2-lekciya. Tema: Turmıs háreketi qáwipsizliginiń huquqıy tiykarları Jobası

36-stat`ya. Miynetti qorǵaw haqqındaǵı nızamshılıqtı buzǵanlıq ushın juwapkershilik: Miynetti qorǵaw haqqındaǵı nızamshılıqtı buzǵanlıqta aybdar shaxslar belgilengen tártipte juwapker boladı.


Ózbekstan Respublikası Miynet Kodeksi.
181-stat`yası. Intizam jazaları. Isshiniń miynet intizamın buzǵanlıǵı ushın is beriwshi tómendegi intizam jaza ilajların qollawǵa haqlı:
1) sógis;
2) ortasha aylıq is haqınıń otız procentinen artıq bolmaǵan muǵdarda járima.
Ishki miynet tártibi qaǵıydalarında isshige ortasha aylıq is haqınıń eliw procentten artıq bolmaǵan muǵdarda járima salıw jaǵdayları da názerde tutilıwı múmkin. Isshiniń is haqınan járima uslap qalıw usı Kodekstiń 164-stat`yası talaplarına boysınǵan halda is beriwshi tárepinen ámelge asırıladı;
3) miynet shártnamasın biykar etiw (100-stat`ya ekinshi bóliminiń 3 hám 4-bántleri).
Bul stat`yada názerde tutılmaǵan intizam jaza sharaların qollanıwı qadaǵan etiledi.
Isshiniń is haqınan járima uslap qalıw Miynet kodeksiniń 164-stat`yasına tiykarlanǵan halda is penen támiyinlewshi tárepinen ámelge asırıladı.
164-stat`ya. Miynet haqınan uslap qalıw. Ulıwma qaǵıydaǵa kóre, isshiniń jazba razılıǵı menen, bunday razılıq bolmaǵan jaǵdayda bolsa - sudtıń qarorına tiykar miynet haqınan uslap qalınıwı múmkin.
Tómendegi jaǵdaylarda isshiniń razılıq beriwinen tısqarı, miynet haqqınan uslap qalınadı:
1) Ózbekstan Respublikasında belgilengen salıqlar hám basqa májbúriy tólemlerdi óndiriw ushın;
2) sudtıń qararları hám basqa atqarıw hújjetlerin orınlaw ushın;
3) is haqı esabınan berilgen avanstı uslap qalıw ushın, xojalıq mútájlerine, xizmet saparlarına yamasa basqa orındaǵı iske ótkenligi múnásibeti menen berilgen bolıp, sarplanbay qalǵan hám óz waqtında qaytarılmaǵan avanstı uslap qalıw ushın hámde esap-kitabındaǵı qáteler nátiyjesinde artıqsha tólengen summanı qaytarıp alıw ushın. Bunday hallarda is beriwshi avanstı qaytarıw yamasa qarzdı tólew ushın belgilengen múddet tamam bolǵan kúnden yaki haq tólew natuwrı esaplap shıǵılǵan kúnnen baslap bir aydan keshiktirmesten avans yaki qarzdı uslap qalıw haqqında biylik beriwge haqlı. Eger usı múddet ótip ketken bolsa yamasa isshi xojalıq mútájlerine, xızmet saparlarına yaki basqa orındaǵı iske ótkenligi múnásibeti menen berilgen avanstıń uslap qalınıwın tiykarsız yaki muǵdarın natuwrı dep esaplasa, ol jaǵdayda qarız sud tártibinde óndiriledi;
4) óz esabınan isshi dem alıs alıp bolǵan miynet jılı tamam bolmastan miynet shártnaması biykar qılınǵanda – dem alıstıń islemegen dáwirine tiyisli kúnleri ushın. Áne usı kúnler ushın haqı miynet shártnaması usı Kodekstiń 89-stat`yasınıń tórtinshi bóliminde, 100-stat`yasınıń ekinshi bóliminiń 1 hám 2-bántlerinde, 106-stat`yasınıń 1 hám 2-bántlerinde kórsetilgen tiykarlarǵa kóre, sonday-aq oqıwǵa kirgenligi yamasa pensiyaǵa shıqqanlıǵı múnásibeti menen biykar qılınǵanda uslap qalınbaydı;
5) isshi tárepinen is beriwshige jetkizilgen zıyandı qaplaw ushın, eger jetkizilgen zıyannıń muǵdarı isshiniń ortasha aylıq is haqınan artıq bolmasa;
6) bul Kodekstiń 181-stat`yası birinshi bóliminiń 2-bántinde názerde tutılǵan járimanı óndiriw ushın.
Is haqın hár waqıt tólew waqtında uslap qalınatuǵın haqtıń ulıwma muǵdarı isshige tiyisli bolǵan miynet haqınıń 50 % nen artıp ketpesligi kerek (Ózbekstan respublikası MK).
Miynet shártnamasın is beriwshiniń baslaması menen biykarlaw miynet kodeksinde tómendegishe berilgen: