2-3-Amaliy mashg’ulot. Muhandislik texnologiyalari tizimlarida elektron hujjatlarni amaliy dasturlar yordamida qayta ishlash (4-soat) Nazariy qism

4 mashq. Formulalar kiritish: 
Klaviatura orqali kritish 
1. Formulani kiritishimiz lozim bo’lgan yecheykani tanlaymiz.
2. (=)Belgisini qo’yamiz. 
3. Formulani kiritamiz (Misol. d2*e2). ENTER tugmasini bosib kiritishni tugatamiz. 
4.Excel formulani avtomat holatda hisoblaydi. Agar yechaykadagi ichadagi formula 
ssilkasini o’zgartirsak ENTER bosgandan so’ng natijayam yangilanadi.
Sichqoncha ko’rsatgichi orqali formula kiritish. 
Formulani (=) belgisiz yoki yecheykaga ssilkaiz ham kiritish ham mumkin. Uning 
or’niga sichqoncha harakatlantirib kursor orqali yecheykalarni belgilab olishibgiz mumkin. 

---

Formula kiritganimiz kabi ishlashni natijani hosil qilish kerak bo’lgan yecheykadan 
boshlaymiz. Sichqoncha ko’rsatgichi bilan ishlash tezroq va foydaliroq formulani 
yecheykaga kiritgandan ko’ra, hatoliklarni kamaytiradi. 
5-Mashq. Formulalarni tahrirlash: 
Sichqoncha orqali: 
1. Formulani o’z ichiga olgan yecheykani ikki marta bosamiz. Formulani natijasini formulani 
ozida aks etadi. 
2. Kursorini o’zgartirish va sichqonchani formulani o’sha saqlab qolish uchun formulani o’sha 
joyiga belgilaymiz. Yangi belgilarni kiritib oldingilarni o’chirish uchun esa BACKSPACE va 
DELETE tugmalardan foydalanamiz. 
3. O’zgartirishlarni tasdiqlash uchun ENTER tugmasi bosiladi. 
6-Mashq. Tortib-surish usulu orqali formulani nushalash. 
Satr yoki qatorning birinchi yecheykasiga dastlabki formulani kiritib, o’sha satr yoki 
qatorning yechayka natijalarni generatsisiya talab qilishi mumkin. Quyida ko’rsatilgan namunada 
hamma misollarni jami natijasini ko’rsatuvchi formulani korib otamiz. 
Excelda satr va ustundagi yecheykani natijalarni generatsiya qilish uchun formulani 
nushalashni ko’p usullari mavjud. 
Tortib surish usuli. 
Deskriptor to’ldirish ko’p holatlarda foydali. Nafaqat yecheykani tozalash balki formulani 
to’ldirishda ham.