2-мавзу: ген муҳандислигининг моддий асослари

Микоплазмаларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши

• Микоплазмаларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши
• Одам ва ҳайвонларда микоплазмалар қўзғатадиган касалликлар азалдан маълум. Лекин ўсимликларда касаллик қўзғатувчи микоплазмаларни 1967 йили тут дарахтидан япониялик олимлар томонидан ажратиб олинган. Ҳозирда ўсимликларда касаллик қўзғатувчи 50 яқин микоплазмалар тури аниқланган.

Микоплазмалар вирусларга яқин микроорганизмлар бўлиб, улар - полиморф, яъни турли шаклдаги микроорганизм-лардир, ниҳоятда майда (0,1-1 микрон) хақиқий бактериялардан қобиғидаги деворининг йўқлиги билан фарқланади. Улар спора ҳосил қилмайди, бактерияли фильтрлардан ўтади. Шунинг учун ҳам улар бактерия ва вирусларнинг оралиғидаги микроорганизмлардир. Уларда ҳақиқий қобиқнинг ўрнига уч қаватли липопротеин мембрана ташкил топган. Унинг ҳужайра цитоплазмасида рибосомалар бўлиб, ҳужайра марказида ДНК ипчасидан иборат ядрога ўхшаш тўплам мавжуд. Микоплазмаларнинг вируслардан фарқи уларни тузилиши ҳужайра тузилишига яқин ва сунъий озиқаларда ўсади, ҳамда уларнинг таркиби РНК ва ДНК дан иборатдир.

• Микоплазмалар вирусларга яқин микроорганизмлар бўлиб, улар - полиморф, яъни турли шаклдаги микроорганизм-лардир, ниҳоятда майда (0,1-1 микрон) хақиқий бактериялардан қобиғидаги деворининг йўқлиги билан фарқланади. Улар спора ҳосил қилмайди, бактерияли фильтрлардан ўтади. Шунинг учун ҳам улар бактерия ва вирусларнинг оралиғидаги микроорганизмлардир. Уларда ҳақиқий қобиқнинг ўрнига уч қаватли липопротеин мембрана ташкил топган. Унинг ҳужайра цитоплазмасида рибосомалар бўлиб, ҳужайра марказида ДНК ипчасидан иборат ядрога ўхшаш тўплам мавжуд. Микоплазмаларнинг вируслардан фарқи уларни тузилиши ҳужайра тузилишига яқин ва сунъий озиқаларда ўсади, ҳамда уларнинг таркиби РНК ва ДНК дан иборатдир.

Микоплазмалар куртакланиш ёки иккига бўлиниш йўли билан кўпаяди. Фитопатоген микоплазмалар фақат тирик ўсимлик ҳужайрасида сақланади.

• Микоплазмалар куртакланиш ёки иккига бўлиниш йўли билан кўпаяди. Фитопатоген микоплазмалар фақат тирик ўсимлик ҳужайрасида сақланади.
• Микоплазмалар қўзғатадиган касалликлар асосан цикадка ҳашароти орқали юқади. Бундан ташқари пайвандлаш ва гулли паразитлар орқали ҳам юқади.
• Микоплазмалар алоҳида Mollicutes синфига киради. Бу синфга кирувчи Mycoplasmatales тартиби учта оилага бўлинади:
• 1. Mycoplasmatacea.
• 2. Acholeplasmataceae.
• 3. Spiroplasmataceae.