2-3-Mavzu: pl/sql to’plamlari va yozuvlari (4 soat) Reja

PL/SQL – bu til saqlanuvchi(хранимый) protseduralar orqali, internet global tarmog'i bilan ulanishi, hattoki http so'rovlarini ham yaratishi mumkin.
PL/SQL – bu til yordamida bir necha SQL so'rovlarini birdaniga jo'natishi va umumiy holda natija olishi mumkin bo'ladi. Ya'ni sqlga o'xshab, bitta so'rov bitta natija emas, balki so'rovdar va natija ko'rinishida ishlaydi.
PL/SQL tilini ishlatish quyidagicha: bu tilda protseduralar yozilib, serverda doimiy saqlash uchun kiritiladi(kompilyatsiya qilinadi). So'ng bu protsedura parametrlariga kerakli parametrlarni berib, chaqiriladi. Protseduraning ishlashi natijasida, bazadan kerakli natijalar chiqarib olinadi. Har safar bu prsedurani biror parametr bilan chaqirsangiz, siz uni yana kompilyatsiya qilib o'tirmaysiz, balki serverdan kompilyatsiya qilingan variantini chaqirasiz holos.

PL/SQL'>2. Kursor o’zgaruvchilari
PL/SQL blok(kod)lari kompilyatsiya jarayonida, SGA(System Global Area) nomli oracle kesh xotirasida saqlanadi. Bu xotira hajmi oracle o'rnatish jarayonida o'rnatiladi. Bu xotirada jadvallar, sxemalar, o'zgaruvchilar ham saqlanadi. Shuning uchun bu hotiraning hajmi yetarli darajada katta bo'lishi kerak. Har bir PL/SQL bloklari uchun ajratilgan joy "KURSOR" deyiladi. Demak, SGA xoirada bir necha kursorlar bo'lishi mumkin. Kursorlar soni ham oracle o'rnatilish jarayonida ko'rsatilib ketiladi. Har bir PL/SQL kodlaridagi SQL kodlar kompilyatsiyadan so'ng oraclening ma'lumotlar kutubxonasida(slovarya dannыx) saqlanadi. Bu kutubxonani bo'lar bo'mas so'rovlar bilan to'latib tashlash kerak emas, buning uchun PL/SQL kodlarini optimal yozish kerak(chunki PL/SQL kodlarning asosini, SQL kodlari tashkil qiladi).
PL/SQL kodlarini oddiy "БЛОКНОТ" ga yozib, SQL*Plus da kompilyatsiya qilishingiz mumkin bo'ladi. Endi bu tilni o'rganishni boshlaganlar uchun, shu variat qulay hisoblanadi.

3. Kursor ma’lumotlarini o’zgartirish
PL/SQL haqida boshlang'ich ma'lumotlarga ega bo'ldingiz, demak bu til asosan protsedura va funksiyalar yaratish uchun ishlatilar ekan. Bu maqolada PL/SQL kodlari Oracle serverida qanday ishlashini yozib o'taman.
Dastlab, kliyent-server texnologiyasi qanday ishlashini ko'ramiz. Oracle ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimida, oracle server bo'lib, unga so'rovlar TNS xizmati orqali keladi. Bu xizmat, tarmoqdagi so'rovlarni qabul qilib, ketma-ketlikda serverga jo'natadi. Kliyent tomonda, xar hil turdagi muhitda yaratilgan kliyent dasturlar bo'lishi mumkin.

Bu rasmda ko'rinib turibdiki, kliyent sifatida, sql*plus, app.server(weblogic), xar hil dasturlash tillarida tuzilgan dasturlar va hakazolar ko'rsatilgan. Bular serverga ma'lum bir so'rov, ya'ni bazadan kerakli ma'lumot olish uchun so'rov jo'natib, kerakli natijani xatosiz olishga intilishadi. Bu tizimda eng asosiy muammo tarmoq trafigi hisoblanadi. Tarmoqning ishlash tezligi yetarli darajada katta va xatosiz bo'lishi kerak, aks holda bazadagi ma'lumotlarning noturg'unligi kuzatilishi mumkin. Kliyentlar sonining ko'pligi va xar hilligi hisobiga, tarmoqqa katta yuklama tushadi va buni o'z vaqtida nazorat qilib, sodir bo'ladigan xatoliklarni oldini olishi lozim.