13-МАВЗУ: ЭТИКАНИНГ ПРЕДМЕТИ ВА ЖАМИЯТ ҲАЁТИДАГИ АҲАМИЯТИ Ахлоқ, одоб тушунчаларининг маъноси ва моҳияти ҳамда аҳамияти. Буюк мутафаккирларнинг ахлоққа берган таъриф ва тавсифлари. - Ахлоқ, одоб тушунчаларининг маъноси ва моҳияти ҳамда аҳамияти. Буюк мутафаккирларнинг ахлоққа берган таъриф ва тавсифлари.
- Этика фанининг баҳс мавзуи, унинг асосий вазифалари, фалсафа ва гуманитар билимлар тизимида тутган ўрни.
- Этиканинг ижтимоий, тарихий ҳодиса эканлиги ва ижтимоий онгнинг ўзига хос шакли сифатидаги ўрни ҳамда аҳамияти.
Ахлоқ - Ахлоқ
- арабчадан олинган бўлиб, хулқ одоб, атвор, феъл деган маъноларни англатади.
- рус тилида ишлатиладиган «мораль» сўзи «мочея» сўзидан олинган бўлиб, у ҳам аҳлоқ маъносини билдиради.
- Этика
- юнонча «ethos» сўзидан олинган
- одат, одоб, расм-русум, феъл (характер) маъноларини билдиради.
- Ушбу тушунча Арасту (э.о.384-322 йй) томонидан ахлоқнинг синонимии сифатида ишлатилган.
«Одоб» - «Одоб»
- (арабча «адаб» сўзининг кўплиги) хулқ-атвори, юриш-туриш маданиятнинг ташқи ва ички жиҳатларни ифодалайдиган тушунча.
- У кишиларнинг ҳатти-ҳаракатида, ўзаро муносабатида (оила, меҳнат жамоаси ва ҳ.к.) намоён бўлади.
- «Дарахтнинг етуклиги унинг меваси билан бўлганидек, инсоннинг барча хислатлари ҳам аҳлоқий тарбия билан якунланади».
- Абу Наср Форобий
- ( 873-950 йй.)
«Тарбия бизлар учун ё ҳаёт, ё момот, ё нажот, ё ҳалокат, ё саодат, ё фалокат масаласидир». Абдулла Авлоний - «Тарбия бизлар учун ё ҳаёт, ё момот, ё нажот, ё ҳалокат, ё саодат, ё фалокат масаласидир». Абдулла Авлоний
- (1878-1934)
- «Ахлоқийлик деганда биз фақат ташқи муомалани кўзда тутмаймиз, балки ниятнинг бутун ички моҳиятини тушунамиз».
- Я.А. Коменский
- ( 1592-1675)
- Ахлоқий онг –
- кишиларнинг жамиятдаги ахлоқий ҳатти-ҳаракатлари, юриш-туришлари, яшаш қоидалари, тамойиллари, шунингдек уларнинг ўзаро бир-бирларига ҳамда ижтимоий гуруҳларга, жамиятга бўлган муносабатларини ифодаловчи қарашлари тасаввурлари, назарияларининг жамидир.
- Ахлоқий қарашлар –
- ахлоқий онг, ахлоқ, одобнинг мазмуни, моҳияти, жамиятдаги кишилар ҳаёти, фаолияти, тараққиётидаги ўрни, аҳамияти тўғрисидаги қарашлар ғояларнинг тизимидир.
1. Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари. - Т.: «Ўзбекистон», 1998. - 1. Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари. - Т.: «Ўзбекистон», 1998.
- 2. Каримов И.А. Тарихий хотирасиз келажак йўқ. «Мулоқот», 1998, №5.
- 3. Каримов И.А. Баркамол авлод-Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. /Ислом Каримов. Хавфсизлик ва барқарор тараққиёт йўлида: Т.6-Т.: «Ўзбекистон», 1998.
- 5. Маҳмудов Т. «Авесто» ҳақида. «Гулистон» журнали, 1999 йил, 4-5-сонлар.
- 6. Шер А. Ахлоқшунослик. –Т.: 2000.
Do'stlaringiz bilan baham: |
