17-Amaliy Agrobiznes muhiti va unga ta`sir etuvchi omillar Tadbirkorlikni davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash Darsning

17-Amaliy

Agrobiznes muhiti va unga ta`sir etuvchi omillar Tadbirkorlikni davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash

Darsning maqsadi: O`zbekiston Respublikasi qishloq xo`jaligini rivojlantirishning 2020-2030 yillarga mo`ljallangan Strategiyasi. Aholining oziq- ovqat xavfsizligini ta`minlash, qulay agrobiznes muhitini va qo`shilgan qiymat zanjirini yaratish, soha boshqaruvida davlat ishtirokini kamaytirish va investiciyaviy jozibadorlikni oshirish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va atrof-muhit muhofazasini ta`minlash, davlat boshqaruvining zamonaviy tizimlarini rivojlantirish, tarmoqni qo`llab-quvvatlashga yo`naltirilgan davlat xarajatlarini bosqichma-bosqich diversifikaciya qilish, qishloq xo`jaligida ilm-fan, ta`lim, axborot va maslahat xizmatlari tizimini rivojlantirish, qishloq hududlarini rivojlantirish, tarmoq statistikasining shaffof tizimini ishlab chiqish haqida bilim va ko`nikmalarni shakllantirish.
Dars jihozlari: komp`yuter va mul`timedia vositalar, marker, plakatlar, vatman, kerakli adabiyotlar.
Uslubiy ta`minot: namunaviy dastur, ishchi dastur, kalendar reja, texkarta, o`quv uslubiy majmua, tarkatma materiallar.

Adabiyotlar:

1. 
   O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 23 oktyabr`dagi “O`zbekiston Respublikasi qishloq xo`jaligini rivojlantirishning 2020-2030 yillarga mo`ljallangan Strategiyasini tasdiqlash to`ǵrisida” gi PF-5853-sonli Farmoni.
   
2. 
   O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “O`zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo`yicha harakatlar strategiyasi to`ǵrisida” gi PF- 4947-sonli Farmoni. O`zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to`plami, 2017 y., 6-son, 70-modda.
   
3. 
   O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 28 yanvardagi “O`zbekiston Respublikasi qishloq xo`jaligini rivojlantirishning 2020-2030 yillarga mo`ljallangan Strategiyasida belgilangan vazifalarni 2020 yilda amalga oshirish chora-tadbirlari to`ǵrisida” gi PQ-4575-sonli Qarori.
   

O`zbekiston Respublikasi qishloq xo`jaligi va oziq-ovqat tarmoǵini istiqbolda barqaror rivojlantirish sohada davlat siyosatini yangicha yondoshuvlar asosida yuritishni talab qilmoqda. O`zbekiston Respublikasi qishloq xo`jaligini rivojlantirishning 2020

— 2030 yillarga mo`ljallangan strategiyasi ushbu vazifalarni amalga oshirishga xizmat qiladi.
Mazkur Strategiyaning asosiy maqsadi qishloq xo`jaligi va oziq-ovqat tarmoǵining raqobatbardoshligini oshirishga qaratilgan islohotlarni yanada chuqurlashtirishda davlat siyosatini tubdan takomillashtirishga yo`naltirilgan bo`lib, quyidagi ustuvor yo`nalishlarni qamrab oladi:
aholining oziq-ovqat xavfsizligini ta`minlash;
qulay agrobiznes muhitini va qo`shilgan qiymat zanjirini yaratish;
soha boshqaruvida davlat ishtirokini kamaytirish va investiciyaviy jozibadorlikni oshirish;
tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va atrof-muhit muhofazasini ta`minlash;
davlat boshqaruvining zamonaviy tizimlarini rivojlantirish;
tarmoqni qo`llab-quvvatlashga yo`naltirilgan davlat xarajatlarini bosqichma-
bosqich diversifikaciya qilish;
qishloq xo`jaligida ilm-fan, ta`lim, axborot va maslahat xizmatlari tizimini rivojlantirish;
qishloq hududlarini rivojlantirish;
tarmoq statistikasining shaffof tizimini ishlab chiqish.
Strategiyani amalga oshirish yo`nalishlari bo`yicha har yili 1 dekabrga qadar kelgusi yilga mo`ljallangan dastur ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi.
Strategiya doirasida belgilangan vazifalarni bajarish orqali O`zbekiston Respublikasi qishloq xo`jaligi sohasini 2030 yilgacha rivojlantirishda quyidagi ko`rsatkichlarga erishish nazarda tutiladi:
er ajratish va uni olib qo`yishda shaffof tizim yaratiladi, korrupciya va boshqa sub`ektiv holatlarning oldi olinadi, erdan foydalanuvchilar huquqlarini kafolatlaydigan tizim yaratiladi;
erlarni noqonuniy ajratish, ulardan xo`jasizlarcha foydalanish holatlari keskin kamayishiga erishiladi;
1,1 mln gektar qishloq xo`jaligi erlari o`zlashtiriladi, 535,6 ming gektar lalmi, yaylov va boshqa erlardan foydalanish samaradorligi ortadi;
qishloq xo`jaligiga mo`ljallangan erlar to`liq xatlovdan o`tkaziladi;
er uchastkalariga bo`lgan huquqning haqiqiy bozor narxi shakllanadi, bu huquqdan garov ta`minoti sifatida foydalanish mumkin bo`ladi, tadbirkorlar va aholi qo`lidagi kapital qiymati o`z o`zidan ortadi, er soliǵi solinadigan bazani kengaytirish imkoniyati yaratiladi;
respublika hududlarida suǵorishning suv tejovchi tizimlaridan foydalanilish maydonlari kengaytiriladi va ushbu tizimlarni joriy qilishni raǵbatlantirish mexanizmlari takomillashtiriladi;
suv iste`molchilari va suv etkazib beruvchilar o`rtasida hisob-kitoblar iste`mol qilingan suvni etkazib berish uchun qilingan haqiqiy xarajatlar hajmidan kelib chiqqan holda va bozor mexanizmlari asosida amalga oshiriladi;
hududlar ixtisoslashtiriladi, bir joyda bir xil mahsulotlarni etishtirish, agroinnovacion ǵoyalarni joriy etish, hosildorlikni oshirish va mahsulot sifatini yaxshilashga sharoit yaratiladi;
paxta xom ashyosi va boshoqli don etishtirishda davlatning ishtirokidan bosqichma- bosqich voz kechiladi;
paxta xom ashyosi va boshoqli don mahsulotlari etishtiruvchilari bilan qabul qiluvchilar o`rtasida mahsulot hajmiga qarab shartnoma tuzish tizimi yo`lga qo`yiladi;
erlarning turiga qarab yuqori hosil beruvchi ekinlar etishtiruvchilar tomonidan mustaqil joylashtiriladi;
mayda qishloq xo`jaligi mahsulotlari etishtiruvchilarni qo`llab-quvvatlash va erlardan oqilona foydalanish imkoniyati yaratiladi;
sifatli raqobatbardosh meva va sabzavotlarni ishlab chiqarish, saqlash, chuqur qayta ishlash va eksport o`sishi barqarorligini ta`minlashga erishiladi;
ilm-fan, ta`lim va ishlab chiqarishning samarali integraciyasi amalga oshiriladi; kadrlar tayyorlashda oliy va o`rta ta`lim o`rtasida uzviy aloqadorlik
ta`minlanadi;b
ilmiy-tadqiqot muassasalarining moddiy-texnik bazasi yaxshilanadi, laboratoriya jihozlari yangilanadi, xodimlarning malakasi oshiriladi;
qishloq xo`jaligi yo`nalishidagi oliy ta`lim muassasalari o`zini o`zi moliyalashtirishga o`tkaziladi;
boshoqli donni birja savdolarida cheklovlarsiz sotilishiga imkon yaratiladi, davlat xaridlari kamaytiriladi;
boshoqli don bozorida intervencion mexanizmlar joriy etiladi;
qishloq xo`jaligi mahsulotlarining hosildorligi va raqobatbardoshligi ortadi;
qishloq xo`jaligi ishlab chiqaruvchilariga maqbul qishloq xo`jaligi va ekologik amaliyoti (GAEP), agrar tadbirkorlikka maqbul ishlab chiqarish amaliyoti (GMP) va boshqa sifat standartlari joriy etiladi;
qishloq xo`jaligida xizmat ko`rsatishning shaffoflik va raqobatga asoslangan bozor xizmatlari rivojlanadi;
qishloq xo`jaligida o`rtacha mehnat unumdorligi 1,7 barobar oshadi;
qishloq xo`jaligi mahsulotlarini qayta ishlash bo`yicha qo`shimcha 3,4 mln tonna quvvat yaratiladi;
mahsulotlarni qayta ishlash ko`rsatkichi 30 foizga etkaziladi (2030 yilga qadar eksport hajmi 20 mlrd AQSh dollariga etkaziladi).

1.