2-bob. Maxsus ta'lim tizimi maxsus muassasalar

Boshlang'ich ta'lim (1-4-sinflar)

O'zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgandan so'ng xalq ta'linii sohasini tubdan isloh qilish masalasi ko'tarildi. «Ta'lim to'g'risida»gi Qonunni hayotga tatbiq qilish boshlanib, maxsus ta'lim tizimida ham yangi qoidalarning bajarilishi shart qilib qo'yildi.

Bular:

1. 
   
   Ta'lim va tarbiyaning insonparvarligi hamda demokratligi. Buning mohiyati shundaki, barcha maxsus ta'lim tizimiga kiruvchi muassasalarda berilayotgan korreksion ta'Iim-tarbiya o'quvchilarning moddiy va ma'naviy kamolotini, aql-zakovatini o'ziga xos, imkon qadar o'sishini (L.S.Vigotskiy ta'limotiga asosan), insoniy faoliyati normal insonlar orasida, hayotga moslashib barq urishini va nihoyat, o'zligini anglashini va o'z haq-huquqlari uchun kurashadigan vatanparvar, mehnatsevar, e'tiqodli bo'lib yetishishlarini maqsad qilib qo'yadi.
   
2. 
   
   Ta'lim tizimining uzluksizligi va izchilligi. Bu normal bolalarga ta'lim berish tizimidan farq qiladi. Lekin maxsus ta'Iim-tarbiya ham uzluksiz, o'zaro bog'liqlik va izchillik qoidasiga amal qiladi. Maxsus maktabgacha yoshdagilar tarbiyasi (oligofrenopedagogikasi) har bir boshlang'ich ta'limning o'quv reja va dasturlari asosida, keyingi bosqichlar oldingilarining davomi sifatida amalda davom etadi. Maxsus ta'limda korreksion ta'lim berish maxsus o'quv reja va dastur asosida tizimli, izchil amalga oshirilib boriladi.
   

2⁽)


Maxsus ta'lim maktablari

I: (5-9-sinflar)

r
Maxsus yordamchi maktablar umumiy o'rta ta'lim maktablaridan

s keskin farq qiladi. Maxsus o'rta ta'limda aqli zaif o'quvchilarga fizika, kimyo,

с algebra va boshqa aqliy kuch ko'p talab etiladigan predmetlar o'tilmaydi,
b qolgan fanlarning esa faqat asoslari va o'quvchilar aqliy faoliyatiga mos
a tuzilgan o'quv dasturlari asosida ta'lim beriladi. Maxsus maktablarning
asosiy maqsadi o'quvchilarni kasb-hunarga tayyorlash va hayotga

ii moslashtirish bo'lganligi uchun mehnat darslari asosiy fan hisoblanadi.

4 Maxsus maktab o'zining korreksion rivojlantiruvchi, ta'lim-tarbiya beruvchi
к vazifalarini aynan ana shu mehnat ta'limi, mehnat tarbiyasi orqali amalga
q oshiradi. Shu bois ham maxsus maktablarda o'quvchilarda mehnatga
ц munosabatni to'g'ri shakllantirish taqozo etiladi. Ular hayotida mehnat
e asosiy rol o'ynaydi. Shu bilan birga, mehnatga oid zamonaviy bilimlar
n beriladi. O'quvchilaming fikrlash qobiliyatini o'stirib, olgan nazariy

te bilimlarini amalda qo'llashga, hayotga tatbiq qilishga o'rgatadi. Bu esa o'z

navbatida kasb tanlashga yo'naltiradi, biror-bir o'ziga mos kasbni egallash

ta imkoniyatini beradi. Ularni kelgusi hayotga tayyorlashda maxsus ta'lim

rr markazlari mavjud. Jumladan, Toshkent shahrida «L.Mo'minova markazi»
о aynan ruhiy va jismoniy kamchilikka ega bo'lgan bolalarni reabilitatsiya

rr qilish masalalari ustida ish olib bormoqda.