2. Mavzu: Chiziqli Algoritm

Loyihalash metodlarini tanlash. Qo’yilgan masalani hal qilish uchun algoritmlami qay tarzda qurish lozim?

Algoritmlami loyihalash metodlari - bu turli sohalarga oid bo’lgan masalalami algoritmik yechishga qaratilgan bo’lib, alohida sinflarga oid masalalar uchun individual yondoshuvni talab qiladi.
Mazkur metodlami o’rganish quyidagi sabablarga ko’ra muhim sanaladi. Birinchidan, ular yangi yoki yaxshi algoritmlami ishlab chiqish uchun foydalanish mumkin bo’lgan universal printsiplar jamg’armasini taqdim etadi. Ikkinchidan, algoritmik metodlar informatika fanining asosi va mazmunini tashkil qiladi. Loyihalash mexanizmlariga ko’ra algoritmlami sinflarga ham ajratish mumkin.

6. 
   Ifodalash usullarini tanlash. Algoritm loyihasi qabul qilinganidan so’ng, endi uni qandaydir ko’rinishda ifodalash lozim. Bugungi kunda algoritmlami so’zlar, blok-sxema, matematik formulalar orqali ifodalash usullari keng tarqalgan2. Algoritmlarga bag’ishlangan ilmiy adabiyotlarda asosan psevdokod usulidan, programmalashga bag’ishlangan adabiyotlarda esa dasturlardan foydalaniladi.
   

Psevdokod - bu tabiiy va dasturlash tillariga oid ay rim ko’rsatmalar majmuasidan iborat. Odatda. algoritmlami psevdokodlar yordamida tabiiy tillarga qaraganda oson, qisqa va tushunarliroq ko’rinishda ifodalash mumkin. Shuni alohida ta'kidlash joizki, mutaxassislar tomonidan psevdokodlar uchun standart variant qabul qilinmagan va shu sababli mualliflar adabiyotlarda o’zlari uchun qulay bo’Igan “sheva” laridan foydalanadilar. Bu o’rinda asosiy e'tibor psevdokodlar orali algoritmlarning awalo ijrochilarga, qolaversa o’quvchilargatushunarli bo’lishiga qaratiladi.

7. 
   Algoritm korrektligini (to’g’ri ishlashini) babolash. Dasturchi o’zi qurgan yoki oldindan mavjud algoritmlami chekli vaqtdan so’ng kutilgan natijani berishga qodirligini oldindan baholashi lozim. Masalan, awalgi bobda keltirilgan ekub ni topish haqidagi masalani yechishning birinchi usuli har qanday natural sonlar juftligi uchun natija bersa, ikkinchi usul sonlardan biri 0 ga teng bo’lganda natija bermaydi. Ayrim algoritmlarning korrektligini ko’rsatish juda ham oson, bir qator algoritmlar uchun bu masala o’ta murakkab hisoblanadi.
   

Agar algoritmlar ma'lum bir boshlang’ich ma'lumotlar uchun to’g’ri natija berib, boshqalari uchun kutilgan natidjani bermasa, bunday algoritmlarga tegishli o’zgartirishlami kiritish lozim bo’ladi. Taqribiy algoritmlarda aniq yechimdan ruxsat etilgan chetlanish masala shartida ko’rsatilganidan chegaralardan chiqmasligini isbotlash kerak bo’ladi.

8.