19-Маъруза. Дюамель ва жамлаш интеграллари
Download 0.54 Mb.
|
1 2
Bog'liq19-Маъруза.doc
19.1 Устлаш интеграли
Устлаш интеграли ёрдамида занжирнинг реакциясини аниқлашда занжирнинг импульс тавсифини ишлатилади устлаш интегралининг умумий ифодасини аниқлаш учун кириш сигналини давомийлиги амплитудаси ва юзаси (19.3,г-расм) бўлган бирлик импульслари тизими ёрдамида аппроксимациялаймиз. Ҳар бир бирлик импульс учун занжирнинг чиқиш реакцияси (19. 5) Устлаш принципини қўллаб, бирлик импульслар тизимига занжирнинг натижавий реакциясини ҳисоблаш мумкин: (19. 6) (19.6) интеграл устлаш интеграли номини олган. Дюамель интеграли билан устлаш интеграли орасида занжирнинг импульс ва ўткинчи тавсифлари орасида боғланишдан аниқланадиган содда боғланиш мавжуд. Масалан, (19.6)дан нинг қийматини функциянинг фильтрловчи ҳусусиятини (19.3) эътиборга олиб (19.6) ифодага қўйсак, (19. 5) шаклдаги Дюамель интегралини ҳосил қиламиз. Мисол. RC-занжир киришига (19.2-расм) поғонали кучланиш уланган. Устлаш (19.6) ва Дюамель (5) интегралларини қўллаб занжирнинг чиқишидаги реакциясини ҳисобланг. Ушбу занжирнинг импульс тавсифи (19.1-жадвалга қаранг): Шунинг учун, ни (19.5) ифодага қўйсак, қуйидагини ҳосил қиламиз: Шунга ўхшаш натижани ушбу занжирнинг ўткинчи функцияси ва Дюамель интегралини қўллаб ҳосил қилишимиз мумкин: Агар таъсир этиш бошланиш они вақти ҳисоблашнинг боши билан мос келмаса, у ҳолда (6) интеграл қуйидаги шаклда ёзилади: (19.7) (19. 6) ва (19. 7) устлаш интеграллари занжирнинг кириш сигнали ва импульс тавсифининг жамланишини акс эттиради ва электр занжирлар назарияси ва сигналларни узатиш назариясида кенг қўлланилади. Унинг физик мазмуни-кириш сигнали нинг функцияси ёрдамида ўзгаришини аниқлайди: вақт ўтиши билан функция қанчалар сокин камайса, кириш таъсирининг кузатилаётган онидан шунчалар узоқлашган қийматлари чиқиш сигналларига шунчалар қўп таъсир кўрсатади. 19.4-расм 19.4,а-расмда сигнал ва нинг ойнавий акси бўлган импульс тавсифи , 19.4,б-расмда миқдорий жиҳатдан ондаги занжирнинг реакциясига тенг бўлган сигнал билан функцияси (штрихланган қисми)нинг жамланиши келтирилган. 19.4-расмда кўринадики, занжирнинг чиқишдаги реакция сигнал ва импульс тавсифининг давомийлигидан қисқароқ бўлмас экан. Шундай қилиб, чиқиш сигнали шакли ўзгармасилиги учун занжирнинг импульс тавсифи функцияга интилмаслиги зарур экан. Яна шу нарса аёнки, реал занжирларнинг реакцияси таъсирга нисбатан олдинроқ ҳосил бўлмайди. Демак, реал занжирларнинг импульс тавсифлари қуйидаги шартга жавоб бериши шарт: h(t)=0, агар t<0 бўлса. Реал барқарор занжирларда импульс тавсифларнинг абсолют интегралланувчи бўлиши ҳам шарт: | h(t) | dt < ∞ Агар кириш таъсири мураккаб шаклга эга бўлса ёки график усулда берилган бўлса, занжир реакциясини ҳисоблаш учун жамлашинтегралиўрнига графоаналитик усул қўлланилади. Бош масала - биртомонли таъсир га жавобни топамиз. 2. Таъсирни давомлилиги бўлган тўғри бурчакли импульсларга бўлиб чиқамиз. ҳар бир импульсни чизиқли деб ҳисоблаш мумкин. 3. Таъсирнинг интегралли кўрсатилиши. 4. Жавобнинг интегралли кўрсатилиши - жамлаш интеграли. 5. Жамлаш интегралини функциянинг ўралмаси деб юритилади. Функциялар ўралмаси учун қисқартирилган ёзув қўлланади: 6. Жамлаш интегралида ва функциялар ўрин алмашиши мумкин, чунки жавобни ҳисоблашда кириш сигнали деб нимани қабул қилишнинг фарқи йўқ. Улар ўзаро алмаштирилувчилардир. 7. ЧЭЗ ни вақт усулида таҳлил қилиш босқичлари: - импульс характеристикани топиш; - жамлаш интеграли ёрдамида жавобни ҳисоблаш. «Чўзиш» усули иккита функция кўпайтмаси билан чегараланган юзани график усулда аниқлашга асосланган. 2. Агар ЧЭЗ юқоридан ( частота билан) чегараланган ўтказиш оралиғига эга бўлса, у ҳолда киришдаги сигнални тахминан чизиқли импульслар кетма-кетлиги сифатида кўрсатиш мумкин. Занжирнинг жавоби ҳар бир импульсга алоҳида жавоблар йиғиндиси каби аниқланади: Хусусан, агар нолга тенг бўлса, яъни давомлилиги бўйича дан кичик бўлса, у ҳолда киришдаги сигнал жавобига кўра чизиқли импульсга эквивалентдир. Бунда унинг шакли эмас, юзаси муҳим. 3. Агар киришдаги сигнал юқоридан ( частота билан) чегараланган тебранишлар спектрига эга бўлса, у ҳолда импульс характеристика тахминан чизиқли импульслар кетма-кетлиги тарзида кўрсатилиши мумкин. Агар нолга тенг бўлса, яъни импульс характеристика жуда қисқа муддатли бўлса, у ҳолда чиқиш сигнали кириш сигналига пропорционал бўлади. Download 0.54 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling