2 Flash texnologiyalari haqida malumot
Download 441.38 Kb.
|
Lochinbek Cho\'liyev kurs ishi
|
Reja: I Kirish………………………………………………………….2 II Asosiy qism……………………………………………………3 1.Adobe Flash dasturi haqida……………………………………..3 2 Flash texnologiyalari haqida malumot………………………….11 3 Adobe Flashda animatsiyalar yaratish…………………………15 III Xulosa…………………………………………………………17 IV Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………..18 V Ilova……………………………………………………………..19 Kirish
1 Adobe Flash dasturi haqida Rasmlarni chizish uchun Flash (drawing tools) asboblaridan foydalaniladi. Rasmlarni hoqlagan vektorli muharrirlardan Macromedia FreeHand, Adobe Illustrator, va Adobe Photoshopdan rastrli tasvirlarni va h. dasturlardan import qilish mumkin Flash da rasm chizish osan fahat asboblar yordamida,ajratish,boglash va bulaklarga bulish amallarinin bajarib bilsangiz buldi. Asboblar panelidan hoqlagan asbobni tanlang . Tanlangan asbob turiga qaray asboblar paneli ko’rinishi uzgaradi.Bu uzgarishlar tanlangan asbob bilan nima ishlash kerakligini kursatadi. Masalan, Qalamni tanlaganigizda qalinligini, rang, chiziq styili va sizlar avtomat tarizda doyra (smoothed) yoki uchqir (straightened) ishlash imkoniatiniberadi. Flashda chiziqlar chizganingizda egrilarni uzi turgilaydi, bu uzingizda havalo, egrilarni to’grilangan ko’rinishida yaki siz chizgan ko’rinishda qoldirilishi ham mumkin. Bu amallar menudan tanlanilib bajariladi. Shu bilan birga chiziq rangi,qalinligi,stylini tanlashingiz mumkin. Qalam yordamida to’gri ciziqlarni , egri chiziqlarni ham chizadi. Flash asosiy geometrik shakllarni avtomatik tarizda qabul qiladi, siz uzingizga kerakli bo’lgan egri chiziqni ham tanlashinghiz mumkin. Bularga quchimcha chiziq shaklini hoqlagan vaqtda o’zgartirishingiz mumkin.. Chiziqlarni uchta xossasi bor : rangi,qalinligi,styli. Qalamni imkoniatlaridan foydalanib chiziqni tashqi ko’rinishini o’zgartirsa ham bo’ladi. Siz chiziq rangini tanlshingiz va ruyhatdan hoqlagan rangni tanlash, yoki ikonkali palitraga sichqoncha bilan chertish orqali rang tanlshimiz mumkin. Bulardan tashqari quyidagilardan foydalangan holda ham rang tanlash mmkin: Qalamni menuchasi Bu menuda quyidagilarni bajarsa bo’ladi. Straighten(выпрямление) chiziqlarni va egrilarni tugralash xossasiga ega. Agarda siz bu optsyani tanlab va rgri chiziq chizib sichqonchani qoyib yubarsangiz,u zigzag ko’rinishigq aylanadi Smooth (сглаживание) chiziqlarni to’grilash xossasiga ega emas fahat tekislaydi. Siz bu optsani tanlab zigzag ko’rinishidagi chiziqni chizsangiz, u tulqinsimon ko’rinishga keladi. ( silliqlanadi) Ink (чернила) cizqialarni siz chizgan ko’rinishta qoldiradi. Oval Oval va doyralarni chizadi. Sichqoncha yordamida diagonal boyicha bochlangich nuhtadan oxirgi nuhtagacha ko’rsatiladi.Agarda "магнит" bosilsa sizda doyra paydo bo’ladi, kursor atrofidagi aylana qoraroh bulib kattalashadi. Rectangle kvadrad va to’griturtburchaklarni chzadi. Agarda "магнит" bosilga bo’lsa kvadrad paydo bulishdan Chiziq qalinligi Bu optsyadan foydalanganda qalam uchun yana menu ochiladi. Chiziqlarniqalinligi soch qalinligidan 10 poitgacha (points) bo’ladi. Vaqt diagrammasi. Kadrli animatsiya. Adobe Flash dasturi yordamida xam animatsiya va takdimot fayllarni yaratishimiz mumkin. Ammo Power Point ga karaganda Macromedia Flash dasturda yaratilgan animatsiya fayllari tulik siz tomoningizdan yaratiladi va animatsiyalashtiriladi. Shu bilan birgalikda bu dasturda aktiv elementlar bilan ishlash va dasturlash imkoniyatlari mavjud. Asosan Macromedia Flash dasturida kichik animatsiya fayllari (kliplar), Internet saxifalar, elektron kullanmalar va ... Flash dasturda yaratilgan fayllar uzining original, ishlash soddaligi , yaratilish murakkabligi, tezkorligi, multimediya jixozlanganligi va xajm buyicha kichikligi bilan kuzga tashlanishadi. Dasturni ishga tushirish uchun Windows ning PUSK tugmasining PROGRAMMI bulimining Macromedia gruruxi ichidagi Macromedia Flash buyrugini tanlaymiz. Natijada ekranda kuyidagi dastur oynasi xosil kilinadi. Flash dasturida ishlash uchun biz bir nechta yangi tushunchalar bilan tanishimiz zarur. Bular: Flash belgisi, grafik tasvir (simvol), animatsion klip, aktiv tugma, ssena, kadr, boshkaruv kadr, vakt-chizgichi, va qatlam. Vakt-chizgichi (TimeLine - Vremennaya shkala) - Flash dasturida animatsiya xarakatlarni yaratishida asosiy ish kuroli. Ushbu soxada katlam va kadrlarni kurishimiz va ular ustidan xar xil amallarni bajarishimiz mumkin. Vakt-chizgich orkali katlamlarni joylashuvi va turi, kadrlar turi (boshkaruv va avtomatik yaratilgan kadrlar) va ulardagi action dasturlash skriptlar mavjudligini kurishimiz va sozlashimiz mumkin. Ushbu soxaning chap tomonda katlamlar soxasi, ung tomoda esa shu katlamlardagi kadrlar soxalari joylashgan. Vakt-chizgichning chap (katlamlar) tomoni - ustuni katlam kurinishi yoki kurinmasligini, - ustuni katlamni uzgartirish mumkinligi yoki mumkin emasligi va - ustuni katlam elementlari tulik yoki fakat chegaralari kurinishini uzgartirishga yordam beradi. -tugmasi yangi katlam yaratish, - tugmasi xarakat trayektoriyasi katlamni yaratish, - tugmasi katlamlar uchun papka yaratish, - tugmasi esa tanlangan katlamni uchirish amallarni bajaradi. Vakt-chizgichning ung (kadrlar) tomoni Vakt-chizgichnining ung tomonning pastki kismidagi joylashgan - soxasi bosh kadrga utish, kushni kadrlarni yoki ular chegaralarini kursatish xamda bir nechta kadrlarni bir paytda taxrirlash tugmalari, - сохаси эса нечанчи кадр танланган, кадрлар тезлиги ва нечанчи секундда жойланишимизни курсатувчи тугмалари. Belgilar va misollar. Flash kutubxonasi bilan ishlash. Elektron grafikni tuzish va uni tushunish uchun grafika elementlari ma`nosi va ularni turli holatlarda qo’shilishini o’rganish muhim hisoblanadi. Grafik yordamida ifodalanadigan voqeliklarni to’g’ri tushunish uchun uni tashkil etuvchi hamma elementlarining to’plami mavjud bo’lgandagina mumkin (shkala, sarlavhalar va boshqalar). Tasvirlashning grafik usuli yoki grafik til - bu fikrni ifodalashning fazoviy tasvirlash yoki shartli ravishda tekislikda aks ettirish usullarining to’plamidir. Grafik tasvirlashning namunalari - geometrik figuralar, turli xaritalar, iqtisodiy analizning diagrammalari, korxonalarning tashkiliy strukturaviy sxemalari va boshqalar bo’lishi mumkin. Aqliy tasavvur va qiymatlar to’plamini ifodalovchi chizmalarni tuzish jarayoni grafiklashtirish deyiladi, uning natijasi esa - grafika deyiladi. Grafik shartli ravishda voqelikni yoki qandaydir jarayonni tasvirlaydi. Grafikada qo’llaniladigan hamma belgilar - bu g’oyalar belgisi bo’lib, uning o’zi yaxlit holatda g’oyalar to’plamini ifodalaydi. Grafika ikki elementga bo’linadi: grafik qiyofa va eksplikatciya. Grafik qiyofa - chizmalar to’plami bo’lib, ular o’zaro bog’lanishlari bilan birgalikda tushuniladi. Eksplikatciya - grafik obraz mohiyatini ochib beruvchi shartli belgilar to’plami. Grafik obraz – simvol, geometrik shakl ko’rinishida bo’lishi mumkin. Shartli belgilar yordamida ifodalangan grafik obraz ma`nosi uning geometrik shakliga bog’liq emas, sharoitga bog’lik holda tushuniladigan obrazlar simvolli obrazlarga ta`luqlidir. Shartli belgilar qandaydir tushunchalar (simvollar) bilan puxta bog’langan bo’lishi, aniq bir sohadagi belgilar to’plami esa maxsus simvollar bilan ifodalanishi mumkin. Simvol ko’rinishdagi ikki o’lchovli grafik obrazlar grafikani tashkil etadi. Geometrik ma`noga ega bo’lgan va shu shaklda biror funktciya yoki tengsizlikni ifodalovchi obraz geometrik grafika deyiladi. Masalan, iqtisodiy inflyatciya o’sishini ko’rsatuvchi egri chiziq funktciya ko’rinishda emas, balki iqtisodiy masala sifatida qiziqarlidir. Grafik obraz butun son ko’rinishida ifodalanishi mumkin. Grafika eksplikatciyasi uch qismga bo’linadi: geometrik, ideografik va xususiylashgan. Ideografik eksplikatciya - shartli belgilar ma`nosini tushuntiradi-figurali, chiziqli, fonli va boshqalar (agar bu belgilar standartlash-tirilmagan bo’lsa), bu shartli belgilar grafika elementlariga aniq bir ma`no bag’ishlaydi. Geometrik eksplikatciya - koordinat o’qlari, tur, shkalalar, masshtablar. Ular yordamida geometrik qiyofalar geometrik xususiyatlarga ega bo’ladi, chunki bu vositalar yordamida geometrik yuzalar xossalaridan foydalaniladi. Xususiylashgan eksplikatciya - sarlavhalar, tushuntirishlar (sonlar va belgilar) bo’lishi mumkin. Tushuntirishlar grafikaning ushbu bilimlar doirasida qanday joy egallaganligini ko’rsatadi va til nuqtai nazaridan grafikaning eng zaruriy elementi hisoblanadi, chunki usiz grafika hech qanday ma`noga kasb etmaydi. Eksplikatciyadan tashqari grafikada qo’shimcha ma`lumotlar ham bo’lishi mumkin: raqamli ma`lumotlar, takrorlanuvchi qiymatlar va hokazo. Grafikani qandaydir belgisiga ko’ra guruhlash esa butun bir axborot to’plami to’g’risida hukm chiqarishga asos bo’ladi. Berilgan axborotlarni xronologik ketma - ketligi buzilgan taqdirda, grafikaning yaxlitlik taassuroti buziladi. Shunday qilib grafika - bu maxsus, fikran yaxlit xayoliy g’oyalarning (ansambllarning) ikki o’lchovli (yoki uch o’lchovli) tasvirda ifodalangan gra¬fik qiyofasi va uning eksplikatciyasidir. Shartli belgilar grafik qurishning texnologik asosini tashkil etish munosabati bilan, ularda ishlatiladigan shartli belgilarni ko’rib chiqamiz. Shartli belgilar - bular shunday chizmalarki, ular berilgan sifat ko’rsatkichlarini shartli belgilarda ifodalaydi. Bir xil tushunchalarni belgilashda - bir xil shartli belgilardan, turli tushunchalarni belgilashda turli belgilar foydalaniladi. Natijada, to’liq shu bilan birga daraja¬lan¬gan qiyofalar vujudga keladi: •figurali (harflar, raqamlar, ochiq va yopiq figuralar sxematik va kartina ko’rinishidagi tasvirlar); chiziqlar (nisbatlarni belgilash, aloqa chiziqlari, geometrik o’lchovlarni ko’rsatish, yo’nalishi, ko’rinishi va boshqalar); fon belgilari - maydon va yuzalarni rang bilan yoki shtrixlar bilan ularni xususiyatlarini ko’rsatish uchun qoplash. Shartli belgilar chizma yuzasida ma`lum bir tartibda joylashtiriladi. Masshtabsiz grafiklarda belgilar erkin montaj, zonal va jadval turi ko’rinishida beriladi. Bu erda grafikani yorqinlashtiruvchi vosita sifatida rangdan foydalaniladi. Zonal t`ri - berilgan maydonni bo’laklarga bo’lib, har bir bo’lakka maxsus qiymatni biriktirib qo’yish. Har bir zona gorizontal yoki vertikal polosa shaklida bo’lib, o’z sarlavhasiga ega bo’ladi. Jadval to`ri - bu o’zaro kesishuvchi zonalarning kombinatciyasidan iborat. Grafiklar tuzishda, ya`ni uning texnologik asoslarini qurishda – grafik muharrirda chiqariladigan chizmalar sonini ham nazarda tutish kerak. Bu erda quyiladigan asosiy talab – grafik muharrir tomonidan ko’rsatiladigan kompleksning eng asosiy qism detallari va soyasi birinchi navbatda, ikkinchi navbatda ikkinchi darajali detallar, uchinchi navbatda yordamchi detallar kursatiladi va xakozo. Grafikning yuklamasini kamaytirish quyidagi usullar bilan amalga oshiriladi: . Ketma - ket detallashtirish usuli (bitta grafik o’rniga, dastlabkiga o’xshash grafiklar seriyasini chizish); 2. Ulanish usuli (umumiy tizimga birlashtirilgan va bir necha turli nuqtalardan olingan tasvir); 3. Asosiy kontur usuli (umumiy konturga ega bo’lgan grafiklar seriyasini tuzish va har bir grafikka o’z xarakteriga mos keluvchi chizmalar chizish); 4. Oddiy solishtirish usuli (bir - biriga bog’liq bo’lmagan, biroq bir xil qoidalar asosida tuzilgan grafiklarni to’plash). Avtomatik animatsiya va ularning turlari.. Kompyuter tasvirlariga bo’lgan qiziqish, ularda juda katta hajmdagi ma`lumotlar saqlanishi bilan izohlanadi: tasvirlarni yaqqol namoyish etish imkoniyati mavjud bo’lib, ularni tahlil etish uchun axborot texnologiyalari sohasida maxsus bilimlar talab qilinmaydi. Kompyuter grafikasi mustaqil yo’nalish sifatida XX asrning 60-yillarida paydo bo’ldi va maxsus amaliy dasturlar paketi ishlab chiqildi. O’sha paytda kesmalar yordamida chizish, ko’rinmas chiziqlarni o’chirish, murakkab sirtlarni akslantirish usullari, soyalarni shakllantirish, yoritilganlikni hisobga olish tamoyillari ishlab chiqilgan edi. Bu yo’nalishdagi ilk ishlar vektorli grafikani rivojlantirishga ya`ni, chiziqlarni kesmalar orqali chizishga yo’naltirilgan edi. 70-yillardan boshlab nazariy va amaliy ishlarning aksariyati fazoviy shakl va ob`ektlarni o’rganishga qaratildi. Bu yo’nalish uch o’lchovli grafika (3D) nomi bilan ataladi. Uch o’lchovli tasvirlarni modellashtirish fazoning va jismlarinnig uch o’lchovliligini, kuzatuvchi va yoritish manbalarining joylashishini hisobga olishini talab etadi. Murakkab sirtlarni akslantirish, releflar va ularning yoritilganligini modellashtirish bilan bog’lik masalalarning paydo bulishi uch o’lchovli grafikaga bo’lgan ehtiyojni yanada oshirdi. 90-yillarda kompyuter grafikasining qo’llanish sohalari ancha kengaydi, ya`ni uni keng tadbiq qilish imkoniyatlari paydo buldi. Natijada kompyuter grafikasini faoliyati dasturlash va kompyuter texnikasi bilan bog’liq bo’lmagan mutaxassislarining ish vositasiga aylandi. Kompyuter grafikasining yangi yo’nalishlardan biri haqiqiy tasvirlarni shakllantirishning uslub va tamoyillarini ishlab chiqishga bag’ishlangan. Bu tamoyillarga ko’ra tasvirlarin bevosita kuzatish yoki optik qurilmalar yordamida ro’yxatga olish imkoniyati mavjud bo’lishi kerak. Shunday tasvirlarga extiyoj dizayn, arxitektura, reklama va boshqa sohalarda paydo bo’ldi. EHMlar funktcional imkoniyatlarining kengayishi kompyuter grafikasining rivojlanishiga asos yaratdi va tasvirlar animatciyasini ta`minlovchi tizimlar yaratilishiga olib keldi. Bunday tizimlarni quyidagi uchta guruhni ajratish mumkin: kimyo, tibbiyot, astronomiya va boshqa sohalardagi jarayonlarni ko’rgazmali namoyish etish; harakatdagi holatlar tasavvurini (imitatciya) paydo etuvchi tizimlar (kompyuter o’yinlari va boshqalar); kino va televideniya uchun tasvirlar tayyorlovchi tizimlar. Aynan shu yo’nalishlarda kompyuter grafikasini rivojlantirishda asosiy qiyinchiliklarga duch kelindi. Ular uchun modellarning yuqori aniqligidan tashqari EHM imkoniyatlariga ham yuqori talablar qo’yiladi. Kitobxonlar e`tiboriga taklif etilayotgan ushbu o’quv qo’llanmada kompyuter grafikasining Nuqtali (rastrli); Ob`ektli (Vektorli); Fraktal turlari haqida boshlang’ich tushunchalar keltirilgan. Injenerlik grafikasida ilk bor haqiqiy ob`ektlarini uch o’lchovli koordinatada modellashtirish imkoniyati tug’ildi. Injenerlik grafikasi tasvirlarni avvalo o’zaro tutashtirilgan karkas shaklidagi rasmlardan boshlab zamonaviy murakkab ob`ektlarni ekranda turli ranglarda va turli ko’rinishdagi tasvirlarini olishgacha bo’lgan rivojlanish bosqichini bosib o’tdi. Yuqorida aytib o’tilganidek, ko’rgazma grafika tijorat va namoyish grafikasining yig’indisidan iborat. Shunday qilib ko’rgazma grafigi tijorat va namoyish grafikalarini bazaviy funktciyalari to’plamidan iborat va u quyidagi uch xil masalani echishga imkon beradi: grafika va diagrammalar bilan ishlash; tasvirlarni taxrirlash va saqlab ko’yish; kurgazma materiallarini rejalashtirish va tayyorlanadi Kompyuter texnologiyasining rivojlanishi hozirgi zamonda ixcham va bejirim, foydalanuvchi uchun qulay bo’lgan harakatli dasturlar yaratilish imkoniyatini yaratmoqda. Bu yaratilgan dasturlar Netscape Navigatir (NN) bilan birga ishlashdan tashqari, Internet Explorer (IE) bilan ham ishlaydi. Micromedia kоmpаniyasi tоmоnidаn shunday programmalardan biri Flash pаkеt prоgrаmmаsi yarаtilgan bo’lib, bu programma texnik WEB-dizayn vositalarining to’liq imkoniyatidan foydalanish imkoniyatini beradi. Bu prоgrаmmаning imkоniyatlаri judа kеng bo’lib, bundа hаrаkаtlаr va tоvushlаr 100 kb fаyl hаjmnigina egаllаydi. Flash quyidаgi imkоniyatlаrgа egа: - Yarаtilаyotgаn fаylni hаjmi kichikligi vа Flash dаsturining tаrmоqdаn tеz yuklаnuvchаnligi. Flash dа vеktоrli fоrmаt qo’llаngаnligi sаbаbli, undа fаyllаr siqilаdi vа shuning uchun fаyl hаjmi kаmаyadi; - Brаuzеrlаr оrаsidаgi bоg’liqlik, ya’ni Flash IE, NN lаr bilаn birgа ishlаydi; - Bоshqаruv tilining qudrаtliligi. Micromedia Flashdа mахsus dаsturlаsh tili ishlаtilinib, bundа bajaruvchi o’z sахifаsi uchun qulаy imkоniyatlаrdаn fоydаlаnishi mumkin, ya’ni mаssivlаr, tаkrоrlаnish, fоrmulаlаr vа shаrtlаrdаn to’liq fоydаlаnish mumkin; - Go’zаlligi. Flashdа оddiy shаr yoki iхtiyoriy shаkl hаm judа chirоyli rаnglаr bilаn tаsvirlаnishi mumkin. - Qulаyliligi. Flashdаn оddiy rаsm chizishni bilgаn hаr qаndаy o’quvchi fоydаlаnishi mumkin; - Bajaruvchilаrning ko’pligi. Аgаr foydаlаnuv-chigа grаfikli, tоvushli vа kichik hаjmli fаyllаr kеrаk bo’lsа, undа Flashning tеngi yo’q. Flash dаsturi Windows 95/98/NT/2000 uchun ishlаydi. - Flash intеrfеysi judа qulаy vа оnsоn. Micromedia kоmpаniyasi tоmоnidаn Flashning bir qancha versiyalari yaratildi. 2 Flash texnologiyasi haqida ma’lumot Flash texnologiyasiga - ShockWave Flash (SWF) formatli vektorli grafikdan foydalanishga asoslangan texnologiyadir. Bu format eng samarali grafik formatlardan bo`lmasada, SWF formati foydalanuvchilarga grafik imkoniyatlari cheklanmagan grafiklar bilan ishlovchi vositalar va natijani Web- brouzerlarda, kerakli muxarrirlarda foydalanish imkoniyatilari mavjud. Flash texnologiyasining imkoniyatlardan yana biri - bu uning moslashuvchanligidir, ya’ni bu format barcha platformalarda (MacOS tizimli Macintosh kompyuterlari yoki Windows tizimli kompyuterlarida) ishlatilishi mumkin. Yana bir qulay imkoniyati uning yordamida yaratilgan tasvirlar nafaqat animatsiyali bo`lishi, balki interfaol elementlar va tovush bilan boyitilishi hamda dasturlash orqali boshqarilishi mumkin. Flash texnologiyasining mosalashuvchanlik va interfaol multimediya dasturlar yaratish imkoniyati ko`pchilik Web-dizaynerlar o`rtasidagi bahslarga sabab bo`lib, uni mashhurligini oshishiga imkoniyat berdi. Shuning uchun bu texnologiyaning yaratilishi bilan bir vaqtda Macromedia kompaniyasi tomonidan ikki asosiy web-brouzerlari, Internet Explorer va Netscape Communicatorlar uchun elementlar Plug-In yaratildi. Bu esa, o`z navbatida Flash texnologiyasini Internetda yana ham keng tarqalishiga olib keldi. Natijada ushbu web-brouzerlar yaratuvchilari swf formatini o`z dasturlarini asosiy formatlar bazasiga qabul qildi. Bunday usulni boshqa yirik dasturiy ta’minot yaratuvchilar (masalan, Adobe firmasi) ham qo`llay boshladi. Macromedia kompaniyasi swf formatini juda oddiy va qulay uskunalar bilan ta’minlaganligi bu formatdan ko`p muxlislarning foydalanishiga olib keldi. Shuni aytish kerakki, hozirgi vaqtda ushbu uskunalarni bir qancha to`liq to`plamlari ham mavjud. Ushbu uskunalarni bir turi Macromedia Director Shockwave Studio - multimediya taqdimotlarni yaratish, Macromedia FreeHand va Macromedia Fireworks - grafik tasvirlar muharriri, Macromedia Authorware va Macromedia CourseBuilder - interfaol o`rgatuvchi kurslarni yaratish muharriri va boshqalarni misol qilib olish mumkin. Web-sahifa yaratuvchilar orasida eng ko`p ishlatiladigani bu Macromedia Flash dasturidir, chunki ushbu dastur ixtiyoriy Web-sahifaga mashhurlik olib keluvchi banner va animatsiya, interfaol lavhalar yaratish imkonini beardi. Balki shuning uchundir swf formatini oddiy qilib Flash deb atalish odatga kirib kolgan. Flash texnologiyalar tarkibining elementlari: • vektorli grafika; • animatsiyani bir qancha usullarda ishlash; • interfeysda interfaol elementlarini yaratish; • sinxron ovoz qo`shish; • HTML formati va boshqa internetda foydalaniladigan barcha formatlarga o`tkazishni ta’minlash; • mustaqil platformali; • Flash-roliklarni avto rejimda ham, Web - brouzer yordamida ham ko`rish imkoniyati mavjud; • vizual uskunalari mavjudligi Flash-rolik yaratuvchilarini ko`plab murakkab amallardan xalos etadi, shuningdek Flash-texnologiyalarning texnik asnektlarni o`rganishni talab etmaydi. Hozirgi vaqtda Web-sahifalarni yaratishda birinchi o`rinlardan birini rastrli grafika egallaydi. Rastrli formatlardan GIF (Graphics Interchange Format - ma’lumotlar almashuvi uchun grafik format), JPEG (Join Photographic Experts Group – tasvir bo`yicha mutaxassislar birlashgan guruhi) va PNG (Portable Network Graphics- ko`chirma grafik format) va boshqa formatlarni keltirish mumkin. Rastrli grafikani ishlatishda tasvir nuqtalar majmuasi (piksellar – inglizca pixels) dan iborat bo`ladi. Bu nuqtalar bir - biri bilan bog`liq bo`lmaganligi uchun ushbu nuqtalarni har birga rangi va koordinatasi berilishi kerak. Oddiy holda, agar ikki xil rangli tasvir ishlatilsa (masalan, oq-qora), u holda har bir pikselni ta’riflash uchun bitta ikkili razryad (0- qora, 1- oq) ta’riflash etarli bo`ladi. 256 - rangli rasm uchun har bir pikselga bunday razryadlardan 8 ta kerak bo`ladi (256=2 8 ). Juda ham murakkab fotorealistik rangli tasvirlar 1 pikselga 24 razryad talab qiladi. Natijada rastr tasvirli fayllar o`lchami tasvirni rang chuqurligi o`sgani sari oshib boradi. Rastrli tasvirlarni yana bir kamchiligi shundan iboratki, tasvir sifati piksel o`lchamiga bog`liq, u esa o`z navbatida monitorni imkoniyati bilan belgilanadi. Shuning uchun bir xil rasm turli monitorlarda har xil ko`rinishga ega bo`lishi mumkin. Rastrli tasvir o`lchamini o`zgartirish juda ham murakkab ishdir. Chunki bunday tasvirni kattalashtirish piksellar sonini o`sishiga olib keladi. Kompyuter grafikasi sohasidagi mutaxassislar tomonidan juda murakkab rastrli tasvirlar piksellar «ko` naytirish» yoki “o`chirish (agar tavirni kichraytirish kerak bo`lsa)” algoritmlari ishlab chiqilgan, lekin ular doim ham ushbu masalani oqilona bajara olmaydi. Web-sahifalarni yaratishda birinchi o`rinlardan birini vektorli grafika ham egallaydi. Bu tasvirni rasmdagi joylashuvi matematik formulalar bilan berilgan egri chiziqlar majmuasi yordamida namoyish etish usulidir. Masalan, istalgan doirani tasvirlash uchun uch-to`rt raqam kerak bo`ladi: radius, markaz koordinatalari va chiziq qalinligi. Shuning uchun, vektorli grafika rastrli grafikaga nisbatan bir qancha afzalliklarga ega: • vektorli tasvirlarni belgilovchi matematik formulalar kompyuter xotirasida rastrli tasvir piksellariga qaraganda kamroq joy egallaydi; • tasvir (yoki uning ayrim qismlarini) sifatini yuqotmasdan chegaralanmagan kattalashtirish imkoniyati mavjudligi; • tasvirni bir platformadan ikkinchisiga ko`chirishning qulayligi. Albatta, vektorli tasvirlarni o`z kamchiliklari ham mavjud. Masalan, fotorealistik tasvirni vektorli formatda namoyish qilish murakkabroq. Flash yaratuvchilari bunga echimni tonishgan. Flash yordamida Web – sahifalar tuzishda siz nafaqat vektorli balki rastrli tasvirlarni ishlatishingiz ham mumkin. Flash dasturi bilan ishlash asoslari Flash dasturida ishlashni o`rganish uchun avvalo uning interfeysi bilan tanishish lozim. Agar Macromedia firmasi tomonidan yaratilgan biror-bir dasturiy ta’minotlar (masalan, Dreamweaver muxarriri) bilan tanish bo`lsangiz Flashni interfeysini o`zlashtirish unchalik murakkab bo`lmaydi. Agar Macromedia tomonidan yaratilgan uskunalarni o`zlashtirishni aynan Flash dasturidan boshlasangiz, u holda uning menyulari, uskunalari va ob’ekt xususiyatlar paneli va boshqalarning ko`rinishi Windowsning amaliy dasturlarinikidan fraq qiladi. Masalan, aksariyat Windowsdagi amaliy dasturlarda (ofis majmuasi) uskunalar paneli tarkibini boshqarish buyruqlari “View” menyusiga kiradi. Flash dasturida esa bu buyruqlar “Window” menyusida joylashtirilgan. Tahrirlanayotgan obyekt xususiyatlar panelining ko`rinishi ham Flash dasturiga xosdir. Lekin bu turdagi yangiliklar unchalik ham qiyinlik tug`dirmaydi. Muharrirning foydalanuvchi interfeysini tashkil etilishi umumiy holda Windows dasturlar kabi standart ko`rinishga egadir, oynaning yuqori qismida sarlavha, menyular to`plami, asosiy buyruqlar joylashtirilgan uskunalar paneli va boshqalar. Muharrirda yangi vaqt diagrammaning ko`rinishi mavjud. Muxarrirni ilk bor ishga tushirganda asosiy oyna ustidan qo`shimcha muloqot oynasi naydo bo`ladi. Bu oyna sizga ish boshlashni o`zinigiz xohishingiz bo`yicha sozlash imkonini beradi. Bu muloqot oynasida 3 ta Open a Recent Item (oxirgi flash faylni ochish), Create NEW (yangi fayl yaratish), Create form Template (shablondan foydalanib fayl yaratish) bo`limlari bor. Bu muloqot oynasidan keraklisini tanlab olish mumkin. Aksiryat holatlarda Create NEW -> Fl ash document bandi tanlanadi va ekranga Flash dasturining asosiy oynasi hosil bo`ladi. Flash dasturining asosiy oynasi menyular, uskunalar, obekt xususiyatlar va qo`shimchalar, ishchi maydon kabi 4 ta asosiy sohalardan iborat. Flash dasturining menyusi 10 bo`limdan iborat bo`lib, ular quyidagi jadvalga keltirilgan vazifalarni bajaradi. Flashning uskunalar paneli Flash dasturining uskunalar paneli tasvirlarni yaratish va tahrirlash kabi amallarni bajarishga yordam beradi. Uning tarkibiga quyidagi jadvalda keltirilgan uskunalar kiradi. Tahrirlash uskunalari paneli asosiy ekranni chan tomonida joylashadi. Unda asosan grafik obyektlar yaratish va tahrirlash uchun mo`ljallangan uskunalar joylashtirilgan. Bu uskunalarning ko`chiligi foydalanuvchiga grafik muxarrirlari (masalan, Paint) bilan ishlash jarayonidan tanishdir. Foydalanuchvchiga qulaylik tug`dirish uchun uskunalar paneli to`rt qismga bo`lingan. Tools (Инструменты) – bu qismda aniq uskunalar joylashtirilgan. Bu uskunalarni tanlash va chizish uskunalari tashkil etadi. View (Просмотр) – ish stolidagi tasvirni ko`rishni boshqarish vositalari joylashtirilgan. View ikki uskunadan iborat: Hand Tool- bu uskuna tanlanganda maxsus rejim yoqiladi, bu rejimda sichqoncha yordamida ish maydonini turli yo`nalish bo`yicha siljitish mumkin; Zoom Tool – bu uskuna tanlanganda ish maydonidagi tasvirni tez masshtablash rejimi yoqiladi. Bu rejim yoqilganda Options maydonida ikki qo`shimcha uskunasi naydo bo`ladi, bu uskunalar masshtablash yo`nalishini (kattalashtirish yoki kichiklashtirish) o`zgartirish imkonini beradi. Colors (Цвета) – bu erdagi uskunalar chegara va maydon asosining rangini bir-biridan alohida o`zgartirish imkonini beradi. Options (Установки) – tanlangan uskuna uchun qo`shimcha parametrlarni o`rnatish elementlari joylashtirilgan. Qo`shimcha parametrlari bo`lmagan uskunalar uchun Options maydoni bo`sh qoladi. Flashni avvalgi variantlariga nisbatan, chizish uskunalarini ayrim parametrlarini o`rnatish xususiyatlar inspektori paneli yordamida ham amalga oshirish mumkin. Har bir uskunani sozlashni o`ziga xos tomonlari keyingi mavzularda ko`rib o`tiladi. Agar zaruriyat tug`ilsa uskunalar panelini oynadan «uzish» va istalgan joyga joylashtirish mumkin. 3 Adobe Flash animatsiyalar yaratish Bugungi kunda web-sahifalar uchun animatsiyalar yaratish va ularni bezashda Java Script, Macromedia Dreamweaver, Macromedia Flash kabi dasturiy vositalardan foydalaniladi. Ushbu dasturiy vositalar yordamida web-sahifa yaratish, ularga rasmli, grafikli ma’lumotlarni turli usullarda joylashtirish va animatsiyalar yaratish hamda ulari o`rnatish usullari, tovushli ma’lumotlarni joylashtirish, websahifalarni o`zaro bir-biri bilan bog`lash kabi imkoniyatlarga ega. Adobe Flash dasturga turli rasmlar, jadvallar, audio, video fayllar o`rnatish hamda matn kiritish imkoniyatlari mavjud. Adobe Flash dasturida quyidagilar uchun foydalaniladi. 172 Giper bog`lanishlar o`rnatish uchun – Hyperlink; Rasmlarni joylashtirish – Images; Jadvallar yaratish –Table; Animatsiya effektlari va tugmalarni joylashtirish – Media:Flash. Ishchi sohaga rang berish uchun sichqonchaning o`ng tugmasi bosilib, hosil bo`lgan ro`yxatdan Page Properties... bandi tanlanadi. Oynaning Appearance bandiga o`tib kerakli ranglar tanlanadi. Tovushli ma’lumotlarni joylashtirish uchun esa Insert—>Media—>Flash video... ketma-ketligi tanlanadi. Adobe Flash dasturi vektorli grafikadan foydalanishga asoslangan texnologiyadir. Adobe Flash dasturi eng samarali grafik formatlardan bo`lmasa-da, SWF formati foydalanuvchilarga cheklanmagan grafiklar bilan ishlash imkoniyatiga ega bo`lib, web-sahifa va web-sayt yaratish uchun eng qulay dasturiy vositalardan biri hisoblanadi. Ushbu dasturiy vositaning qulayligi shundan iboratki, web-sahifa yaratish uchun barcha bezak va animatsiya effektlarini o`zida yaratish hamda hisob ishlarini bajarish uchun dasturlash imkoniyatlariga ega. Shuningdek, u barcha brauzerlarda ochilishi, yuklanish darajasi tezligi hamda ma’lumotlarni xatosiz namoyish eta olishi bilan boshqa dasturiy vositalardan ajralib turadi. Jihozlar panelining vazifalari quyidagi jadvalda aks etgan: 6.5.2-rasm. Adobe Flash dasturining uskunalar satri. 173 6.5-jadval. Adobe Flash dasturining uskunalar satri instrumentlari vazifasi 174 Adobe Flash dasturining jihozlar panelida tasvirlarni chizish va ularga rang berish hamda matnli ma’lumotlarni yozish uchun mo`ljallangan uskunalar joylashtirilgan bo`lib, u to`rt qismdan iborat: 1. Tools - bu qismda to`g`ri chiziq, egri chiziq, aylana, ellips, to`rtburchak chizish, matn yozish, belgi va shakllarni belgilash, chizilgan shakllarni o`chirish ishlarini amalga oshirish mumkin. 2. View - bu qismda ishchi sohadagi tasvirlarni ko`rish va boshqarish mumkin. 3. Colors - bu qismda chizilgan shakllar chegarasi va sohalariga rang berish mumkin. 4. Options - bu qismda ba’zi bir tanlangan jihozlar uchun qo`shimcha parametrlarni o`rnatish elementlari joy lashtirilgan. Qo`shimcha parametrlar bo`lmagan uskunalar uchun Options maydoni bo`sh qoladi. Adobe Flash dasturida grafik obyektlarning qo`shimcha imkoniyatlarini tahrirlash uskunasining Properties bo`limida amalga oshirish mumkin. Adobe Flash dasturida yaratilgan web-sahifalarga tayyor rasmlarni joylashtirish uchun quyidagi ketma-ketlik bajariladi: File—>Import—>Import to stage... yoki Ctrl+R tugmalarni bosish orqali rasm joylashtirilgan joy tanlanadi va kerakli rasm belgilanib, Открыть tugmasi bosiladi. Rasmning o`lchamlari Properties bo`limining W: va H: qatoridan foydalanib o`zgartiriladi. Adobe Flash dasturida har xil belgi, qo`shimcha tugmalar va web-sahifaga kalendar joylashtirish uchun Windows—>Components ketma-ketlik tanlanadi. Web-sahifalarga mo`ljallangan animatsiyalar yaratishda Adobe Flash dasturidan foydalanish samarali hisoblanadi. Adobe Flash dasturida eng sodda animatsiyalar yaratishni bir nechta bosqichlarda amalga oshirish mumkin. Murakkab animatsiyalar yaratish uchun sizdan biroz vaqt talab etiladi. Animatsiyalar yaratishda qavat Layer va kadrlar Framedan foydalaniladi. 175 Web-sahifalarda animatsiyalar va ularni o`rnatish Adobe Flash dasturi yordamida turli xildagi harakatli mashqlarni bajarish ketmaketligini ko`rib chiqamiz. Animatsiyalar yaratishda qatlamlar uchun Layer va kadrlar uchun Frame ishlatiladi. Kadrlar va qatlamlar Timeline oynasida mavjud. Adobe Flash dasturida kadr qo`shish uchun F6 tugmasidan, qatlam qo`shish uchun esa Timeline oynasining Insert Layer papkasidan foydalaniladi Xulosa
Bu prоgrаmmаning imkоniyatlаri judа kеng bo’lib, bundа hаrаkаtlаr va tоvushlаr 100 kb fаyl hаjmnigina egаllаydi. Flash quyidаgi imkоniyatlаrgа egа: - Yarаtilаyotgаn fаylni hаjmi kichikligi vа Flash dаsturining tаrmоqdаn tеz yuklаnuvchаnligi. Flash dа vеktоrli fоrmаt qo’llаngаnligi sаbаbli, undа fаyllаr siqilаdi vа shuning uchun fаyl hаjmi kаmаyadi; - Brаuzеrlаr оrаsidаgi bоg’liqlik, ya’ni Flash IE, NN lаr bilаn birgа ishlаydi; - Bоshqаruv tilining qudrаtliligi. Micromedia Flashdа mахsus dаsturlаsh tili ishlаtilinib, bundа bajaruvchi o’z sахifаsi uchun qulаy imkоniyatlаrdаn fоydаlаnishi mumkin, ya’ni mаssivlаr, tаkrоrlаnish, fоrmulаlаr vа shаrtlаrdаn to’liq fоydаlаnish mumkin; - Go’zаlligi. Flashdа оddiy shаr yoki iхtiyoriy shаkl hаm judа chirоyli rаnglаr bilаn tаsvirlаnishi mumkin. - Qulаyliligi. Flashdаn оddiy rаsm chizishni bilgаn hаr qаndаy o’quvchi fоydаlаnishi mumkin; - Bajaruvchilаrning ko’pligi. Аgаr foydаlаnuv-chigа grаfikli, tоvushli vа kichik hаjmli fаyllаr kеrаk bo’lsа, undа Flashning tеngi yo’q. Flash dаsturi Windows 95/98/NT/2000 uchun ishlаydi. - Flash intеrfеysi judа qulаy vа оnsоn. Micromedia kоmpаniyasi tоmоnidаn Flashning bir qancha versiyalari yaratildi. Biz Flashda ishlash va uning bir qancha imkoniyatlari haqida gapirib o’tdik. Foydalanilgan adabiyotlar Kenneth C.Loudon, Jane P.Loudon. Management Information Systems. New York, 2016. Page 669. S.S.Gulomov, B.A.Begalov. Informatika va axborot texnologiyalari. Darslik.-T.: “Fan”. 2010.- 628 bet. Informatsionnie texnologii v ekonomike i upravlenii: uchebnik /pod red. prof. V.V. Trofimova. 2-e izd., pererab. i dop.- M.: Yurayt, 2016.- 482 s. Avtomatizirovannie informatsionnie texnologii v ekonomike: uchebnik / Pod red. prof. G.A. Titorenko. 2-e izd. Pererab. i dop. - M.: Yuniti, 2015. -399 s V Ilova Googlega kirib File2hd.com saytiga kiriladi Flash playerda o’yin ochish un File2hd.com dan chiqmagan holda + o’yinlar saytiga kiriladi флеш игры qidiriladi shunda o’yinlar to’plami chiqadi флеш игры бесплатно ga kiramiz. keyin o’yin ssilkasini вставить qilib File2hd.com kirib копиравать qilamiz va получить файлы bosamiz. Keyin +флеш игры копатель ga kiramiz. keyin o’yin tanlanadi va buni xam ssilkasini ko’chirib File2hd.com ga kirib получить файль qilinadi Shunda saqlangan o’yinlar ssilkalari chiqadi va ulani ustiga bosib saqlanadi.keyin Flash player ochiladi saqlangan fayl O’yin ochiladi
O’yin ochiladi. Download 441.38 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|