2-laboratoriya jumisi. Manometrik termometrlerdin’ strukturaliq sxemasin du’ziw

2-LABORATORIYA JUMISI.
MANOMETRIK TERMOMETRLERDIN’ STRUKTURALIQ SXEMASIN DU’ZIW.
Manometrik termometrler. Manometrik termometrlerdi islew usılı germetik jasırılǵan termosistemadagi basım (P) nıń temperaturaǵa baylanıslılıǵına tiykarlanǵan. Manometrik termometrleriniń sızılması 4 suwretde kórsetilgen. Ásbaptıń termosistemasi termoballon 1, kapillyar naysha (3) hám manometrik prujinadan ibarat. Onıń bir uchi kapillyar menen basqası, yaǵnıy kepserlengen uchi bolsa, ólshew ásbapınıń (2) kórsetikishi menen jalǵanǵan.
Manometrik termometrler jumısshı statyasına qaray gazlı, suyıqlıqlı hám kondensasion (puw-suyıqlıqlı ) termometrlerge bólinedi. Bul ásbaplar suyıq hám gazsimon ortalıǵınıń - 2000 den + 600 ℃ ge shekem bolǵan temperaturasın ólshewge mólsherlengen bolıp tabıladı.
Isletiw processinde termometr termoballoni ólshenip atırǵan ortalıqqa túsiriledi hám termoballondagi jumısshı statyası ólshenip atırǵan ortalıq temperaturasın qabıl etedi. Bunda termosistemada ólshenip atırǵan ortalıq temperaturası menen belgilenetuǵın basım ornatıladı. Temperatura eliriwi menen basım asadı, temperatura tómenlewi menen azayadı.

4-súwret. Manometrik termometrdiń sızılması
Jumısshı statyası basımdı ózgeriwi mayısqaq kapillyar arqalı manometrik termometrdiń bir bólegin quraytuǵın ólshew ásbapına uzatıladı. Ólshew ásbapı prujinali manometri bolıp tabıladı, ol manometrik termometri termosistemasida ornatılǵan basımdı ólshew kólemine esaplanǵan boladı.
Suyıqlıqlı manometrik termometrler - 150 ℃ den + 300 ℃ ge shekem temperaturanı ólshew ushın mólsherlengen. Termosistemani toldıratuǵın jumısshı statyası retinde sınap, propil spirti, meta-ksilol hám basqa suyıqlıqlar isletiledi. Ólshew sisteması termometrik element menen joqarı baslanǵısh basımda (toltırıw waqtındaǵı temperaturada ) toldırıladı. Bul hal bolıw múmkinshiligı bar qosımsha aljasıqlardı suyıqlıqtı gidrostatik basımı esabınan kemeytiw ushın zárúr.
Átirap -ortalıǵınıń temperaturası ózgergeninde suyıqlıqlı termometrlerdiń manometrinde hám, ásirese, kapillyarda, termometrik elementtıń termik keńeyiwi esabına qosımsha qátelik ónim boladı. Temperatura sebepli payda bolǵan qátelikti kemeytiw ushın termoballondagi termometrik elementtıń muǵdarın onıń kapillyar hám manometr degi muǵdarına kóre salıstırǵanda kóp asırıwǵa háreket etiledi. Basqasha etip aytqanda, termoballonning jumıs kólemin ko'paytirib, manometriniń jumıs elementin hám kapillyarınıń ishki ólshemi kemeytiriledi.
Suyıqlıqlı manometrik termometrlerdiń shkalaları ózgermeytuǵın bólindili alınadı, sebebi ózgermeytuǵın basımda suyıqlıq basımın temperaturaǵa baylanıslılıǵı tuwrı sızıqlı bolıp tabıladı.