1.«Суд ҳокимияти» тушунчаси

37-modda. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, korxona, muassasa va tashkilotlarning Davlat chegarasini himoya qilish va qo‘riqlashdagi ishtiroki
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar:
chegara qo‘shinlariga, Havo hujumiga qarshi mudofaa qo‘shinlariga, shuningdek Davlat chegarasida nazoratni amalga oshiruvchi davlat boshqaruv organlariga ko‘maklashadilar, ularga zarur axborot taqdim etadilar;
Davlat chegarasini himoya qilish va qo‘riqlashda fuqarolar ixtiyoriy asosda ishtirok etishlari uchun sharoit yaratadilar.
38-modda. Fuqarolarning Davlat chegarasini himoya qilish va qo‘riqlashdagi ishtiroki
Fuqarolar chegara qo‘shinlariga ko‘maklashuvchi otryadlar tarkibida va boshqa shakllarda chegara oldi hududi doirasida Davlat chegarasini himoya qilish va qo‘riqlashda ixtiyoriy asosda ishtirok etadilar.
Fuqarolarning Davlat chegarasini himoya qilish va qo‘riqlashda ishtirok etishi tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
14.Давлат чегараларини қўриқлаш органлари тизими.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi;
Davlat xavfsizlik xizmati;
Tashqi ishlar vazirligi;
Ichki ishlar vazirligi;
Havo hujumiga qarshi mudofaa qo’shinlari.
Davlat bojxona qo`mitasi
Mahalliy davlat hokimiyati organlarining
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari
Fuqarolarning
15.Давлат чегараларини қўриқлаш органларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари.
39-modda. Chegara qo‘shinlarining huquqlari
Davlat chegarasini himoya qilish va qo‘riqlash chog‘ida chegara qo‘shinlari quyidagi huquqlarga ega:
belgilangan tartibda o‘zlariga berilgan yer uchastkalarida zarur muhandislik-texnika inshootlari qurish, aloqa liniyalari va kommunikatsiyalar qurilishini amalga oshirish, texnika va qurol-yarog‘larni joylashtirish hamda ulardan foydalanish;
joylarning har qanday uchastkalarida chegara naryadlarini joylashtirish hamda harakat qilish, transport vositalarini chegara naryadlari bilan kuzatib borish, transport vositalarini belgilangan tartibda ko‘zdan kechirish;
qo‘shinga oid, razvedka, kontrrazvedka, tezkor-qidiruv faoliyatni hamda qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa faoliyatni amalga oshirish;