2-amaliy ish Klassik shifrlash algoritmlarini ishlash tartibini o‘rganish Ishdan maqsad

Amaliy qism 
Klassik shifrlash algoritmining dasturiy ta’minotini ishlab chiqishda Eclipse 
IDE for Java Developers - 2020-03 va jdk-14.0.1 obyektga mo‘ljallangan dasturlash 
tilidan foydalanilgan.
Jdk-14.0.1 ishga tushirish uchun cmd buyrug‘idan foydalaniladi (pusk va R 
teng bosiladi). Dastur kodi saqlovchi notepad++, Текстовый документ (.txt) ni 
joylashgan joyiga murojat qilinadi. Cmd oynasidagi joyi papkasidan chiqish va 
yuqoridagi dastur kodini ishga tushurishimiz uchun cd.. buyrug‘i orqali amalga 
oshiramiz.
Kalit ketma-ketligi 
k 
k 
 
y= x XOR k 
x= y XOR k 
Kiruvchi yozuvi 
Shifrlangan yozuv 
Tiklangan yozuv 

---

 
2.2- rasm. Cmd oynasi 
Keyingi qadamda dastur kodi mavjud bo‘lgan papkani aniq manzili kiritiladi 
va dir buyrug‘i orqali papka tarkibini ko‘rish mumkin bo‘ladi. 
2.3- rasm. dastur kodi mavjud bo‘lgan papkani manzili 
Dasturni ishga tushirish uchun javac sezar.java buyrug‘i orqali xatoliklar 
mavjudliligi aniqlanadi. Agar xatolik bo‘lmasa java sezar buyrug‘i bilan dasturni 
ishga tushuramiz 
2.4- rasm. Dastur kodini ishga tushirish 

---

Yuqorida ko‘rib chiqqan misolni “KOMPUTER” so‘zini shifrlab ko‘ramiz 
2.5- rasm. Shifr ma’lumot 
Eclipse IDE for Java Developers - 2020-03 muhitida Affin shifrlash algoritmi 
yuqorida ko‘rib chiqqan misolni “KOMPYUTER” so‘zini shifrlab ko‘ramiz: 
2.6- rasm. C++ muhitida Vijiner shifrlash algoritmida shifrlash jarayoni 
Topshiriq 
Sezar, Vernam, Vijiner shifrlash algoritmlari yordamida (kalit sifatida ism 
yoki familiya, ochiq matn sifatida ism yoki familiya) shifrlashni amalga oshirilsin 
yoki ixtiyoriy dasturlash tillari (Delpi, Java, C++ va C# ) dan foydalangan holda 
FISh shifrlovchi dasturiy ta’minoti yaratilsin. 
Nazorat savollari 
1. Bir alifboli shifrlashning umumiy mohiyati nimada? 
2. Vernam shifrini tavsiflang. 
3. Vijiner shifrida ma’lumotlarni shifrlash va deshifrlash qanday amalga 
oshiriladi?