1savol: ta'limda kredit nma

3-savol Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim jarayonini tashkil etish bilan bog‘liq tizimni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida . Ushbu Nizom oliy ta’lim muassasalarida o‘quv jarayoniga Kredit to‘plash va ko‘chirishning Yevropa tizimi (European Credit Transfer and Accumulation System — ECTS) asosida ta’limning kredit-modul tizimini joriy etish tartibini belgilaydi.Ushbu Nizom O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi tizimidagi oliy ta’lim muassasalari, oliy harbiy ta’lim muassasalariga, O‘zbekiston Respublikasi hududida o‘z faoliyatini yuritayotgan, nodavlat va xorijiy oliy ta’lim tashkilotlariga nisbatan tatbiq etilmaydi.2. Oliy ta’lim muassasalarida o‘quv jarayoniga kredit-modul tizimini bosqichma-bosqich joriy etish ushbu Nizomga ilovada keltirilgan sxemaga muvofiq amalga oshiriladi.3. O‘quv jarayoniga kredit-modul tizimini joriy etishning tashkiliy masalalariga oid ma’lumotlar, jumladan, ta’lim dasturi, fanlar katalogi, akademik mobillikni ta’minlash, kreditlarni tan olish va ko‘chirib o‘tkazishga taalluqli hujjatlar hamda diplomga ilovaning shakllari, shuningdek, akademik mobillik davrida talabaning bilim darajasini aniqlash bo‘yicha ko‘rsatkichlar va boshqa zarur hujjatlar namunalari O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan Respublika oliy ta’lim kengashi bilan birgalikda ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi
4 savolkredit modul tizimi yuzasidan asosiy tuwuncalarga izoh bering.GPA( Grade point average)-talim oluvcining dastur boyica ozlawtirgan ballari ortaca qiymati bolib u quyidagi formula asosida hisoblanadi:
GPA=U1K1+U2K2+U3K3.....
K1+K2+K3......
AKADEMIK mobillik- oliy talim muassasi talabalarining muayyan vaqt mobaynida res.hududidagi yoki cet eladagi bowqa bir oli talim muassasiga oqiw maqsadida boriwiMobillik dasturi-2 yoki undan ortiq oliy takim muassasi ortasida ozaro talim togrisida keliwuv asosida tawkil etilgan akademik mobillik dasturiKredit- talim oliw natijalaruga kora talaba tomonidan muayyan fan boyica ozlawtirilgan oquv yuklamasi hisoblanadiKreditlar beriw-malaka yoki uning alohida qismlariga qoyilgan tallablarga muvofiq eriwilgan talim oliw natijalariga kora talaba yoki bowqa talim oluvcilarga kreditlarni rasmiy taqdm etw jarayoniKredtni kociriw- talabalarning akademik mobiilligining taminlaw maqsadida bir oliy talim muassasi dasturi boyica olingan kreditlarni bowqa oliy talim muassasiga kociriw va tan oliw Talabaning waxsiy talim trayektoriyasi- talaba tomonidan tanlangan hamda unga ketma ketlikda bilimlar toplaw va xoxlagan kompetensiyalar yigindisiga ega boliw imkoniyati beradigan yonaliw. Talim trayektoriyasi institutsional hujjatla va yoriqnomalar yordamida tuzulgan hamda turli talim trayektoriyalar natijasida bir xil talim oliwga keliwi mm
5 savol oqiw yuklanmasing muvozanatli taqsimoti
Mamlakatimidagi amaldagi oliy talim standartlari togrisodagi qoidalarga otmlar talabalarga haftasiga 36 soatgaca auditoriya mawgulotlari belgilawi mmligi qayd etilgan. Bu 5kunlik oquv haftasida kuniga 7 akademik soatni anglatadi. Bunday holatda aksar talaba fanlarni tom manoda organw kunini wuncaki darsdan darsga xonadan xonaga yugurib otkazadi. Qolaversa wunca vaqtni auditoriyada otkazgan talabadarasdan tawqaridagi vaqtini oqiwga sarrflawiga iwoniww qiyin masala.Kredit modul tizimida esa kreditlarning fanlar boyica ortaca taqsimoti 5, 6, 7,5ni tawkil etadi.
6-savolga javob davomi:Kredit-modul tizimiga oʻtishning muhim jihatlaridan yana biri bu — oʻquv dasturiga tanlov fanlarining kirib kelishidir. Unga koʻra, talabalar oʻqishning dastlabki yillarida sohaga oid asosiy, umumkasbiy fanlarni oʻzlashtirib, soha boʻyicha umumiy bilimni egallab olganlaridan soʻng, sohaga oid maxsus fanlarni oʻz qiziqishlaridan kelib chiqib oʻzlari tanlash imkoniyatiga ega boʻladilar. Bunda OTM talabalarga oʻquv yili davomida taklif qilinayotgan tanlov fanlarning roʻyxatini va ular haqida batafsil ma’lumot taqdim etadi
7-savolga javob.Kredit-modul tizimi, bu — taʼlimni tashkil etish jarayoni boʻlib, oʻqitishning modul texnologiyalari jamlamasi va kredit oʻlchovi asosida baholash modeli hisoblanadi. Uni bir butunlikda olib borish serqirra hamda murakkab tizimli jarayondir. Kredit-modul tamoyilida ikkita asosiy masalaga ahamiyat beriladi: talabalarning mustaqil ishlashini taʼminlash; talabalar bilimini reyting asosida baholash.Davlatimiz rahbari tomonidan 2019-yilning 8-oktyabrida “Oʻzbekiston Respublikasi oliy taʼlim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi Farmoni imzolandi. Ushbu muhim dasturilamal hujjatda “respublikadagi kamida 10 ta oliy taʼlim muassasasini xalqaro eʼtirof etilgan tashkilotlar (Quacquarelli Symonds World University Rankings, Times Nigher Education yoki Academic Ranking of World Universities) reytingining birinchi 1 000 ta oʻrindagi oliy taʼlim muassasalari roʻyxatiga kiritish va oliy taʼlim ­muassasalarida oʻquv jarayonini bosqichma-bosqich kredit-modul tizimiga oʻtkazish” belgilab berildi.Shuningdek, 2030-yilga qadar respublikadagi barcha oliy taʼlim muassasasi (OTM)ning 85 foizi, jumladan, 2020/2021 oʻquv yilining oʻzida 33 ta oliy taʼlim dargohini kredit-modul tizimiga oʻtkazish koʻrsatib oʻtildi.
8-savolga javob.Oʻquv rejasi - oʻquv yurtlarida oʻqitiladigan fan, ularning boʻlimlari, oʻqitilish tartibi hamda har bir fanning yil davomida oʻqitilishi, ularning oʻquv yili va haftasida qancha miqdorda oʻtilishi kerakligini belgilab beradigan rasmiy pedagogik hujjat. Oʻzbekistonda Oʻquv rejasi tegishli vazirliklar tomonidan tuziladi va tasdiqlanadi. Bir tipdagi oʻquv yurtlari uchun Oʻquv rejasi yagona va majburiydir. Shu bilan birga, har bir oʻquv yurti Oʻquv rejasini belgilangan miqdorda oʻzgartirishi mumkin. Shuningdek, mamlakatdagi tayanch oliy oʻquv yurtlari uchun oʻziga xos Oʻquv rejasiga ega boʻlishga ruxsat etilgan. Oʻquv rejasining umumiy va majburiyligi taʼlim tizimi bosqichlarining uzluksizligini, jamiyatning barcha aʼzolariga ilm olishning bir xil imkoniyatlarini taʼminlaydi.
9-savolga javob:2020/2021-o‘quv yilidan boshlab joriy etilgan kredit-modul tizimi (ECTS Yevropa kredit tizimi)ning nafaqat talabalar, balki professor-o‘qituvchilar faoliyati, o‘z vazifasiga ko‘rsatayotgan ijobiy ta’sirini his qilmaslik mumkin emas.Bu tizim mashg‘ulotlar sifati va samarasini keskin oshirish barobarida talabalar bilimini baholashda ham ob’yektivlik va shaffoflik ta’minlanishining kafolati bo‘lyapti. Nazorat turlari — sinov va imtihonlarni olish va baholash tartibi maxsus elektron tizim orqali amalga oshirilishi, bunda talaba ism-sharifi yashirilgan holda tekshirishga berilishi, bu jarayon elektron tizimda shaffof namoyon bo‘lib, o‘qituvchi tomonidan qo‘yilgan baho hamda ish yuzasidan sharh talabaga darhol ko‘rinishi har qanday noxolislikning oldini oladi.Universitetda o‘quv va boshqaruv tizimini raqamlashtirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. O‘quv jarayoni uchun qator elektron tizimlar joriy qilingan. Talabalar uchun har qanday masala yuzasidan elektron murojaat qilish imkoniyati yaratilib, “yagona darcha” tamoyili asosida faoliyat yurituvchi Talabalarga xizmat ko‘rsatish markazi tashkil etildi. Bitiruv malakaviy ishlari va magistrlik dissertasiyalari hamda ilmiy rahbarlarni tanlash elektron tizimi, to‘lov shartnomasini elektron ravishda olish hamda to‘lov bo‘yicha qarzdorlikni nazorat qilib borish mexanizmi ishga tushirildi. Universitetning masofaviy ta’lim platformasi (http://distant.tsul.uz) dunyo bo‘yicha e’tirof etilgan Moodle (ob’yektga yo‘naltirilgan dinamik ta’lim muhiti) tizimida yo‘lga qo‘yilib, yanada takomillashtirildi. Jumladan, ma’ruza mashg‘ulotlarini o‘tkazish uchun videochat (Big Blue Button) va Zoom dasturiy vositasi, nazorat ishlarini topshirish hamda ularni antiplagiat tizimdan o‘tkazish mexanizmlari integrasiya qilindi. Ta’lim platformasiga 21 mingdan ortiq elektron kontent (videoma’ruza, audio, elektron adabiyotlar, ma’ruza matnlari, test va topshiriqlar, qo‘shimcha amaliyot materiallari) joylashtirildi.
10-savolga javob.HEMIS axborot tizimi oliy taʼlim muassasalarining asosiy faoliyatini avtomatlashtirish hisobiga maʼmuriy xodimlar, professor-oʻqituvchilar va talabalarga elektron taʼlim xizmatlarini taqdim etadi. Axborot tizimi oliy taʼlim muassasalari bilan Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi oʻrtasida axborot koʻprigi vazifasini oʻtaydi hamda oliy taʼlim muassasalaridan olinadigan turli xil maʼlumotlar sonini keskin kamaytirish, ularning qogʻoz shaklidan voz kechish va boshqaruv tizimini raqamlashtirishga xizmat qiladi.Tizimga kirishHar bir OTMga tizimidan foydalanish uchun yagona Adminstrator akkauntining login va parollari beriladi. Ushbu administrator tizimidagi qolgan barcha ishlarni tashkil etadi.Adminstrator akkaunti olingandan so‘ng tizimdan foydalanish uchun quyidagi ishlarni belgilangan tartibida bajarish zarur:Adminstrator Kadrlar bo‘limi profili uchun mas’ul xodim ma’lumotlarini kiritadi:Xodimlar / Xodimlar bazasi / Xodimni qo‘shishMas’ul xodimning akkauntini (foydalanuvchi qayd ma’lumotlarini) yaratadi:Xodimlar / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh. / Akkaunt yaratishYaratilgan akkauntdagi login va parol keyingi qadamdagi ishlarni bazarish uchun tegishli Kadrlar bo‘limi mas’ul xodimga beradi.Ma’lumot kiritish Kadrlar boʻlimi profilida yaratilgan masʼul xodim tomonidan tizimdan foydalanish yoʻriqnomasida koʻrsatilgandek, quyidagi ishlar bajariladi:OTM strukturasiga tegishli maʼlumotlar kiritiladi:OTM haqida / Fakultetlar / Kafedralar / BoʻlimlarXodimlar toʻgʻrisidagi maʼlumotlar kiritilib, xodimlar roʻyxati shakllantiriladi (dastlab zarur boʻlgan masʼul xodimlar kiritiladi, masalan: dekanlar):Xodim / Xodimlar bazasi / Xodim qoʻshishRoʻyxatdagi xodimlar tegishli kafedralar va boʻlimlarga biriktiriladi:Xodim / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh / KafedraXodim / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh / Boʻlinma Xodimlar bazasiga kiritilgan har bir xodimning tizimdan foydalanishi uchun akkaunti yaratilib beriladi. Akkauntni yaratishda foydalanuvchining login va parollari kiritiladi va tegishli foydalanuvchi roli oʻrnatiladi:Xodim / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh / Akkaunt yaratishYaratilgan akkauntlarning login va parollari tegishli xodimlarga tarqatiladi.Nazorat qilishHar bir xodim (dekan, oʻquv boʻlimi) va oʻqituvchi oʻzlarining login va parollari bilan tizimga kirib oʻzlariga biriktirilgan vazifalarni yoʻriqnomada keltirilgan tartibda bajaradilar va nazorat qilib boradilar.