1Kirsh Metall konstruksiya elementlarining hisoblashda qo’llaniladigan me’yoriy hujjatlar bilan tanishish

MARКAZIY SIQILGAN ELEMENTLARNI HISOBLASH.

Markaziy siqilgan elementlar birinchi guruh chegara vaziyatlari bo’yicha mustahkamlikka va ustivorlikka hisoblanadi.

Markaziy siqilishga ishlayotgan kalta sterjenlarda po’lat o’zini markaziy cho’zilishda ishlagandagidek tutadi. Shuning uchun quyidagi ifoda bo’yicha hisoblanadi:

Markaziy siqilishga ishlaydigan va ko’ndalang kesim o’lchamlarining nisbati bo’lgan sterjenlarning ustivorligi quyidagi ifoda bo’yicha hisoblanadi:

bu erda, - bo’ylama egilish koeffisenti, u egiluvchanlik   ka
bog’liq bo’lib, jadvaldan olinadi.
yoki
qaltis kuchni L. Eyler ifodasi bilan aniqlanadi:

Кeltirilgan ifodalardan foydalanib markaziy siqilishga ishlaydigan elementlar uchun eng katta bo’lgan egiluvchanligini aniqlaymiz


;


; ;


;
EGILISHGA ISHLAYDIGAN ELEMENTLARNI HISOBLASH.
Egilishga ishlaydigan elementlarning birinchi guruhiga taalluqli chegaraviy holat deganda ularning yuk ko’taruvchanlik yo’qotish deb tushuniladi. Bunda elementda qovushoq buzilish, ustivorlik yo’qolishi hamda haddan ziyod plastik deformasiya sodir bo’ladi.
Yuklar ortishi bilan to’sin kesimining chetki tolalaridagi kuchla-nish oquvchanlik chegarasiga etadi. Yuklanishning yanada oshirilishi tolalardagi kuchlanishga ta’sir ko’rsatmaydi. Qo’shimcha yukni qabul qilish uchun to’sinning eng zo’riqqan tolalari yaqinidagi tolalarda ham kuchlanishlar asta-sekin _oq ga tenglasha boradi va pirovardida ko’ndalang kesimning kuchlanishlar epyurasi to’g’ri to’rtburchak shaklga keladi. Bu holat eng katta eguvchi moment qiymatiga mos kelib, plastiklik sharniri deb ataladi.
Egivchi elementlarda plastik deformasiyaning rivojlanishi ruxsat etilgan, lekin birinchi va ikkinchi chegaraviy holatlar shartlariga javob berish sharti bilan:
Ikkinchi chegaraviy holat bo’yicha tekshirishdan maqsad qurilmadan mo’’tadil foydalanishga imkoniyat bermaydigan elastik deformasiyalar sodir bo’lishining oldini olishdur. Shuning uchun me’yoriy yuklar ta’sirida vujudga keladigan solqilik joiz solqilikdan oshmasligi lozim:

Metall konstruksiyalarning rivojlanish tarixi