2-Amaliy ishi: Microsoft Access ma'lumotlar bazasida sql so’rovlari bilan ishlash

SELECT ID, Familiya, Ism, Tugilgan_yil, DatePart("m",Tugilgan_yil) AS OY 
FROM Talabalar

DatePart () funksiyasi qo'shimcha parametrga ega, bu sananing kerakli qismini aks ettirish imkon beradi. Misolda biz oy raqamini ko'rsatadigan "m" parametridan foydalanganmiz (xuddi shu tarzda biz yilni "yyyy", chorak - "q", kun - "d", hafta - "w", soat - "h", daqiqa - "n", soniya - "s" va boshqalar).
SELECT ID, Familiya, Ism, Tugilgan_yil, DatePart ('w',Tugilgan_yil) AS HAFTA
FROM Talabalar


Hisoblanadigan maydonlar
1. Matematik amallarni bajarish
Hisoblanadigan maydonlardan foydalanish usullaridan biri tanlangan ma'lumotlarga matematik amallarni bajarishdir. Talabalar jadvalidan yana foydalanib, bu qanday amalga oshirilishini qaraymiz.
Har bir talabaning yoshi nechida ekanligini hisoblaymiz. Buning uchun Tugilgan_yil maydonidan talabalarning tug’ilgan yilni ajratib olamiz va joriy yilni aniqlash funksiyasi (Year(Date()))dan ayiramiz.
SELECT ID, Familiya, Ism,Year(Date()) - DatePart("yyyy",Tugilgan_yil) AS yosh
FROM Talabalar



Ikkinchi kursda nechta talaba borligini aniqlaymiz buning uchun COUNT () funksiyasidan foydalanamiz:
SELECT COUNT(*)
FROM Talabalar
WHERE Kurs = 2



2. Psevdonimlardan foydalanish
Oldingi misolda biz ikkinchi kursda nechta talaba borligini hisobladik va hisoblangan qiymat Expr1000 maydonida aks etdi. Biroq, kelajakda ushbu maydonga murojaat qilish biz uchun noqulay, chunki uning nomi ma'noga ega emas (MBBT maydonga bergan nom - Expr1000). So'rovda oldindan ko‘rsatgan holda maydonni nomlash, ya'ni psevdonim berish numkin. Avvalgi misolni qayta yozib va hisoblanadigan maydon uchun psevdonim beramiz:
SELECT COUNT(*) AS ikkinchi_kurslar_soni
FROM Talabalar
WHERE Kurs = 2


Hisoblanadigan maydon ikkinchi_kurslar_soni nomini oldi. Buning uchun AS operatoridan foydalanildi, operatordan so'ng kerakli nomni ko'rsatiladi. Shuni ta'kidlash kerakki, SQL-da faqat asosiy matematik operatsiyalar qo'llab-quvvatlanadi: qo'shish (+), ayirish (-), ko'paytirish (*), bo'linish (/). Amallar bajaralishi tartibini o'zgartirish uchun qavslardan ham foydalanish mumkin.
Psevdonimlar ko'pincha nafaqat hisoblangan maydonlarni nomlash uchun, balki mavjud maydonlarni qayta nomlash uchun ham ishlatiladi.
3. Maydonlarni birlashtirish (ulash)
Matematik amallardan tashqari, matnlarni birlashtiramiz va uni alohida maydonda aks ettirish mumkin. Matnlarni ulash (birlashtirish):
SELECT Ism + ' ' + Familiya AS Ism_fam 
FROM Talabalar

Ushbu misolda ikkita ustundagi qiymatni birlashtirildi va natijani yangi Ism_fam maydonga chiqarildi.