19 – Мавзу Жамиятнинг фалсафий таҳлили

• Жамиятнинг фалсафий таҳлили

• www.arxiv.uz

• Жамият тушунчаси

• Жамият фанга маълум тизимлар орасида энг мураккаби
• бўлиб, уни ўрганиш жиддий қийинчиликлар туғдиради.
• Жамият ҳаёти жуда фаол бўлиб, ҳар бир халқ ўзининг
• алоҳида, бетакрор тарихига эга. Жамият ҳаётининг
• барча жараёнлари бир-бири билан шу даражада
• узвий боғлиқки, баъзан турли вазиятларда
• белгиловчи ва белгиланувчи жараёнлар ўрин
• алмашади. Тарихий жараёнда тасодифлар ва
• субъектив омил айниқса муҳим рол ўйнайди

• www.arxiv.uz

• Маданий-тарихий типлар ғояси

• XIX асрда маданий-тарихий типлар назарияси вужудга келди.
• Маданий-тарихий типлар тушунчаси социологияга Н.Я.Данилевский
• томонидан киритилган бўлиб, у тарихни «ўзига хос
• цивилизациялар»нинг ўзаро муносабатлари сифатида тасаввур
• қилган. Бу цивилизацияларнинг ривожланиши этник гуруҳларнинг
• тил жиҳатидан бирлиги ва цивилизацияни ташкил этадиган
• халқларнинг сиёсий мустақиллиги; (улар бир типнинг асосларини
• бошқа типга ўтказмайдилар, лекин бошқа ўтмишдаги ва ҳозирги
• цивилизациялар таъсирини ҳис қиладилар); барча цивилизация-
• ларнинг этник жиҳатдан ранг-баранглиги ва ривожланиш жараёни-
• нинг бирлиги (улар ўсиш, қисқа муддат равнақ топиш ва таназзул
• босқичларини бошдан кечиради) каби қонунлар билан белгиланади.
• Данилевскийнинг ғоялари кейинчалик Шпенглер ва Тойнби
• концепцияларида ривожлантирилди, лекин уларнинг илмий
• асосларини П.А.Сорокин таклиф қилди.

• www.arxiv.uz

• П.А. СОРОКИН

•