2- мавзу. Тупроқунумдорлиги ва маданийлиги. Структура ва унинг аҳамияти


Download 225.5 Kb.
Sana26.01.2023
Hajmi225.5 Kb.
#1128120
Bog'liq
2-Tuproq unumdorligi va strukrurasini yaxshilashga qaratilgan ilmiy maqolalarni sharhi.

2- MАVZU. Tuproq unumdorligi va strukrurasini yaxshilashga qaratilgan ilmiy maqolalarni sharhi. .

  • Reja:
  • 1. Tuproq unumdorligi.
  • 2.Tuproq madaniyligi va uni yaxshilash tadbirlari.
  • 3.Haydalma qatlam tuzilishi va uning ahamiyati.
  • 4.Tuproq strukturasi va uni yaxshilash usullari.

Tuproq unumdorligi.

  • Tuproq unumdorligi deganda oʼsimlikni butun vegetatsiya davomida suv va oziq elementlari bilan taʼminlash xususiyati tushuniladi.
  • Tuproq unumdorligi yerga oqilona taʼsir etganda yaxshilanib boradi, notoʼgʼri ishlov berilganda esa aksincha pasayib boradi.
  • Tuproq unumdorligi tabiiy va sunʼiy turlarga boʼlinadi.

Omillarning taʼsir etish jarayoniga qarab tuproq unumdorligi

  • Тuproq unumdorligi
  • Suniy unumdorlik
  • Тabiiy faktorlar
  • таъsirida paydo buladi

Oziqa moddalar bilan taʼminlanganlik darajasiga qarab tuproq unumdorligi

  • Тuproq unumdorligi
  • Potensial unumdorlik
  • Samarali unumdorlik
  • Тuproqdagi usimlik
  • uzlashtiradigan оziq moddalar
  • miqdori bilan belgilanadi

Madaniylashgan tuproq.

  • Oʼsimlikni oʼsishi va rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratilgan zararli organizmlardan tozalangan tuproq madaniylashgan tuproq deyiladi.
  • Tuproq biologik, kimyoviy va fizikaviy usullarda madaniylash-tiriladi.

Tuproqlarni madaniylashtirish omillari..

  • Madaniylashtirish
  • Biologik
  • Kimyuiy
  • Fizikauiy
  • Оrganik moddalarni
  • sintezlanishni
  • boshqarish, аlmashlab
  • ekish bakterial o`gitlar
  • Ishqoriy тuproqlarga
  • gipis, kislotaliga
  • оhak solish, o`gitlash
  • Yerga fizik – mexanik
  • таъsir etish, ishlou
  • berish

Haydalma qatlam tuzilishi va uning ahamiyati.

  • Tuproqning qattiq fazasi va undagi boʼshliqlar hajmlarining nisbati haydalma qatlam tuzilishi deyiladi.
  • Tuproqdagi gʼovaklarning diametri 1-2 mm dan kichiklarini kapillyar,
  • undan kattalarini nokapillyar gʼovaklik deyiladi.
  • Nokapillyar gʼovakliklardan suv faqat pastga harakat qiladi.
  • Kapillyar gʼovakliklar koʼpaysa, yaʼni tuproq zichlashsa suvning yuqoriga harakati tezlashadi.
  • Kapillyar va nokapillyar gʼovakliklar nisbati 1:1 boʼlganda tuproqning suv, havo va oziq rejimi eng qulay boʼladi.
  • Tuproqning havo suv, oziq va issiqlik rejimlari haydalma qatlam tuzilishiga bogʼliq boʼladi.

Tuprpoq paydo boʼlish jarayonda uning tarkibiy qislari

  • Hаuо
  • Suyuq
  • Qattiq
  • Тuproq qaysi
  • таrkibdan
  • iborat

Tuproqning hajmiy massasi va ahamiyati.

  • Tuproq uchta fazadan: qattiq, suyuq va havodan iborat.
  • Maʼlum bir tuzilishga ega boʼlgan tuproq ogʼirligining shunday hajmdagi suv ogʼirligiga nisbatan tuproqning hajmiy massasi deyiladi va g/sm3 da ifodalanadi.
  • Boʼz tuproqlarning hajmiy massasi haydalma qatlamda 1,2-1,4 g/sm3 atrofida boʼladi.
  • Ishlov berish yordamida haydalma qatlamga kerakli tuzilish beriladi. Turli oʼsimliklar tuproq zichligiga har xil talabchan boʼladi.
  • Koʼpgina oʼsimliklar tuproq zichligi 1,2-1,3 gr/sm3 boʼlganda yaxshi oʼsadi.

Tuproq strukturasi va uni yaxshilash usullari.

  • Mayda chang zarrachalarini bir - biri bilan yopishib, har xil kattallikdagi agregatlar (kesaklar) hosil qilishi tuproq strukturasi deyiladi.
  • Struktura hosil boʼlishida organik modda yelimlovchi vazifasini oʼtaydi.
  • Chirindi qancha koʼp boʼlsa tuproq strukturasi shuncha yaxshi boʼladi.

Tuproq strukturasi

  • Kesakchalarning
  • yirik maydaligifa
  • qarab тuproq
  • strukturasi
  • Megastruktura -
  • diametri 10 мм
  • катта
  • Makrostruktura -
  • diametri
  • 10-0,25 мм
  • Mikrostruktura -
  • diametri 0,01 дан
  • кичик
  • Дdiametri 1-3мм
  • kesakchalar
  • аgronomik
  • yxshi kesakchalar
  • hisoblanadi

Mustaxkam strukturali tuproqlar.

  • Suvga chidamli kesakchalardan tashkil topgan tuproqlar mustahkam strukturali deyiladi.
  • Tuproqning donadorligi suv, havo, issiqlik va oziq rejimlariga taʼsir etadi.
  • Struktura mexanik, fizik-kimyoviy, biologik omillar taʼsirida buziladi.

STuproq strukturasini buzilish omillari

  • Тuproq
  • sturukturasini
  • buzilish
  • оmillari
  • Мехаnik
  • Fizik
  • Kimyouiy
  • Biologik
  • Бостириб ва
  • кўллатиб суғориш
  • натижасида
  • Бир валентли
  • Н+, NÍ+4, К+, Na+
  • кўпайиб кетиши
  • Микроорганизмларни
  • органик моддаларни
  • парчалаши ва
  • бузиши

Tuproq strukturasini tiklash.

  • Tuproq strukturasi organik oʼgʼitlar solish, almashlab ekish yaʼni organik modda miqdorini koʼpaytirish hisobiga tiklanadi.
  • Tuproq strukturasini saqlashda yerga ishlov berish sonini kamaytirish ham alohida oʼrin tutadi.

Eʼtiboringiz uchun raxmat.

  • Eʼtiboringiz uchun raxmat.

Download 225.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling