2-laboratoriya ishi mavzu: Deshifrator va shifrator sxemasini tuzish va tadqiq qilish Ishning maqsadi

2-LABORATORIYA ISHI
Mavzu: Deshifrator va shifrator sxemasini tuzish va tadqiq qilish
Ishning maqsadi:
Boshqarish indikatori o‘nlik deshifratorni ishlash prinsipi va mantiqiy sxemasini o‘rganish.

Uslubiy ko‘rsatmalar

Ikkilik-o‘nlik kirish kodning o‘zgarishi ko‘rsatilgan 11.1-jadvaldagi natijalarni o‘rganing.
Qisqacha ma’lumot
Shifrator va dishifratorlar kodni qayta aylantirgich asboblar turkumiga kiradi.Shifratorlar ma’lumotni ikkilik kodga aylantiradi. Shifratorning kirishlaridan biriga signal tushganda chiqishda unga mos ravishda ikkilik kod shakllanadi.
N=2^m (1)
Bu yerda N-shifratorning kirishlari soni, m-chiqishlar soni.
Dishifratorlar shifratorga teskari qayta aylantirishni amalga oshiradi.Shifrator kirishlarining soni chiqishlarining soniga bog’liqligi quyidagi formula bilan aniqlanadi.
M=2ⁿ (2)
Bu yerda M-shifratorning chiqishlari soni, n-kirishlari soni.
Ko’p sonli kirishlar yoki chiqishlar soniga ega bo’lgan shifrator yoki dishifrator qurishda kaskadli ulashdan foydalaniladi.
10 ta kirish 4 ta chiqishli shifratorning hamda 3 ta kirish 8 ta chiqishli dishifratorning shartli belgilanishi quyidagi rasmda berilgan.

1-rasm. Shifrator va deshifratorning shartli belgilanishi

Deshifratorlar va shifratorlar raqamli kodlarni ơzgartirish uchun xizmat qiladi.

Deshifrator n kirishga va 2ⁿ chiqishga ega bơlgan kombinatsion qurilma bơlib, kirishdagi har bir kod kombinasiyasiga mos ravishda chiqishlardan faqat bittasida «1» signali xosil bơladi.Deshifratorlarning bir pog’onali yoki parallel` (eng tez turi), piramidal va kơp pog’onali turlari mavjud.



Shifrator – deshifratorga nisbatan teskari funksiyani bajarish uchun xizmat qiladi, yani xar bir aktiv kirishga shifrator chiqishida mos kod xosil qilinadi.



Shifratorning qơllanishiga misol sifatida klaviaturadagi ma`lumotlarni kiritish jarayonini olish mumkin. Har bir bosilgan klavisha uchun shifrator mos ikkilik kodi xosil qiladi.