1lan bu bir-biridan bir oz masofada joylashgan foydalanuvchilarning mahalliy mashinalarini

Windows — 1 Workstation operatsion 

tizimi serversiz tarmoqlarni tashkil etish 

imkoniga ega bo'lgan operatsion tizimlar 

hisoblanadi. Bunday tarmoqdagi 

kompyuterlar teng huquqli hisoblanadi. 

Ikkinchi turdagi operatsion tizimlarda 

 

31 

WAN (keng tarmoqli tarmoq) - shaharlar, 

davlatlar yoki mamlakatlar kabi katta 

geografik hududlarni qamrab oluvchi aloqa 

tarmog'idir. Ular biznesning ayrim 

qismlarini ulashish uchun shaxsiy bo'lishi 

mumkin yoki ular kichikroq tarmoqlarni bir-

biriga ulash uchun ko'proq WANning 

Internetni butun dunyodagi eng katta WAN 

bo'lganligi haqida o'ylashning eng oson usuli. 

Internet WAN, chunki 

 

 

32 

Aloqa K.i simli aloqada ishlatiladi. Tuzilishiga 

koʻra, simmetrik va koaksial K., chastotalar 

spektri boʻyicha past chastotali (10 kGs) va yuqori 

chastotali (10 kGs dan 

yukrri) xillarga boʻlinadi. 

Bulardan tashqari, vdaharlararo aloqa K.i va 

mahalliy (shahar va qishloq ichidagi st-yadan 

boshqariladigan, shaxta ichida va b.), yer osti 

(zovurga yoki K. kanalizatsiyasi inshootiga 

yotqiziladigan), xavodan tayanchlar orqali va suv 

ostidan (dare, dengiz va okean tublariga 

joylashtirib) oʻtkaziladigan xillari bor. Aloqa K.i 

telefon va telegraf aloqada, televideniye va b.da  

33 

Internet (

lotincha

: inter 

– aro va net – tarmoq) 

– standart 

internet protokoli

 

(IP) orqali maʼlumot 

almashuvchi 

kompyuter 

tarmoqlarining

 butunjahon va omma uchun ochiq 

toʻplamidir. Bu maʼlumotlarning asosiy tashuvchi 

protokoli 

TCP/IP

 dir. TCP

/IP oʻzaro bogʻliq 

protokollar yigʻindisi boʻlib, internetda maʼlumot 

tarqalishida asosiy oʻrin egallaydi. Internet 

tarmogʻini minglab akademik, davlat, tijorat va 

xonadon tarmoqlari tashkil etadi. Internet 

elektron 

pochta

, 

chat

 

hamda oʻzaro bogʻlangan sahifala  

34 manzil

 qarashda intеrnеtning tеxnik 

tarkibiy qismi bilan axborot tarkibi o’zaro 

o’xshashdеk tuyuladi. Chunki ikkala holda 

ham biz "birni-ko’plikka" usulda tashkil 

etilgan ob'еktlar bog’liqligiga duch kеlamiz. 

Aslida bunday emas. Tеxnik nuqtai 

nazardan intеrnеtda mavjud bo’lgan ix-

tiyoriy kompyutеr ko’plab (millionlab) 

kompyutеrlar bilan bog’langan bo’ladi. 

Bunday bog’lanish "tarmoq" (Net) dеb 

ataladi. Axborot nuqtai nazardan intеrnеtda 

e'lon qilingan har bir elеktron ma'lumot, 

 

35 

Tarmoqni ishlashi uchun esa bizga 

OSI modeli va TCP/IP protokollar steki 

zarur hisoblanadi. OSI (Open System