1bob oqova suvlarni biolagik tozalashda qollaniladigan aerolani samaraorligini aniqlash

1.3.2Suv o’tlari(Algae)
Suv o’tlari sayyoradagi deyarli barcha ekotizimlarda uchraydigan juda xilma-xil organizmlar guruhi bo'lib, ular er yuzidagi hayot uchun muhim rol o'ynaydi. Ular oziq-ovqat, ozuqa, dori-darmon va hatto energiya uchun foydalanishimiz mumkin bo'lgan kimyoviy birikmalar yaratish uchun fotosintez jarayonidan foydalanadigan kichik biofabrikalardir. Suv o'tlari xlorofillni o'z ichiga olgan va fotosintezni davom ettiradigan suv organizmlaridir.
Hozirgi vaqtda suv o’tlar turli sanoat korxonalari azot, fosfor birikmalari va boshqa maxsulotlari ishlab chiqaradigan korxonalar chiqaradigan oqova suvlarni tozalash jarayoni ilmiy jihatdan ishlab chiqilib amalyotda qo’llash mumkinligi asoslab berilgan. Ushbu usulda tozalangan oqova suvlarni gidrokimyoviy tarkibi yaxshilanganligi, yani erigan kislorodni miqdori 12.0-17.0 mg/l ga oshganligi, biokimyoviy jarayonlarga kislorodga bo’lgan talabni 90-92% kamayganligi, azot, fosfor elementlarni to’liq o’zlashtirilganligi, suv rangini jigarang rangdan, sariq va oqgacha o’zgarganligi, xidini sezilarli darajada kamayganligini ko’zatish mumkin.
Havodagi erkin azotni oʻzlashtirib, tuproq unumdorligini oshiradi. Koʻpincha suv havzalarining „gullashi“ga sabab boʻladi. Ayrim turlari (nostok, spiruliva) isteʼmol qilinadi.

XULOSA
Hozirgi zamonda tabiatni muhofaza qilishning muhim muammolaridan biri – turli oqova suvlar qishloq xo’jaligi ishlab chiqarish, xo’jalik-maishiy va sanoat korxonalari oqova suvlarini zamonaviy usullar orqali tozalash bo’lib bu muammo respublikamiz uchun ham eng yechilishi zarur bo’lgan dolzarb yo’nalish hisoblanadi. Hozirgi davrda suv havzalarini muhofaza qilish, ifloslangan oqova suvlarni mexanik, fizik-kimyoviy va biologik tozalash bo’yicha ko’p yechimlar mavjud. Ammo turli tabiiy-antropogen sharoitlar va ob‘ektlar uchun har yoqlama (universal) echimlar yo’q, chunki o’ziga xos xo’jalik faoliyati va ob‘ektlari bo’lgan hududlar ifloslanish xarakteri turlichaligi tufayli tozalashning o’ziga mos texnologiyalarini yaratilishi talab qiladi.
Gidrokimyoviy va mikrobiologik tadqiqotlar natijalari turli oqava suvlarni 12-15 sutkada toʼliq biologik tozalash mumkinligini koʼrsatmoqda.
Oqava suvlarni biologik tozalashning ekologik xavfsiz va arzon hamda samarali usullarini yaratish suv resurslarini muhofaza qilishning muhim omillaridan biri hisoblanadi.
Oqava suvlarni tozalashning turli metodlari mavjud. Hozirda ularni biologik metod, yaʼni, yuksak suv va suv-botqoq oʼsimliklari yordamida tozalash tavsiya qilinadi.
Oqova suvlarni tozalashni yuqori samaraga erishgan texnologiyalarini o’ylab topib tizimini yaratish va uni amaliyotda qo’llash zarur bo’lib, suvni tejashga va sifatini yaxshilashga qaratilgan tadbirlarni hodimlar va aholi o’rtasida tushuntirish ishlarini olib borish hamda, tajribalardagi eng yuqori ko’rsatkichli natijalarni suv ko’p miqdorda oqovaga chiqadigan joylarda joriy qilish kerak deb hisoblayman.