2. Jamoa tushunchasi. O‘quvchilar jamoasini shakllantirishning mohiyati va tashkiliy asoslari

Tarbiya mazmuni deganda, qo‘yilgan maqsad va vazifalar bilan bog‘liqlikda ta’lim oluvchilarning egallashi lozim bo‘lgan bilim, malaka, e’tiqod, shaxs sifati va xarakteri, xulq-atvor tizimi tushuniladi.

• Tarbiya mazmuni deganda, qo‘yilgan maqsad va vazifalar bilan bog‘liqlikda ta’lim oluvchilarning egallashi lozim bo‘lgan bilim, malaka, e’tiqod, shaxs sifati va xarakteri, xulq-atvor tizimi tushuniladi.
• Tarbiyaning maqsadi - har tomonlama barkamol shaxsni shakllantirish.
• Tarbiyaning umumiy vazifalari:
• jamiyat a’zolarining maqsadga yo‘naltirilgan rivojlanishi hamda ularning qator ehtiyojlarini qondirish uchun shart-sharoit yaratish;
• jamiyat rivoji uchun zarur bo‘lgan ijtimoiy madaniyatga mos etarlicha hajmdagi “inson kapitali”ni tayyorlash;
• madaniyatlarni uzatib turish orqali ijtimoiy hayotning barqarorligini ta’minlash;
• ma’lum jins yoshi va ijtimoiy-kasbiy guruhlarning qiziqishlarini hisobga olgan holda ijtimoiy munosabatlar doirasida jamiyat a’zolarining harakatini tartibga solish.

Tarbiya jarayoni o‘ziga xos xususiyatlarga ega:

maqsadga yo‘naltirilganligi;
ko‘p qirrali jarayon;
uzoq muddat davom etishi;
uzluksizligi;
yaxlitligi;
natijalarning oldindan aniqlanmasligi;
ikki tomonlamalilik;

Tarbiya jarayonining quyidagi qonuniyatlari mavjud:

• ijtimoiy muhitning ob’ektiv va sub’ektiv omillariga bog‘liqligi;
• tarbiyaning shaxsning rivojlanishi bilan birligi va o‘zaro bog‘liqligi;
• faoliyat va munosabatni e’tirof etish shaxsning ijtimoiy qimmatli fazilatlarini shakllantirishning negizi va asosiy manbai;
• tarbiyalanuvchilarning o‘zaro tarbiyaviy ta’siri, o‘zaro munosabatlari hamda faol faoliyati o‘rtasidagi bog‘lanish;
• tarbiya va o‘zini-o‘zi tarbiyalashning intensivligi;
• tarbiyalanuvchining “ichki olami”ga ta’sir etishning intensivligi;
• tarbiyalanuvchilarda verbal va sensomotor jarayonlarning rivojlanish darajasi va pedagogik ta’sirni hisobga olish.