2-Amaliy ish: o ‘ quv-metodik ta’minot va uning tahlili. Fanlarni o ‘ qitishning tashkiliy shakllari Amaliy mashg’ulotdan maqsad

Elektron ta’limning kelajagi. Zamonaviy texnologiyalarning rivojlanishi 
sababli interaktiv kurslarni yaratishga, o‘qitish jarayonini standartlashtirishga va 
hokazolarga yordam beradigan bir qator instrumentlar ajralib qoldi. Elektron ta’lim 
va o‘qitish vositalari sifatida kelajakda shakllanishini tasavvur qilish imkonini 
beradigan elektron ta’lim rivojlanishining ayrim tendensiyalari mavjud: 
Mikro-ta’lim aqliy mehnat faoliyati bilan shug‘ullanadigan xodimlar uchun 
bugungi kunda real bo‘lib hisoblangan raqamli muhitda mikro-qadamlar orqali 
mikro-o‘quv faoliyatni ishlab chiqishga mo‘ljallangan. Ushbu tadbirlar o‘quvchilar 
uchun kun tartibga kiritilishi mumkin. «An’anaviy» elektron ta’limdan farqli 
o‘laroq mikro-ta’lim yondashuvlari OAV orqali muvaffaqiyatga erishishi bilan 
ko‘p hollarda ustunlikka ega bo‘ladi, natijada o‘quvchilardagi kognitiv yuklamani 
kamaytiradi. Shuning uchun mikro-o‘quv obyektlarni, shuningdek mikro-o‘quv 
faoliyatning jadalligi va muddatlarini tanlash didaktik konstruksiyalar uchun 
muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Mikro-o‘quv – bu paradigmaning muhim siljishi 
hisoblanadi, o‘qitishning ayrim seanslariga ega bo‘lish zaruriyatini oldini olish 

---

imkonini beradi, chunki o‘qish jarayoni foydalanuvchining har kunda o‘zgarmagan 
holda takrorlandigan o‘qish jarayoniga tadbiq etiladi 
Geymifikatsiya – bu foydalanuvchilarning diqqatini jalb qilish va 
muammolarni hal etishni bilish uchun o‘yin orqali tafakkurndan va o‘yinsiz 
kontekstdagi o‘o‘yin mexanizmidan foydalanish. 
Ta’limga individual yondashuv – ayrim o‘quvchilarning ehtiyojlarini va 
maqsadlarini qanoatlantirish uchun pedagogika, o‘quv dastur va o‘quv muhitining 
asosi hisoblanadi. 
LMS. LMS ta’limni boshqarish tizimi deb yuritiladi va bu global atama 
onlayn kurslarni boshqarish, o‘quv materiallarni tarqatish uchun maxsus ishlab 
chiqilgan kompyuter tizimni bildiradi va talabalar va o‘qituvchilar o‘rtasida o‘zaro 
hamkorlikni nazarda tutadi.
LMS talabalarni ro‘yxatga olishdan sinovlar natijalarini qayd etishgacha jarayon 
kabi kursning har bir jihatini boshqarish imkonini beradi, shuningdek topshiriqlarni 
elektron ko‘rinishda qabul qilish va barcha talabalar bilan aloqani saqlash imkonini 
beradi. LMS odatda PHP, Net yoki Javakabi turli platformalarda qurilgan va ular 
PostgreSQL, MySQL yoki SQL-server kabima’lumotlar bazasiga ulangan bo‘ladi. 
Tijorat hamda ochiq chiqish kodli ko‘plab LMS mavjud. LMS taklif etilayotgan 
funksiyalar bo‘yicha farqlanadi, lekin ko‘pgina tizimlar ayrim yoki quyidagi 
komponentlarga ega bo‘ladi: 
GUI . GUI grafik interfeys foydalanuvchini bildiradi. Ko‘pgina LMS 
foydalanuvchiga ta’lim platformasi uchun noyob ko‘rinishni yaratish imkonini 
berish uchun interfeysni sozlash variantini taklif etadi. 
Sozlash. GUI grafik interfeysdan tashqari tizimni ehtiyojlarga moslashtirish 
uchun sozlashning bir nechta turli variantlari taklif etiladi. Tilli parametrlar, 
sozlash, xabardor qilish va boshqa muhim xarakteristikalar LMS tizimining 
ishlashiga muvofiq o‘zgartirilishi mumkin. Bitta LMS turli tipdagi, har biri 
o‘zining noyob afzalliklarga bo‘lgan foydalanuvchilar foydalanishi mumkin 
bo‘lganligi uchun qulaydir 
Ro‘yxatga olish. Tizim talabalarga onlayn ro‘yxatdan o‘tish va ma’lumotlarni 
o‘quv jarayonini va test natijalarini kuzatib (nazorat qilib) borish imkonini beradi 
Virtual auditoriya. Virtual auditoriya mashg‘ulotlariga taklifnoma yuborish 
yoki eslatib turi shva onlayn, kalendar yoki Outlook tizimi bilan integratsiyalash 
imkonini beradi.
Ijtimoiy tarmoq. LMS ijtimoiy media bilan integratsiyalangan bo‘lishi 
mumkin, natijada o‘z kontenti yoki yangiliklar bilan Twitter yoki Facebook orqali 
axborot almashinish mumkin. 
Muloqot. LMS tizimi talabalar bilan muloqotga kirishish uchun xabarlarni 
muayyan kurs yoki muayyan talabalarga yuborish tizimi kabi o‘rnatilgan 
funksional tizimga ega bo‘lishi mumkin. Shuningdek LMS chat yoki forumdan 
foydalanish imkonini beradi. 
Hisobot. Xar qanday LMS hisobot tizimiga ega, ushbu tizim ma’lumotlarni 
Excel tizimga eksport qilishi, shuningdek tushunish oson bo‘lishi uchun 
ma’lumotlarni grafik ko‘rinishda taklif qilishi mumkin. 

---

Testlash. Testlar ko‘plab onlayn kurslarning muhim qismi bo‘lib hisoblanadi 
va ko‘plab LMS ularg bog‘liq bo‘lgan ko‘plab funksiyalarga ega bo‘ladi. Test 
savollarni randomizatsiyalash va testlar uchun ajratilgan vaqt bo‘yicha 
cheklovlarni o‘rnatish imkoniga ega bo‘ladi. 
Kontent ishlanmasining instrumenti. Kontent ishlanmasining instrumenti – 
bu oxirgi foydalanuvchiga yetkazilishi kerak bo‘lgan o‘qitishning elektron 
kontentini yaratish va joylash uchun ishlab chiqaruvchilar foydalanadigan dasturlar 
paketi hisoblanadi. Wikipedia ga asosan avtorlik instrumenti o‘quv kontentni 
yaratish uchun World Wide Web ga yetkazish uchun multimedia kontentini 
yaratishda foydalaniladigan dasturiy ta’minot bo‘lib hisoblanadi. Content-avtoring 
instrumenti fayllarning boshqa formatlarida kontentni yaratishi mumkin, o‘qitishni 
CD (kompakt-disk)da yoki boshqa formatlarda turlicha qo‘llanilishi uchun 
yetkazish mumkin. Kontent kategoriyasi HTML, Flash ishlanmalar vositalaridan, 
shuningdek avtoringni elektron o‘qitishning turli tipdagi instrumentlaridan iborat. 
Ko‘pgina dasturlarni instrumentlarning, jumladan Flash, va PowerPoint 
dasturining avtoringi deb hisoblash mumkin. Biroq dasturlarning ayrim kichik 
guruhi SCORM (Shareable Content Object Reference Model) ili AICC (TOS) 
(Aviation Industry CBT komitet) kabi standartlarning elektron o‘qitishni 
ta’minlovchi sifatida maxsus kiritiladi. Masalan: Articulate Storyline, Composica, 
Adobe Authorware and Camtasia. 
Elektron pedagogikaning asosiy maqsadi shundan iboratki, zamonaviy AKT 
muhitda o‘qitish-ta’lim jarayonini samarali tashkil etish. Elektron pedagogikaning 
predmeti pedagogik tizim hisoblanadi. Pedagogik tizim qo‘yidagi komponentlarni 
o‘z ichiga oladi: o‘qituvchi, o‘quvchi, ta’limning maqsad va vazifalari, o‘qitish 
mazmuni, o‘qitish shakl, usul va vositalari. Zamonaviy AKT ushbu barcha 
komponentlariga o‘zini hissasini qo‘shib kelmoqda.
An’anaviy va zamonaviy AKT muhitida tashkil etilgan ta’limni qiyosiy tahlili