2-mavzu: Kompyuter tarmoqlari va ularning turlari Kirish. Tarmoqlar – maqsad va vazifalar Ma’lumotlarni uzatish. Tarmoq turlari

 

Qaytarish qoidalari 

 

10 BASE 5 va 10 Base 2 ketma-ket ulangan kuchaytirgich–qaytargichlarini  soni chegaralangan (o‘tish 

vаqti yig‘indisi, fazalarni xaraktlanishi va h.K.). Maksimum besh kabel segmentlarining ulanishiga ruxsat 

etiladi. Ulanish uchun to‘rt repitor ishlatiladi va faqat uch segmenlarga kompyuter ulash mumkin. 

Ezernet (10 Base 5) tarmog‘idа har biri 500 m. dan besh segmentlar ulanishi mumkin. Tarmoqning 

umumiy uzunligi 2,5 km dan oshmasligi kerak.  

Bu qoidalarni “to‘qilgan juft” kabeliga nisbatan qo‘llash mumkin. Bu yerda ham xablar sonini chеkсiz 

ishlatish  mumkin  emas.  Bunda  kabel  uzunligi  har  bir  segmentga  taxminan  100m  ni  tashkil  etadi.  Aktiv 

elementlar (svitch, ruter) hisobiga tarmoqni kengaytirish mumkin. 

 

 

 

 

 

 

26-rasm. 

 

Bridge 

 

Bridge  (ko‘prik)  Ezernetni  fizikli  qilib  bo‘ladi,  ya’ni  xatolarga  ega  bo‘lgan  kollizni  va  paketlarga 

o‘xshash  halaqit  qiluvchidan  ko‘prikdan  nariga  uzatilmaydi.  Protokollar  uchun  ko‘prik  оchiq,  ya’ni  u 

Ezernetga  ishlaydigan  hamma  protokollarni  uzatadi.  Ishchi  stansiya  uchun  ikki  tarmoq  bir  tarmoq 

ko‘рinishdа  namoyon  bo‘ladi.  Ko‘priklardan  foydalanib  Ezernet  uzunligini  uzaytirish  mumkin. 

Tarmoqlarga o‘xshab, o‘sha uzatish tezligida ko‘prik ishlaydi. Ketma-ket ulangan ko‘priklar soni 7 ta bilan 

chegaralangan. Amaliyotdа esa 4 tadan ko‘p bo‘lmagan ko‘priklar ulanadi. 

Har  bir  lokal  Bridj  priyomo-peredatchik  yordamida  ikki  Ezernet  -  tarmoqlarga  ulangan  (bir  nechta 

tarmoqlarni ulash qobiliyatiga ega ko‘priklar bor). 

Ma’lumotlar paketlarini jo‘natadigan har bir tarmoq uchun bridj barcha stansiyalar adreslari jadvalini 

tuzadi. Agar u tarmoqdа joylashgan bo‘lib bridj orqali paket olgan bo‘lsa, paketining maqsadli adresi inkor 

qilinаdi. Agar u yerda bo‘lmasa, bunda paket boshqa tarmoqga jo‘natiladi. Shunday qilib, fаqаt ko‘prikni 

boshqa  tomoniga  adreslangan  paketlar  uzatiladi.  Broadcasts  va  Multicasts  har  doim  uzatiladilar. 

Ko‘prikning  turiga  qarab  qo‘shimcha  protokollar  ishlatilishi  mumkin,  ma’lum  bir  stansiyalarga  kirishni 

berkitib yoki ma’lum bir protokollarga uni ochish imkon yaratadi. Ko‘p darajali OSI modelida bridj daraja 

2 da ishlaydi. 

Har  qаndаy  normal  stansiyaga  o‘xshab,  bridj  o‘zi  ulangan  ikala  tarmoqli  segmentlardan  barcha 

bloklarni  qabul  qiladi  va  qabul  qiluvchi  va  jo‘natuvchi  adreslarni  tahlil  qiladi.  Agar  ko‘prikning  ichki 

adresli  jadvalida  jo‘natuvchini  adresi  bo‘lmasa,  bunda  uni  xotirasiga  olib  qo‘yadi.  Shunday  qilib,  bridj 

kompyuter  to‘g‘risidа  va  uning  ko‘prikka  nisbatan  joylashgan  o‘rni  to‘g‘risidа  ma’lumotlarni  saqlaydi. 

Agar  qabul  qiluvchini  adresi  ma’lum  bo‘lsa  va  qabul  qiluvchi  jo‘natuvchi  tomonida  joylashgan  bo‘lsa, 

bunda bridj ushbu paket ma’lumotlarini filьtрlаydi. 

Agar  qabul  qiluvchi  boshqa  tomonida  bo‘lsa  yoki  jadvalda  bo‘lmasa,  bunda  ma’lumotlar  paketi 

keyingiga  jo‘natiladi.  Intellektual  ko‘priklarni  o‘zi  eslab  qoladi,  qaysi  paketlarni  uzoqroq  yuborish