2-laboratoriyalıq jumıs. Preparat tayarlaw hám boyaw usılları Jumıstıń maq seti

2-laboratoriyalıq jumıs.
Preparat tayarlaw hám boyaw usılları


Jumıstıń maq seti: Mikroblardıń preparatların tayarlaw usılları menen tanısıw hám mikroskopta kóriw.
Kerekli materiallar hám úskeneler. Predmet hám jabıwshı ayna, bakteriologiyalıq boyawlar (fuksin eritpesi, gencianviolet, metilen kók), fil`tr qaǵazı, mikroskop, spirtovka, ayna qálemi, bakteriologiyalıq petlya, pencit, pipetka, 5%-li xromlı kislota, Cilya karbol fuksini, metilen kók eritpesinin 1:40 aralaspası, hár qıylı taza kul`turalar hám t.b.
Bakterialıq preparatlardı tayarlaw. Bakterial preparatlardı boyaw bir qansha basqıshlarda (preparat tayarlaw, qurǵatıw, fiksaciyalaw, boyaw) tayarlanadı.
Preparat tayarlaw ushın 76x26 mm ólshemindegi hám 1,2-1,4 mm qalıńlıqtaǵı juqa predmet aynası qollanıladı. Mikroskopta kórgende 0,15 mm qalıńlıqtaǵı hám 18x18, 20x20 mm ólshemdegi jabıwshı aynalar qollanıladı. Fiksaciyalanǵan preparat tayarlawda predmet aynasınıńtazalıǵına úlken itibar beriw kerek. Predmet aynası taza hám patogen mikroorganizmlerden tazalanǵan bolıwı kerek. Tazalawdıń eń isenimli usılı aynanı xromlı aralaspada qayta islep soń suw hám spirtte shayqaw bolıp tabıladı. Boyalǵan, fiksaciyalanǵan preparatlardı tayarlaw óz ishine tómendegi etaplardı aladı.
1. Mazki tayarlaw. Preparat-mazok bakteriologiyalıq petlya járdeminde tayarlanadı. Preparat tayarlaw ushın izertlenip atırǵan kul`tura mikrobın predmet aynasına juqa, tegis etip jayıladı. Al qattı azıqlıq ortalıqta ósken kul`turadan preparat mazki tayarlaw ushın taza predmet aynaǵa sterillengen pipetka járdeminde sterillengen vodoprovod suwınan yamasa fiziologik aralaspadan tamızıladı. İzertlenip atırǵan ob`ektiden material almastan burın bakteriologiyalıq petlya spirtovka jalınında kúydiriledi. Soń kul`tura egilgen probirkaǵa yamasa chashki Petri diywalına tiygizip suwıtıladı hám ondaǵı kul`turadan az-maz ból egin alıp, predmet aynasına tamızılǵan tamshı ústine ákelip tegis, juqa etip aralastırıladı.
2. Mazkanı keptiriw. Bunda eń jaqsı usıl bólme temperaturasında keptiriw bolıp esaplanadı.
3. Fiksaciya. Preparattı fiksaciyalaw bir neshe maq sette ótkeriledi yaǵnıy mikroorganizmlerdi óltiriw, kletkalardıń predmet aynasına jaqsı jabılıwın támiyinlew, boyawǵa uqı plıǵın arttırıw, sebebi óli kletkalar tiri kletkalarǵa salıstırǵanda jaqsı boyaladı. eń keń tarQalǵan usıl ıssılıq tásirinde qayta islew esaplanadı. Bunıńushın spirtovka jalınında 3 márte ótkeriledi.
Bakteriyalardıń sporasın boyaw. Bakteriyalarda spora tiykarınan 3 túrde payda boladı. 1. Bacillyar - spora kletkanıń ortasında turadı. 2. Klostridial` - spora ekocentrde jaylasadı. 3. Plektridial - spora polyar turadı. Bakteriyalarda sporalardıń payda bolıwı bul organizmniń qolaysız jaǵdaylarǵa iykemlesiwi bolıp esaplanadı.
Bakteriya sporasın Cilya usılı boyınsha boyaw. Predmet aynasına mikrobiologiyalıq petlya járdeminde mikroorganizm kul`turası jaǵıladı. Soń hawada keptiriledi, keyin 5%-li xromlı kislota eritpesinde 5 minut dawamında qayta islenedi. Soń suwda juwılıp fil`tr qaǵaz benen jabılıp, karbol fuksini eritpesinde boyaladı. Boyaw 6-8 minut dawamında predmet aynasın spirtovka jalınında tutıp puw payda bolǵansha dawam etedi. Puwlasıw waqtında predmet aynası kewip ketpewi ushın boyawshı aralaspa tamızılıp turadı. Soń suwda jáne juwılıp 1%-li k6kirt kislotası eritpesinde 30-60 sekund dawamında hálsiz roza reńge shekem ózgergenshe qayta islenedi. Boyalǵan ayna k6kirt kislotası menen juwıladı, bunda boyaw vegetativ kletka citoplazmasında tolıq joǵaladı al sporası bar kletkalar boyalǵan túrinde qaladı.
Bakteriyalardı Gram boyınsha boyaw. Bakteriyalardıń Gram boyınsha boyawǵa qatnası mikroorganizmlerdiń túrin anıqlawdaǵı diagnostikalıq belgileriniń biri retinde qollanadı. Mikroorganizmlerdiń barlıq túri Gram boyınsha boyalıwǵa qatnası boyınsha gramqanaatlanarlı hám gramqanaatlanarsız bolıp eki toparǵa bólinedi. Bul usıl ayırım bakteriya formalarınıńkletkalarda yod penen gencianviolet hám kristallviolettińboyawshı bekkem birikpeni payda etiwine tiykarlanǵan. Fiksaciya etilgen preparattıń ústine fil`tr qaǵazın qoyıp, oǵan gencianviolettińkarbol aralaspası tamızıladı hám eki minut k6tiledi. Soń qaǵaz alınıp oǵan Lyugol aralaspası tamızıladı (mazok qarawıtadı) hám eki minut qoyıladı. Keyin aralaspa tógilip, 30 sekund dawamında 96% li spirt penen qayta islenedi. Soń suwda juwıp qosımsha Pfeyffer fuksini menen eki minut boyaladı keyin suwda juwıp, keptiriledi hám mikroskopta kóriledi (9-cúwret).

Gramqanaatlanarlı bakteriyalar fiolet, gram qanaatlanarsızları roza-qızıl reńge boyaladı. Gram boyınsha boyawdıń A.V.Sineva usılı oǵada qolaylı esaplanadı. Bunda aldınnan 1% li gencianviolettińspirtli aralaspası fil`tr qaǵazǵa sińirilip hám keptirilgen boladı.

9-súwret. Preparatlardı boyaw ushın parallel` reykaları bar kyuveta.

Fil`tr qaǵazı fiksaciya etilgen mazoktıń ústine qoyılıp oǵan 2-3 tamshı suw tamızıladı. Qalǵan jaǵı joqarıda aytılǵan usıldaǵıday dawam etedi.
Bakteriyalardı Gram boyınsha boyaw ushın tómendegiler kerek. Gencianviolet yamasa kristallviolettiń 1%li suwlı aralaspası, Lyugol aralaspası (1 g 8 +2 g K8 aralaspası 300 ml distilengen suwda eritiledi), 85%li etanol, 0,1%li fuksinniń suwlı aralaspası hám mikroorganizmlerdiń bir kún lik kul`turası kerek.


Qadaǵalaw ushın sorawlar
1. Bakterial preparat tayarlaw óz ishine qanday etaplardı aladı?
3. Bakteriya sporasın boyawdıń qanday usılları bar?