1,O'zbekiston me'moriy obidalari bezaklarining tasnifi va turlarini yoritib bering?


Download 21.48 Kb.
bet1/4
Sana12.02.2023
Hajmi21.48 Kb.
#1192428
  1   2   3   4
Bog'liq
BEZATISH TEX. 1. Mahmatqulov I. (2)




1,O'zbekiston me'moriy obidalari bezaklarining tasnifi va turlarini yoritib bering?
2.Mozaika va mayolika naqshlari, ular orasidagi umumiylik va xususiylik tomonlarini tushuntirib bering. Mozaika (frans. masaique — muzalarga bagʻishlangan) — bir xil yoki turli xom ashyo (koshin, tosh, yogoch, marmar, metall va boshqalar) bulaklaridan ishlangan tasvir, naqsh. Mahobatli (monumental) bezak sanʼatining asosiy turlaridan. Asosan, binolar, amaliy sanʼat asarlarini bezashda, dastgoh. sanʼati asarlari yaratishda qoʻllanadi. M. yigʻishning 2 xil usuli farqlanadi: naqsh (tasvir) mustaxkamlovchi modda (ohak, sement, mum va boshqalar) surtilib bezatilayotgan yuzaga mayda boʻlaklardan toʻgʻridan-toʻgʻri terib hosil qilinadi; te s kar i terishda rasmli qogʻoz yoki matoga boʻlaklar oʻng tomoni bilan yopishtiriladi, soʻng teskari tomoniga mustahkamlovchi modda surtilib, bezatilayotgan yuza (devor yoki shift) ga biriktiriladi. M.ning alohida turi —inkrustatsiya.mayolika -an'anaviy keramikadan farqli o'laroq, bir emas, balki ikki qatlamli sir bilan qoplangan, oq yoki kulrang pishirilgan loydan g'ovakli "shard" bilan tayyorlangan sopol mahsulotlarning bir turi. Birinchidan, oq, qalayning shaffof bo'lmagan qatlami bilan, bu mahsulot sirtini arxitekturadagi freskaga o'xshab otishdan oldin ham oq "xom" fonda yorqin ranglar bilan bo'yash imkonini berdi Ommabop adabiyotda "majolica" so'zi ko'pincha turli xil keramika mahsulotlarini anglatadi: qoplamali plitkalar, plitkalar, har qanday "sug'orilgan" (sirlangan) keramika. Biroq, haqiqiy mayolika italyan ixtirosidir va shuning uchun bo'yash uchun ikki oynali oynaning bunday o'ziga xos texnikasini o'ziga xos kelib chiqish joyi - Uyg'onish Italiyasi [1] bilan bog'lash to'g'riroqdir.
3.Epigrafik naqshlar, ularning xillari va qo'llanilish holatlarini tushuntirib bering.
4,O'rta Osiyo me'morchiligida keng tarqalgan naqsh turlarini ko'rsating. Naqsh sanʼati Markaziy Osiyo madaniyati tarixida juda qadimdan boʻlib, oʻziga xos namunalari bilan ajralib turadi. Arxeologik topilmalar naqshning xilma-xil va rang-barang namunalaridan darak beradi. Meʼmoriy yodgorliklarda naqshning ancha mukammal, oʻziga xos va yuksak sanʼatkorlik bilan yaratilgan nusxalarini uchratish mumkin. Xalq amaliy sanʼatining har bir turida (xususan, kashtadoʻzlik, gilamchilik, oʻymakorlik, ganchkorlik, naqqoshlik kabi) naqshning shakliy imkoniyatlari naqadar keng va boy ekanligi yaqqol kuzatiladi. Oʻrta Osiyoda naqshlar keng tarqalgan boʻlib, ular, asosan, 2 turga boʻlina-di: handasiy shakl va chiziqlardan iborat eng murakkab naqsh turi — girih, keng tarqalgan oʻsimliksimon naqsh — islimiy. Har bir naqshning oʻz qonun-qoidalari bor: taqsim va boʻlaklar aniq oʻlchamda, uygʻun boʻlishi, ranglar did bilan tanlangan, oʻzaro mutanosib boʻlishi lozim. Bu naqqosh ustadan katta maxorat, malaka talab qiladi. Oʻrta Osiyoda eng qadimiy naqsh namunalar, asosan, meʼmoriy inshootlarda saqlangan; naqshning ajoyib namunalari ganch, yogʻoch va toshni oʻyib, baʼzan boʻyab ishlangan.

Download 21.48 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling