16-Tema. Kalashnikov avtomatınıń tiykarǵı bólim hám mexanizmleri hám de olardıń wazıypası

16-Tema. Kalashnikov avtomatınıń tiykarǵı bólim hám mexanizmleri hám de olardıń wazıypası

Avtomat quramına tómendegi tiykarǵı bólim hám mexanizmler kiredi:

1. Stvol, stvol qutısı, soqqı-tepki mexanizmi, móljelǵe alıw úskenesi, qundaq hám pistolet tutqası menen birge. 2. Jalın sóndiriwshi kompensator. 3. Stvol qutisinıń qappaǵı. 4. Zatvor raması gaz porsheni menen birge. 5. Zatvor. 6. Qaytarıwshı mexanizm. 7. Gaz trubkasi stvol qaplaması menen birge. 8. Stvol astı dástesi. 9. Magazin.

10. Nayza-pıshaq. 11. Shompol. 12. Tazalaw anjamları ushın penal (90 -súwret).

Stvol — oqtıń mólsherlengen tárepke ushıwı ushın xızmet etedi (91-
súwret). Stvol ishkerisinde tórt qırlı kanalı bolıp, shep tárepten joqarıǵa hám ońǵa jónelgen. Qırları oqtıń tez kúshlenip háreketleniwine xızmet etedi. Qırlar menen baylanısqan aralıq bolıp, bul aralıqtıń ortası stvol kalibri dep ataladı. Stvoldıń zirhlangan bólegi qattı piston formasında bolǵan kanalı oqlanıw bólimi (patronnik) dep ataladı. Oqlanıw bóliminen stvol kanalınıń qırlı bólegine ótiwi oqtıń jolı dep ataladı. Stvoldıń bas bóleginde rezba bolıp, oǵan kompensator jalǵanadı, gaz kamerası, biriktiriwshi mufta, gózlew dástesi hám de oq salınatuǵın orında atilǵan oq gilzasın shıǵarıp taslaytuǵın bólimin ilip alıw ushın zirhli kesilisken jayında jóneltiriwshi ilmekten ibarat. Gaz tesiginde siltilengen jónelis gaz kamerası arqalı gaz kamerasına ótedi. (92-súwret).

Stvol qutısı — avtomat bólim hám mexanizmlerin biriktiriw, zatvor ramasınıń zatvor menen birgelikregi háreketin jóneltiriw, stvol kanalın zatvor menen jabıw hám zatvordı jabıw ushın xızmet etedi.
Stvol qutısı óziniń qappaǵı menen jabıladı (93-súwret).

Stvol qutısınıń qappaǵı — stvol qutisinda jaylasqan avtomattıń bólim hám mexanizmlerin pataslaniwdan saqlaydı (94-súwret).

Móljelge alıw úskenesi — avtomat (pulemyot) tıń ot ashıw waqtında túrli aralıqlardaǵı nıshanlarǵa tuwrılaw ushın xızmet etedi (95-súwret).

Móljelǵa alıw úskenesiniń tiykarı tómendegilerge iye: úskene plankasiga belgilengen biyiklikti beriw ushın xızmet etetuǵın jollar, nıshan plankasin biriktiriw ushın muftalar, shtift hám gaz trubkasi ushın tesikler; ishinde — jalpaq prujina ushın uya hám zatvor raması ushın boslıq; artqı diywalında — stvol qutisinıń qappaǵı ushın yarım sheńber tárizli kesindi. Jalpaq prujina úskene tiykarı ishinde jaylasqan bolıp, úskene plankasinıń ornatılǵan jaǵdayında uslap turadı. Úskene plankasinıń oyıq jeri bolıp, odaǵı kespe nıshanǵa qaratnıw ushın, plankadagi kesesine tartılǵan kespelerde júriwshi muftanı ornatılǵan jaǵdayda prujinali stopor járdeminde tutıp turıw ushın xızmet etedi.
Pulemyotdagi nıshan oyıq jerge iye bolıp, ol nıshanǵa tuwrı alıw ushın mólsherlengen. Bunnan tısqarı, ol buraǵısh penen birgeliktegi vintke, prujinaǵa, shayba hám shtiftǵa iye. Jıljıwshı mufta úskene plankasigana kiydirilgen bolıp, stopor járdeminde tutıp turıladı. Túnde atıw ushın (móljel plankasina hám mushkasina) jaqtılandıriw úskeneleri ornatıladı hám tungi nıshanǵa alıwlar da qollanıladı. Mushka sırǵalıwshisi teńme-teń mushka tiykarlarına qatırılǵan sırǵanıwshiǵa hám mushka tiykarlarına qáwip beriliw jaǵdayları da anıqlanadı.