2-davolash ishi fakulteti

Savol: Rangli ultratovush va B-ultratovush o'rtasidagi farq nima?
Javob: Aslida, rangli ultratovush va B-ultratovush asosan bir xil, ikkalasi ham signalni qayta ishlash uchun tegishli texnologiyadan foydalanadi va displeyda qayta ishlangan signalni taqdim etadi, bu biz ko'rgan qora va oq tasvirdir.Farqi shundaki, rangli ultratovush B-ultratovushga qaraganda yuqori aniqlikka ega va ko'rsatilgan tasvirlar aniqroq. Masalan, qon tomirlarini tekshirish uchun ishlatiladi.Rangli ultratovush va B-ultratovushlar kasalliklarni tashxislashda bir xil muhim rol o'ynaydi va ular bir-birini to'ldiradi va ajralmas hisoblanadi.
Savol: Ultratovush paytida qo'llaniladigan shilimshiq suyuqlik nima?
Javob: Bu "narsa" tibbiy ultratovush biriktiruvchi vosita deb ataladi, biriktiruvchi vosita suvda eriydigan polimer jeldir.
Uning ikkita roli bor, ulardan biri, ehtimol, biz taxmin qilishimiz mumkin, moylash rolini o'ynashdir. Ikkinchidan, ultratovush havoda o'tkazilmaganligi sababli, birlashtiruvchi vosita ultratovushni inson to'qimalariga o'tkazish uchun vosita sifatida. Birlashtiruvchi vosita tekshiruvimizdan oldin qo'llanilganda, u ultratovush probi va inson terisi o'rtasidagi havo bo'shlig'ini to'ldiradi, bu esa ultratovushni keyinchalik tasvirlash uchun tanaga yaxshiroq kirish imkonini beradi.
Savol: Nega men ultratovush tekshiruvini uzoq kutishim kerak?
Javob: Umuman olganda, ultratovush tekshiruvining tezligi tekshiruv joylari soni va tekshiruvning murakkabligi bilan bog'liq. Ba'zi imtihonlar uchun tananing bir qismida anormallik bo'lmasa, vaqt qisqaradi, ba'zi imtihonlarda esa ko'proq qismlar va muammolar mavjud bo'lsa, vaqt ko'proq bo'ladi va yakuniy tashxis takroriy imtihonlardan keyin qo'yilishi mumkin. va maslahatlar. Agar imtihon vaqtingiz qisqaroq deb hisoblasangiz, bu sizning ahvolingiz jiddiy emasligini anglatishi mumkin, shuning uchun imtihon vaqtini ko'r-ko'rona solishtirmang.Terapiya maqsadlarida yumshoq tanglay, lablar tebranishlari tufayli hosil bo'ladi. Tovush hosil qilishda havo yoMlari (yutqin, og‘iz va burun bo‘shliqlari, o'pka,bronx, traxeya) ishtirok etadi. Ovozni qabul qiluvchi a’zo quloqdir.Quloqda membrana mavjud bo‘lib, uning asosiy qismi har xil uzunlik va qalinlikda bo'lgan elastik tolalardan iborat, ulaming soni 20 mingdan ortiq bo‘ladi. Tovushni sezish qattiqlikdan tashqari yuksaklik bilan ham xarakterlanadi.Tovush yuksakligi — tovush sifatini aniqlovchi xarakteristika bo‘lib, odamning eshitish a'zosi orqali subyektiv ravishda aniqlanadi va u chastotaga bogMiqdir. Chastota oshishi bilan yuksaklik oshadi. ya'ni tovush «yuqori» bo‘ladi.Tovush ham yorug‘lik kabi ko'plab axborot manbayidir.Shuning uchun ichki a’zolarning funksiyasi buzilsa, tovush ham o‘zgaradi. Kasallikka tashxis qo‘yishda keng tarqalgan tovushiy usul —auskultatsiya (bemorni eshitib ko‘rish). bu usul eramizgacha bo‘lgan II asrdan beri ma’um.

Chastotalari 20 kHz dan yuqori bolgan elastik to‘lqinlarga ultratovushlar deyiladi {10C)—1013 Hz tovushlar gipertovushlar).Ultratovushlar, asosan, ikki yo‘l bilan hosil qilinadi — teskari pyezoeffekt hodisasi. magnitostriksiya hodisasi. Ultratovushdan lokatsiya, ya'ni kemalarda dengiz chuqurligini. baliqlar to'dasini(suvda ultratovush kam yutiladi) aniqlashda foydalaniladi Ultratovush defektoskopiyasi, ya'ni metallarda nuqsonlarni topishda qo’llaniladi Detal qaliniigi va tovush tezligi ma'lum bo'lsa, u holda o'tish vaqtini o'lchab nuqsonni aniqlash mumkin.Tabiatda Ko’rshapalaklar va delfinlar ham ultratovush chiqarib o‘zining yoMini topib oladi, ya’ni chiqargan to'lqinlarining to'siqlardan qaytishiga qarab yo'lini topadi. Ultratovush yordamida bir-biri bilan aralashmaydigan ikki suyuqlikni aralashtirish mumkin. Ultratovushning Dopler effekti yordamida yurak klapanlari harakatining xarakterini o’rganadilar.Atom osferaning yuqoriqatlamlarini o‘rganish mumkin. Infratovush organizmning birqator tizimlari funksional holatlariga yomon ta’sir ko'rsatadi. Masalan.charchash, bosh og‘rig‘i. uyquchaniik, jahl chiqishi va boshqalar paydo b o ‘ladi. lnfratovushning organizm ga birlam chi ta'sirko'rsatish mexanizmi rezonans xarakterga ega. Xususiy tebranishlar chaslotasi bilan tebranishga majbur etuvchi kuchlarning chastotasi bir-biriga yaqin bo'lganda rezonans hodisasi yuz beradi. Odam gavdasining xususiy tebranishlar chastotasi, gavdaningyotgan holatida 3 Hz, qorin bo'shlig'i uchun 3—4 Hz, turgan holda 5—12 Hz. ko'krak qafasiniki 5—8 Hz bo lib. bu infratovush chastotalariga mos keladi. Normal faoliyat ko'rsatish uchun shovqin ma'lum darajagacha bo'lishi kerak. Masalan, normal uxlash va aqliy mehnat uchun shovqin 30 dB dan past, ko pchilik korxona larda 55 dB dan yuqori bo'lmasligi kerak. Qishloq xo'jaligida mexanizatsiya darajasining oshishi bilan shovqin ham ko'paydi. Masalan: MTZ-50 traktori 5 m masofada 80—90 dB, KTU-10bilan birga 100 dB dan oshadi. Chorva binolarida ventilatorlar ham kuchli shovqin chiqaradi. Masalan: SCh-70 ventilatori 5 mm asofada 85 dB shovqin hosil qiladi. Shovqinlar ko‘plab jonivorlarning to 'p lan ish id a ham yuzaga keladi. Masalan. parrandachilik fermalarida 95 dB gacha normadagi shovqin foydali hamdir. chunki juda sukunatda odam hatto o‘zining yurak urishiniham eshitishi mumkin (kosmonavtlar). 110 dB shovqin vaqtinchaeshitishni 10—15 % ga pasaytiradi.Infratovush. ultratovush va tovush intensivligi darajasini yashashjoylarida, ishiab chiqarish va transportda kamaytirish gigiyenaning asosiy vazifasidir.Ba'zi moddalarda tovush tezligi quyidagicha; havoda 331m/s,suvda 1497 m/s, silliq to'qimada 1550 m/s, yog‘ to'qimasida1460m /s, miyada 1520 m/s, suyakda 3660 m /s, jigarda 1570 m/s,shishasimon jismda 1530 m/s. Kichik toiq in uzunlikka ega boigan ultratovush havoda kuchli yutiladi, lekin suvda kam yutiladi. Katta yopishqoqlikka ega suyuqliklarda ham ultratovush yutilishi oshadi. Biologik to'qi-malarda ham ultratovush intensivligi kuchli so'nadi, chunki bu holda strukturani bogiovchi tolalarda ultratovush ko‘p martalab qaytadi. Faraz qilaylik, tovush nuqtaviy manba tom onidan hosil qilinayotgan boisin. Uning quwati N ga teng. Ushbu manbani e'tiborga olmasak, R sfera orqali oiadigan energiya miqdori ga teng boiad i. Bunda / — sferaning birlik yuzidan o'tuvchiintensivlik. U holda/ = N4nR2 ' ( 2.6)Demak, sferik tovush intensivligi manbagacha boigan masofa kvadratiga teskari proporsional ravishda kamayadi.Shunday qilib, tovushning so'nishi uchta sababga ko‘ra yuzberadi, ya’ni yutilish moddaning birlashmasligi tufayli sochilishi 38www.ziyouz.com kutubxonasi. Intensivlik 10 J /m 2 s bo'lsa, u tovush sifatida eshitilmaydi va quloqda og'riq seziladi. Detsibellargaasoslanib eshitish sohasini 0 dan 120 dB oralig'igacha bo'lish mumkin. 120 dB dan yuqorisi shovqin hisoblanadi. Tovush ovoz chiqarish apparati ovoz bo'ylamlari, yumshoq tanglay, lablar tebranishlari tufayli hosil bo'ladi. Tovush hosil qilishda havo yoMlari (yutqin, og‘iz va burun bo‘shliqlari, o'pka, bronx, traxeya) ishtirok etadi. Ovozni qabul qiluvchi a ’zo quloqdir. uloqda membrana mavjud bo‘lib, uning asosiy qismi har xil uzunlik va qalinlikda bo'lgan elastik tolalardan iborat, ulaming soni 20 mingdan ortiq bo‘ladi. Tovushni sezish qattiqlikdan tashqariyuksaklik bilan ham xarakterlanadi.Tovush yuksakligi — tovush sifatini aniqlovchi xarakteristika bo‘lib, odamning eshitish a'zosi orqali subyektiv ravishda aniqlanadi va u chastotaga bogMiqdir. Chastota oshishi bilan yuksaklik oshadi. ya'ni tovush «yuqori» bo‘ladi.Tovush ham yorug‘lik kabi ko'plab axborot manbayidir.Shuning uchun ichki a’zolarning funksiyasi buzilsa, tovush ham o‘zgaradi. Kasallikka tashxis qo‘yishda keng tarqalgan tovushiy usul —auskultatsiya (bemorni eshitib ko‘rish). bu usul eramizgacha bo‘lgan II asrdan beri mumkin.