2 – боб. Дастлабки материалларнинг минерал-кимёвий таркиблари ва физик-кимёвий хоссалари ва тадқиқот ўтказиш методологияси

2.2. Тадқиқот усуллари. Асбоблар ва жиҳозлар
Тадқиқот обекти - портланд семент, пломба моддалар, квартс қуми, микро пломба - микрокалсит, оҳак ва бошқа кимёвий модификаторлар ва бинолар ва иншоотларнинг жабҳасини тугатиш учун қуруқ семент-полимер аралашмалари.
2.2.1. Хом ашёни тайёрлаш ва намуналар тайёрлаш
Иш мавзуси бўйича экспериментал тадқиқотлар “Кимё ва кимёвий технология” кафедраси лабораторияларида ўтказилди. Бошланғич материалларнинг физик-механик хусусиятлари ГОСТ 10174-90 [5] га мувофиқ аниқланган. Оҳак аралашмаларини тайёрлаш учун сув ҳажми: ўлчов силиндри билан ўлчанган, суперпластиклаштирувчи, сувда эрувчан полимер кукунлари миқдори 0,1 мг аниқлик билан электрон тарозида тортилган. Оҳак аралашмасини тайёрлашда унинг ҳаракатчанлиги Саттард вискозиметри ёрдамида аниқланди. Оҳак аралашмаси оқимининг диаметри доимий бўлиши ва 8-10 см гача бўлган оптимал сув-гипс нисбати танланган. Оҳак аралашмаларининг физик-механик хоссалари 40х40х160 см оʻлчамдаги стандарт нур намуналарида оʻрганилди. Намуналар бир кундан кейин қисмларга ажратилди. Оддий ҳарорат ва намлик шароитида қотиб қолган намуналарнинг эгилиш ва босим кучи 1, 3, 7 ва 28 кундан кейин аниқланди.
2.2.2 Физикавий ва механик синовлар усуллари
Қуруқ семент-полимер пардозлаш аралашмаларининг ташқи кўриниши ва ранги визуал текшириш йўли билан аниқланади.Оғирлиги 10-20 г бўлган плитка ёпиштирувчи қуруқ аралашманинг тортилган қисми шиша пластинка устига қўйилади ва қалинликдаги қатламга спатула билан текисланади. пломба моддасининг максимал дон ҳажмига мос келади. Рангнинг бир хиллигини ва кўзга кўринадиган бегона қўшимчаларнинг таркибини аниқланг.
Намлик миқдори (110 ± 5) °C ҳароратда қуритилган намунанинг дастлабки намунанинг оғирлигига нисбатан фоиз сифатида ифодаланган доимий оғирликдаги вазн йўқотиши сифатида қабул қилинади.
Семент ва оҳак аралашмалари асосидаги полимер-семент қуруқ аралашмаларининг физик-механик хусусиятлари ГОСТ 31356-2007 семент бириктирувчиси асосидаги қуруқ қурилиш аралашмалари талабларига мувофиқ аниқланди. Синов усуллари. [6]. Тайёрланган намуналар ПГМ-500МГ4А гидравлик пресс ёрдамида эгилувчанлик ва босим кучи учун синовдан ўтказилди.
Оҳак аралашмаларини созлаш вақти, семент асосидаги оҳак аралашмаларининг нормал зичлиги ГОСТ 10174-90 бўйича аниқланган. Аралашмаларнинг пластиситивлиги Суттард вискозиметри ёрдамида ўрганилаётган аралашманинг ўз оғирлиги остидаги оқимининг диаметри бўйича аниқланди. Саттард вискозиметри пўлат асосдан иборат бўлиб, унинг устига консентрик доиралар 1 см қадамлар билан чизилган ва баландлиги 60 мм ва ички диаметри 25 мм бўлган пўлат силиндрдан иборат. Пластификатсияловчи таъсирни аниқлаш тартиби қуйидагича эди: синов аралашмаси билан тўлдирилган пўлат силиндр сув билан намланган тагликка қўйилди ва ортиқча аралашмани пўлат спатула билан кесиб ташлади. Тўлдирилгандан сўнг, вискозиметр тсилиндри кескин юқорига кўтарилди, шундан сўнг ўрганилаётган аралашманинг оқимининг диаметри аниқланди. Синовдан олдин, массаси ва ҳажми маълум бўлган пўлат ҳалқадаги оҳак аралашмасининг зичлиги аниқланди.
Семент-полимер оҳак аралашмаларининг ёпиштирувчи хусусиятлари ГОСТ 31356-2007 га биноан семент бириктирувчисида қуруқ қурилиш аралашмалари бўйича аниқланди, синов усуллари.
Х
Х
Материалларнинг сувга тўйинган ҳолатда кучини сақлаб туриш хусусияти сувга чидамлилик деб аталади ва қуйидаги формула билан аниқланадиган юмшатиш коеффитсиенти билан тавсифланади:
К_Р = К_СТН / К_ДМҚ
К_СТН – сувга тўйинган наъмуналарни сиқишдаги мустаҳкамлиги чегараси, МПа;
К_ДМҚ – доимий массагача қуритилган наъмуналарни сиқишдаги мустаҳкамлиги чегараси, МПа