19-amaliy ish. Mavzu: avtomobil yo‘llarini muhandislik jihozlashni samaradorligini baholash ishdan maqsad


Download 17.85 Kb.
bet2/2
Sana08.05.2023
Hajmi17.85 Kb.
#1444188
1   2
Bog'liq
19-AMALIY ISH. (1)

Yo'l to'siqlari - yo'l to'siqlari avtomobillar ko'tarilgan joylardagi qiyaliklardan, ko'priklardan, estakadalardan, ajratish polosasidagi o'tish joylaridan kutilmaganda tushib ketmasligi, katta to'siqlarga urilmasligi, yo'lovchilarning harakatini tartibga solish uchun o'rnatiladi. Vazifasiga ko'ra yo'l to'siqlarining konstruktsiyasi ikkita guruhga bo'linadi: Birinchi guruhga transport vositalarining kuch bilan ta'sir qilishiga mo'ljallangan konstruktsiyalar kiradi. Bunday konstruktsiyalarning shakli va o'lchamlari transport vositalarini qatnov qismida, yo'l chetida yoki ajratish polosasida ushlab qolish, haydovchi va yo'lovchilarga ta'sir qiladigan, inertsiya kuchi talablariga asosan belgilanadi. Ikkinchi guruhga esa yo'lovchilar harakatini tartibga soladigan yo'l to'siqlari kiradi.
Avtomobil bilan to'siq konstruktsiyasining o'zaro ta'siri jihatidan birinchi guruh to'siqlari ikki guruhga bo'linadi: yo'naltiruvchi va to'xtatuvchi. Yo'naltiruvchi to'siqlar yo'l o'qi bo'ylab yo'l chetiga, ajratish polosasiga yoki ko'prik (yo'l o'tkazgich) qatnov qismining chetiga o'rnatiladi, avtomobilning sirg'alib urilishini to'xtatishga mo'ljallanadi (to'siqqa urilish burchagi 30° darajagacha bo'ladi). Xorijda ko'p ishlatiladigan To'xtatuvchi to'siqlar avtomobil oldi bilan (90° daraja burchakda) urilishini hisobga olib, ko'prikdan, balandlikdan tushib ketishini to'xtataolmaydigan, katta, qo'zg'olmay turgan to'siqqa aytiladi.
Tutib turuvchi piyodalar to'siqlarini qo'llanilishi:
- trotuarning bir tasmasida piyodalar soni 1000 kishi/soat dan oshadigan bo'lgan yo'llar va ko'chalarda yonma-yon chiziqdan yoki yo'lning chetidan 0,3-0,4 m masofada;
- yo'lo'tkazgichlarda, estakadalarda yoki ko'tarma balandligi 1.0 m dan oshgan, yo'l poyi chetidan 1,5 m dan kam masofada joylashgan trotuarlarda.
- yo'lning ikki tomonidan svetofor bilan tartibga solinmagan yo'l usti piyodalar yo'lining bir tasmasidan piyodalar harakat miqdori 750 dan 1000 kishi / soat gacha bo'lganda, har bir yo'nalishda kamida 30 m;
- yer usti va yer osti piyodalar o'tish joylarida, chegaralaridan tashqarida har bir tomon uchun kamida 20 m.
- bir satxda kesishuvchi temir yo'llar orqali o'tuvchi piyodalar o'tish joylarida.
Eng muhimi, yo'l belgilarini joylashtirish bo'yicha ma'lumotlarni to'plash va sxemani takomillashtirish va ularni joylashtirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqish eng muhim va vaqt talab etadi. Belgilarning haqiqiy joylashuvi haqidagi ma'lumotlar qidiruv jarayonida (piketchi) yoki 40 - 50 km/soat tezlikda avtomobil bilan sayohat qilishda to'planadi. Jurnalda yozish harakatning har bir yo'nalishi uchun alohida-alohida amalga oshiriladi. Avtomobilni haydash paytida piketaj uchun belgilarni joylashtirish joylarini bog'lash tezlik o'lchagichida amalga oshiriladi. Yo'lning bo’ylama profilidagi belgining pozitsiyasi ham qayd etilgan (yo'lning chetidan masofa, yo'l tomonidagi belgining joylashuvi, yo’l poyi qoshida yoki chetidan tashqarida).
Belgilarning ko'rinishi yo'l bilan baholanadi: aholi punktlaridan tashqarida 100 - 250 m masofada va aholi punktlarida 50 - 100 m masofada joylashgan belgiga qarshi harakatlanish chizig'i. Shu bilan birga, belgi ochiq maydonda, barglar bilan yopilgan yoki haydovchining e'tiborini belgidan chalg'itishi yoki yashirishi mumkin bo'lgan turli xil narsalar bilan o'rab olingan bo'lsa, chiziqning yamoqchasida belgi mavjudligini aniqlang. Avtomobilning faralari bilan yoritilganda, kechalari belgilarning ko'rinishini baholashga alohida e'tibor beriladi. Shu bilan birga, birinchi navbatda, yo'lning chetidan 5 m dan ortiq bo'lgan belgilarning ko'rinishini, chiziqlardagi uzunlamasına profilning yoriqlarida, chiziqlardagi chiziqlar bo'yicha belgilangan belgilarni tekshiring.
Birinchi safardan so'ng barcha maydon yozuvlari chiziqli grafik shaklida tuziladi. chiziqli grafik, shuningdek, yo'l davomida oqim usullari, yo'l-transport hodisalari haqida ma'lumot, rejadagi masofa va bo'ylama Profil, tekis va egri chiziqlari, bo’ylama yamaqlar haqida ma'lumot beradi. Bunday jadvalning mavjudligi yo'lda mavjud bo'lgan transport sharoitlarini hisobga olgan holda belgilarni joylashtirishni takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqishga imkon beradi.
Yo'l belgilarini joylashtirishni takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqishda asosiy printsip - belgilar birinchi bo'lib ushbu saytga kiradigan haydovchilarga e'tibor berib, yo'l sharoitlari va yo'l yo'nalishi haqida batafsil ma'lumotga muhtoj.
Yo'l belgilari haydovchining e'tiborini tortadigan joylarda joylashgan. Ular yo'qolib ketishi mumkin bo'lgan narsalar (daraxtlar, butalar, to'siqlar va boshqalar) yaqinidagi belgilarni qo'yish mumkin emas. Marshrut sxemalari va ko'rsatgichlari kontentda aniq va sodda bo'lishi kerak. Qo'shimcha planshetlar yo'l belgilari tushunchasini murakkablashtirganda qabul qilinishi mumkin emas.
Belgilar tegishli qaror qabul qilish va harakat xavfsizligini ta'minlash uchun etarli masofada ko'rinishi kerak.
Haydovchining yo'lning chetiga nisbatan taxminan bir joyda o'z nuqtai nazarida paydo bo'lishini kutish uchun belgilarni joylashtirishda qat'iy bir xillikni kuzatish kerak.
Belgilar kechasi aniq ko'rinishi uchun ular yorug'lik qaytaruvchi elementlar bilan ta'minlangan yoki yoritilgan va yo'lning chetidan etarlicha yaqin masofada joylashgan.
O'rnatilgan belgilar soni minimal bo'lishi va qat'iy zarurat bilan aniqlanishi kerak. Bir nechta belgilarning noto'g'ri, tasodifiy o'rnatilishi haydovchilar boshqa belgilarga e'tibor berishni to'xtatishiga olib keladi.
Yo'l bo'ylab sayohat qilishda yo'lda mavjud bo'lgan to'siqlar, ularning turi, holati, uzunligi, qabul qilingan to'siqlar tuzilmalarining muvofiqligi darajasi va ularning joylashuvi transport xavfsizligi talablariga javob beradi. Yo'lda takroriy sayohat qilish vaqtida qo'shimcha to'siqlar o'rnatilishi yoki mavjudlarini tuzatishi kerak bo'lgan joylar belgilanadi. Takroriy sayohatdan oldin yo'l-transport hodisalari turlari batafsil tahlil qilinadi, ularning yo'l bo'ylab taqsimlanishi, yuqori to'g'onli yo'l uchastkalarini aniqlaydi.
V. P. Zalugoy tomonidan olib borilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, maksimal harakatlanish xavfsizligini ta'minlash uchun to'siqlar tuzilishi va joylashishi quyidagi talablarga javob berishi kerak: avtomobilni ushlab turish uchun etarli kuchga ega, avtomobilning keskin burilishiga yo'l qo'ymaslik, devorga yopishib olish, devor yoki devirme orqali harakat qilish; minimal, osonlik bilan avtoulovlarga va avtoulovlarga etkazilgan zararni bartaraf etish to'siqlar; avtomobil harakatining traektoriyasini sekinlashtiradi va tuzatadi, uni ta'sirdan keyin yo'lga tashlamasdan va yo'lning chetiga parallel ravishda chiziq bo'ylab urilgandan keyin uni yo'naltirmasdan; ko'rinishni cheklamang, yil va kunning turli davrlarida yaxshi ingl. yorqin racklarni bo'yash yoki porlash; haydovchining e'tiborini jalb qilish va uni xavfli joy haqida ogohlantirish; xavfli zonalarning konturini ta'kidlab, yo'lning torayishi va uning rejasi va profilidagi to'satdan o'zgarishlarni xabardor qiluvchi boshqa texnik vositalarni takrorlaydi; avtoulovlarning qo'llab-quvvatlovchilarning so'nggi qismlari, ko'prik panjaralari va to'siqlarning o'zlari bilan to'qnashishi ehtimoli oldini olish; yo'lni ta'mirlash va saqlash ishlariga to'sqinlik qilmang; qor yo'lida cho'kishni osonlashtirmang; bardoshli va iqtisodiy bo'lishi, tushunish oson zarar etkazilgan elektron agentlarni ta'mirlash va almashtirish. Eng katta darajada, bu talablar metall chiziqlar bilan qoplangan.
Topshiriq. Talabalar berilgan topshiriqqa asosan 1 va 2 guruh yo‘l to‘siqlari va yo‘naltiruvchi ustunchalar bilan avtomobil yo‘lini muhandislik jihozlash samaradorligini baxolash bo’yicha topshiriq chizmasi va xulosani yozma ravishda topshirishadi.
Download 17.85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling