17-mavzu. Xalqaro hamkorlik siyosati

Shanxay hamkorlik tashkiloti tashkil etilganining 21 yilligi munosabati bilan brifing o‘tkazildi
Joriy yilning 15 iyun kuni O‘zbekistonda Shanxay hamkorlik tashkilotining Xalq diplomatiyasi markazi mahalliy va xorijiy jurnalistlar ishtirokida brifing o‘tkazdi. Tadbir Shanxay hamkorlik tashkiloti tashkil etilganining 21 yilligi hamda ShHT Xartiyasi imzolanganining 20 yilligi doirasida o‘tkazildi.
ShHT tashkil topgan so‘nggi yillarda o‘zining pragmatik harakatlari tufayli xalqaro hamkorlikni mustahkamlashning yangi modeli – sayyoramizda barqarorlik va tinchlikni ta'minlashga qaratilgan sheriklikni yaratgan nufuzli tashkilot sifatida o‘zini namoyon etdi.
O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoev xalqaro hamkorlikni muvaffaqiyatli rivojlantirishning asosiy kafolati mamlakatlar va xalqlar o‘rtasidagi o‘zaro ishonchni chuqurlashtirishdan iborat ekanini bir necha bor ta'kidlagan.
Bugungi kunda ShHTga a'zo davlatlar ochiqlik va o‘zaro anglashuv ruhida mintaqada tinchlik, xavfsizlik va barqarorlikni yanada mustahkamlash, shuningdek, ShHT davlatlarining iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy rivojlanishi yo‘lida yaqin hamkorlikni amalga oshirmoqda.
Tadbirni O‘zbekistonda ShHT Xalq diplomatiyasi markazi Qobiljon Sobirov ochar ekan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining "2021-2022 yillarda Shanxay hamkorlik tashkilotida O‘zbekiston Respublikasi raisligini samarali amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi Farmonini amalga oshirish muhimligini ta'kidladi. Shu munosabat bilan u joriy yilning may oyida Toshkent Xalq diplomatiyasi forumining o‘tkazilishi, hamda Shanxay hamkorlik tashkiloti doirasida "ShHT oilasi" xalqlari o‘rtasidagi do‘stona aloqalarni yanada mustahkamlash bo‘yicha ko‘p qirrali hamkorlikni rivojlantirishga muhim turtki bo‘lganini ta'kidladi. Forum natijasida siyosiy va iqtisodiy tizimidan qat'iy nazar, xalq diplomatiyasi institutlaridan yanada kengroq va samarali foydalanish to‘g‘risidagi bitim, shuningdek, ShHT mamlakatlarining parlamentlararo aloqalarni mustahkamlash, fuqarolik munosabatlarining o‘zaro hamkorligini kuchaytirish bo‘yicha birgalikdagi sa'y-harakatlari to‘g‘risida Toshkent kommyunikesi qabul qilindi.
Q.Sobirov ShHTga raislik qilgan avvalgi davrlarda O‘zbekiston o‘z faoliyati haqidagi qarashlarining ustuvor yo‘nalishlarini aniq belgilab olganini, ko‘p tarmoqli hamkorlikning uzluksizligi va izchil mustahkamlanishi tamoyillariga sodiqligini ma'lum qilganini alohida ta'kidladi. Respublika uni rivojlantirish, normativ-huquqiy bazani mustahkamlash, ushbu tuzilmaning jahondagi nufuzini oshirishga katta hissa qo‘shdi.
Qobiljon Sobirov Markaz faoliyatining dastlabki bosqichi haqida gapirganda, xodimlar tajriba to‘plagan va hamkorlik o‘rnatgan ishdagi qiyinchiliklarga e'tibor qaratdi. “Har yili o‘tkaziladigan tadbirlar soni o‘sdi, xalq diplomatiyasi asoslari bo‘yicha bilimlar to‘plandi va so‘nggi 2 yil ichida tashkilot faoliyati yuqori sifatli darajaga ko‘tarildi”, - deb ta'kidladi u.
Markaz direktori brifing ishtirokchilariga O‘zbekistonning ShHTga raisligi davrida madaniy-gumanitar yo‘nalishda amalga oshirilgan ishlar, uning ustuvor yo‘nalishlari va erishgan yutuqlari hamda rejalashtirilgan loyihalar haqida ma'lumot berdi. Markaz hamkorligining eng muhim vositasi bu parlamentlar darajasidagi hamkorlik (2019 yil boshidan buyon parlament a'zolari ishtirokida 10 ta tadbir o‘tkazildi) bo‘lib, bu davlatlararo aloqalarni mustahkamlash va rivojlantirish uchun muhim vektorga aylanmoqda. Shu munosabat bilan, ShHT doirasida ushbu yo‘nalishda konstruktiv muloqotning yo‘lga qo‘yilishi, fuqarolik jamiyati institutlari, jumladan, yoshlar va xotin-qizlar tashkilotlari o‘rtasida amaliy hamkorlikni mustahkamlash imkonini berdi.
Markaz, Hindiston-O‘zbekiston Do‘stlik jamiyati, Xitoy ShHTning yaxshi qo‘shnichilik qo‘mitasi, Do‘stlik va hamkorlik bo‘yicha Pokiston tinchlik va diplomatiya instituti, "Evrosiyo xalqlari Assambleyasi" nodavlat tashkilot, "Rossiya xalqlari Assambleyasi", Rossiyaning O‘zbekiston bilan do‘stligi va hamkorligi jamiyati, ShHTning Tojikistondagi Do‘stlik va hamkorlik markazi kabi jamoat tashkilotlari va idoralari bilan faol hamkorlik qiladi.
Xususan, millatlararo va dinlararo totuvlikni rivojlantirish, sivilizasiyalararo muloqotni rivojlantirishga qaratilgan ishonch va yaxshi qo‘shnichilikda xalq diplomatiyasi vositalaridan foydalanish maqsadida ShHT markazi tomonidan 2019 yildan buyon 8 ta yirik ilmiy-amaliy anjuman o‘tkazildi. ShHTning mahalliy va xorijiy hamkorlari ishtirokida o‘tkazilayotgan ushbu tadbirlar o‘zaro hamkorlikning barqaror mexanizmlarini yaratish imkonini berib, ulardan biri, albatta, davlatlararo muloqotdir-barqaror dunyoni barpo etishning eng muhim shartidir.
ShHT markazi direktori o‘z nutqining davomida, O‘zbekiston tarixan ko‘p millatli davlat bo‘lib, unda asrlar davomida turli etnik guruhlarning bag‘rikenglik va tinch-totuv yashash g‘oyasi shakllangan va mustahkamlangan, bu bizning respublikamizni Buyuk Ipak yo‘lidagi muhim sayyohlik markaziga, ushbu yo‘lning juda qiziqarli bo‘g‘iniga aylantirishini ta'kidladi. Shubhasiz, Markaz tomonidan Ipak yo‘li xalqaro turizm universiteti (Samarqand) bilan hamkorlik memorandumi imzolanishi ShHT mamlakatlari ilmiy-ijodiy doiralari o‘rtasida bevosita aloqalar va aloqalarni yanada samarali o‘rnatishga, shuningdek, o‘zaro anglashuv va xalqlarni yaqinlashtirishga xizmat qiladi.
Sport diplomatiyasini targ‘ib qilish bo‘yicha loyihalarni amalga oshirish doirasida Markaz hamkor tashkilotlar bilan birgalikda o‘zining ustav vazifalarini amalga oshirish maqsadida turli tadbirlar o‘tkazdi. Xususan, o‘tgan yilning dekabr' oyida Markaz xorijiy diplomatik vakolatxonalar vakillari va mahalliy hamkorlar ishtirokida ShHT Kubogi uchun mini-futbol bo‘yicha xalqaro turnir tashkilotchisi bo‘ldi.
Q.Sobirov o‘z nutqi davomida ShHT markazida yoshlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, ularning zamonaviy ilmiy-tadqiqot ishlariga, ilmiy ijodga bo‘lgan qiziqishini rag‘batlantirish, shuningdek, iqtidorli yoshlar vakillarini aniqlash va ularning ijtimoiy faolligini yanada oshirish masalalariga alohida e'tibor qaratilayotganini ta'kidladi. 2021 yilda Markaz O‘zbekiston NNTlarni qo‘llab-quvvatlash jamoat fondining "Yoshlar loyihalarini qo‘llab-quvvatlash" mavzusidagi birinchi grant tanlovi g‘olibi deb topildi. O‘zbekiston Respublikasining Shanxay hamkorlik tashkilotiga raisligi doirasida Xalq diplomatiyasi markazi tomonidan iqtidorli yoshlarni aniqlash, ularning ilmiy-texnika yutuqlarini ommalashtirish, innovasion loyihalarni qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirishga qaratilgan "O‘zbekiston yoshlari ilmiy-texnika taraqqiyoti davrida" tanlovini o‘tkazdi.
Qobiljon Sobirov Markazning 4 yillik faoliyati yakunlarini sarhisob qilar ekan, bugungi kunga qadar ShHT markazi o‘z faoliyatining turli yo‘nalishlari bo‘yicha mahalliy va xorijiy sheriklar bilan 31 ta memorandum va hamkorlik shartnomalari imzolaganligini ma'lum qildi. Hisobot davrida markaz tomonidan ShHT xalqlari madaniyati haqidagi bilimlarni yanada chuqurlashtirish, xalqlar o‘rtasidagi o‘zaro ishonchni mustahkamlash, madaniyatlar xilma-xilligini saqlashga qaratilgan 45 ta onlayn va 144 ta oflayn tadbirlar, 10 ta ko‘rgazma, mahalliy va xorijiy tashkilotlar bilan 58 ta uchrashuvlar o‘tkazildi, 3 ta to‘plam, 2 ta fotoalbom, 3 ta kitob nashr etilib, 50 dan ortiq radioeshittirishlar va interv'yular berildi.
Markaz yoshlarning salohiyatini ro‘yobga chiqarish va sifatli ta'lim olish imkoniyatlarini kengaytirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga, shuningdek, ShHT mamlakatlarining kutubxonalari, muzeylari, teatrlari va boshqa madaniy muassasalari orqali to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqalarni o‘rnatishda faol ishtirok etishga alohida ahamiyat beradi. 2019 yildan Toshkent shahrida Alisher Navoiy nomidagi milliy kutubxonada “ShHT bilimlar zali” tashkil etilganidan buyon Markaz hamkorlari - ShHT Xitoy yaxshi qo‘shnichilik, Do‘stlik va hamkorlik qo‘mitasi, YeXHTning O‘zbekistondagi vakillari, shuningdek, ShHT mamlakatlarining diplomatik vakillari ko‘magida tashkil etilgan kutubxona fondiga 700 bosma nashr va san'at asarlari topshirildi.
Markaz faoliyati davomida "ShHTning sakkiz mo‘jizasi", "Til kuni – do‘stlar bayrami", "ShHT siz bilan birga" va Markaz faoliyatiga bag‘ishlangan to‘rtta videorolik tayyorlandi. Millatlararo va dinlararo totuvlik, sivilizasiyalararo muloqotni mustahkamlash, ShHTga a'zo davlatlar bilan madaniy-gumanitar aloqalarni kengaytirish maqsadida 2019-2022 yillarda mahalliy va xorijiy bosma va elektron nashrlarda 145 ga yaqin maqola va axborot-tahliliy materiallar chop etildi.
O‘z navbatida, O‘zbekiston Respublikasining ShHT ishlari bo‘yicha Milliy koordinatori Rahmatulla Nurimbetov o‘z nutqida ShHT faoliyatining muvaffaqiyati 2002 yilda ShHT Xartiyasi qabul qilingan "Shanxay ruhi" ga asoslanganligini ta'kidladi. Bu o‘zaro ishonch, o‘zaro hurmat, o‘zaro manfaat, tenglik, o‘zaro maslahatlashuvlar, turli madaniyatlarni hurmat qilish, birgalikda rivojlanishga intilishni nazarda tutadi, shuningdek, tashkilotga a'zo mamlakatlarning keyingi hamkorligi uchun asosligini ta'kidladi.
Shuningdek, R.Nurimbetov brifing ishtirokchilariga O‘zbekiston Prezidentining 2021 yil 23 oktyabrdagi PP-5266-sonli qarori bilan tasdiqlangan 2021-2022 yillarda ShHTga raislik qilish konsepsiyasiga muvofiq, O‘zbekiston tashqi ishlar vazirligi tomonidan 45 ta yirik tadbir o‘tkazilganini, shuningdek, xorijiy bosma va elektron nashrlarda 200 dan ortiq maqola va axborot-tahliliy materiallar chop etilganini aytib o‘tdi.
Tadbir davomida "Yurakdan-yurakka intiluvchi diplomatiya" nomli kitob-fotoal'bom taqdimoti bo‘lib o‘tdi.
Davra suhbatida OAV vakillari O‘zbekistonda ShHT Xalq diplomatiyasi markazining ommaviy axborot vositalari bilan ikki va ko‘p tomonlama aloqalarini rivojlantirish istiqbollari yuzasidan fikr almashdilar.
Q.Sobirov tadbir ishtirokchilariga minnatdorchilik bildirdi va jurnalistlarni yaqinlashib kelayotgan kasb bayrami, "Matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari kuni" bilan tabrikladi, Markaz tomonidan o‘tkazilgan maqolalar va tadbirlarni nashrlar va ommaviy axborot vositalarida yoritishda faol va samarali ishlari uchun minnatdorchilik bildirdi.
ShHT markazi direktori, shuningdek, markaz va OAV vakillari o‘rtasidagi hamkorlik yanada samarali va samarali bo‘lishiga, ShHT doirasida ko‘p tomonlama madaniy-gumanitar hamkorlikni rivojlantirish borasidagi sa'y-harakatlarni yanada oshirishga umid bildirdi.
Tadbir yakunida Shanxay hamkorlik tashkiloti tashkil topganining 21 yilligi munosabati bilan O‘zbekistonda xalq diplomatiyasini rivojlantirishga, millatlararo totuvlikni mustahkamlashga hissa qo‘shadigan Markaz faoliyatini yoritishda katta hissa qo‘shgan bir qator jurnalistlarga minnatdorchilik bildirildi va ularga sovg‘alar topshirildi.