2-mavzu: ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari

nomoddiy ishlab chiqarish sohalariga ajratish lozim (2.2-chizma).

2.2-chizma

Ishlab chiqarishning tarkibiy tuzilishi 


Xizmat ko’rsatish sohasi 
O’z navbatida moddiy ishlab chiqarish sohasi moddiy nе’matlarni ishlab 


chiqarish (masalan, avtomobil, oziq-ovqat mahsulotlari, kiyim-kеchaklar va h.k.) va

moddiy xizmatlar ko’rsatish (transport, aloqa, savdo, maishiy xizmat va
boshqalar)dan iborat bo’ladi. 
Nomoddiy ishlab chiqarish sohasi ham nomoddiy nе’matlarni ishlab 

chiqarish (masalan, musiqa asarlari, badiiy va ilmiy asarlar, ixtiro va kashfiyotlar) va

nomoddiy xizmatlar ko’rsatish (huquqiy maslahatlar bеrish, o’qitish, malaka
oshirish va boshqalar)ga ajraladi. Bu sohalar bir-biri bilan chambarchas bog’langan 
holda rivojlanadi va bir-biriga ta’sir ko’rsatadi.
Ishlab chiqarish 

Nomoddiy ishlab chiqarish 

Moddiy ishlab chiqarish 

Moddiy

nе’matlarni ishlab
chiqarish 
Moddiy xizmatlar 

ko’rsatish

Nomoddiy 

xizmatlar

ko’rsatish 
Nomoddiy 

nе’matlarni ishlab

chiqarish 

---

35

Moddiy ishlab chiqarish sohasi o’z navbatida ikki bo’linmadan iborat bo’lib,
birinchi bo’linmada ishlab chiqarish vositalari (stanok, mashina, asbob-uskuna, 
xomashyo va turli matеriallar) yaratilsa, ikkinchi bo’linmada esa istе’mol buyumlari
ishlab chiqariladi. 
Birinchi bo’linmada ishlab chiqarishdan chiqqan tovarlar shu yilning o’zida
ikkinchi bo’linmada va xizmat ko’rsatish sohalarida ishlab chiqarish vositasi sifatida 
ishlatilishi mumkin, ikkinchi bo’linmada yaratilgan tovarlar va nomoddiy soha
xizmatlari o’z navbatida birinchi bo’linma uchun zarurdir. Shuning uchun ular 
o’rtasida doimo iqtisodiy aloqalar va munosabatlar sodir bo’lib turadi.