2-ma’ruza Prokariotlarning morfologiyasi va xujayra tuzilishi Reja

Tayanch iboralar: Eukariotlar, prokariotlar, Aktinomitset, Bakteriya, Kapsula. Fimbriy va pililar,

 

Xivchinlar. Kiritmalar. 

 

 

Bakteriyalar o’lchamlari va morfologiyasi. Prokariot xujayralar tuzilishi. Bakteriya 

xujayrasining struktura asoslari. Hujayra devori, tuzilishi, tavsifi va kimyoviy tarkibi. Gram 

musbat  va  gram  manfiy  bakteriyalar  xujayra  devori,  tarkibi  va  farqlari.  L  —  shaklli 

bakteriyalarning  hosil  bo’lishi,  mikoplazmalar.  Arxibak-teriyalarning  xujayra  devori, 

sitoplazmatik membrana, uning ba'zi xususiyatlari va kimyoviy tarkibi.  

 

Bir  hujayrali  va  ko’p  hujayrali  organizmlar  orasida  o’xshashlik  mavjud,  chunki  bir 

hujayrali organizmlarda organlar vazifasini hujayra organoidlari bajaradi. Bakteriyalar yer yuzida 

yashaydigan  organizmlar  ichida  eng  maydasi  bo’lsa,  mikoplazmalar,  rikketsiyalar,  viruslar  va 

bakteriofaglar  bulardan  ham  maydadir.  Ko’pchilik  mayda  sharsimon  bakteriyalar  hujayrasining 

diametri 0,1mkm, tayoqchasimon bakteriyalarniki 0,5 mkm,  uzunligi  esa  2 - 3 mkm (ba’zan 30 

mkm), gigantlariningeni 5 -10 mkm,  bo’yi 30 – 100 mkm bo’ladi.