2 – тақырып Лаборатория Логикалық өрнектердің логикалық схемасын құру және оларды «Логикалық конструктор»

2 – тақырып Лаборатория Логикалық өрнектердің логикалық схемасын құру және оларды «Логикалық конструктор» бағдарламасында тексеру.

Логикалық қосу

Біріктіруші мағынада қолданылатын НЕМЕСЕжалғаулығының көмегімен бір құрамдасқа екі қарапайым А және В айтылымдарының бірігуі логикалық қосу немесе дизъюнкция деп аталады, ал операцияның нәтижесі - логикалық қосынды.
НЕМЕСЕ логикалық операциясы үшін ақиқаттық кесте мынадай түрде болады:

А	В	А немесе В
иә	иә	иә
иә	жоқ	иә
жоқ	иә	иә
жоқ	жоқ	жоқ

Мысалы, "Күзде ағаштарда жапырақтар жасыл және сары" құрамды пікірі үш жағдайда иә логикалық мағынасын қабылдайды: "Күзде ағаштарда жапырақтар жасыл" не "Күзде ағаштарда жапырақтар сары", не "Күзде ағаштарда жапырақтар жасыл әне сары" болғанда.
Бұл операцияның ақиқаттық кестесінен, егер А да, В да иә мәніне ие болса; не тек қана А, не тек қана В иә мәніне ие болса, онда "А немесе В" айтылымы иә мәніне ие болатындығы көрінеді. Және керісінше, егер А да, В да жоқ мәніне ие болса, онда "А немесе В" айтылымы жоқ мәніне ие болады.
Егер А немесе В пікірлерінің тек біреуі ғана ақиқат болғанда, А және В дизъюнкциясы ақиқат.
А және В пікірлерінің екеуі де жалған болғанда, А және В дизъюнкциясы жалған.
Логикалық теріске шығару
Қарапайым А айтылымына ЕМЕС демеулік шылауын қосу логикалық теріске шығару операциясы деп аталады, операцияны орындағаннан кейінгі нәтиже жаңа айтылымды береді.
ЕМЕС (теріске шығару) логикалық операциясы үшін ақиқаттық кесте мына түрде болады:

А	А емес
иә	жоқ
жоқ	иә

Мұндағы А кейбір еркін айтылымдар.
Мысалы, "Бүгін далада ыстық" айтылымы үшін "Бүгін далада ыстық емес" айтылымы теріске шығару болады.
Кей жағдайларда барлық айтылымдарға "... жалған" сөзін қолдануға болады. Сонда "Сен жақсы баға алдың" айтылымын "Сенің жақсы баға алғаның жалған" айтылымы теріске шығару болады.
Бұл операцияның ақиқаттық кестесінен, егер бастапқы А айтылымы жалған болса, онда А емес (А емес ақиқат) теріске шығаруы иә мәніне ие болатындығын көреміз. Және керісінше, егер бастапқы А айтылымы ақиқат болса, онда А емес теріске шығаруы жоқ мәніне ие болады.
Бастапқы пікір жалған болғанда, теріске шығару ақиқат.
Бастапқы пікір ақиқат болғанда, теріске шығару жалған.