудларда.(.жануб- да. сарахсиён,. косагарон,. Хиёбоннинг. шимолида. Мирдўстим. мавзеларигача). ҳам. яшаш- ган.. улар,. шунингдек,. шаҳар. ғарбий. деворининг. ташқарисида. жойлашган. Қумрабод. ва. Афшормаҳалла. қишлоқларида. ҳам. жойлашишган.. Айниқса,. шаҳарнинг. ғарбий. қисмида. форслар. зич. жойлашишган.. чақар,. Абдулло-ходжа,. чуқурмаҳалла,. Вақф. (Ваҳм),. Ҳавузи. баланд.гузарлари.аҳолисининг.асосий.қисмини.фослар.ташкил.қилган..Шаҳарнинг.марка- зий.қисмида.Жўйборликлар.билан.алоқа.қилмайдиган,.2та.майда.форслар.гуруҳи.яшаган. бўлиб,. уларнинг. бири. эски. шаҳристон. ҳудудидаги. Тўпхона,. иккинчиси. Аркнинг. ғарбий. қисмидаги.Дўст-чурогосдир. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling