2-mavzu. Marketing axboroti va marketing muhiti, bozor va iste’molchilarni o’rganish va bozor segmentatsiyasi reja

7.1-jadval
Bozor segmentasiyasi belgilari

Segmentasiya mezonlari	Bozor segmentlari
Korxonalarga sotishga mo’ljallanganlik	Geografik (regional) Firma-demografik Tarmoqli Texnik-amaliy Geografik (regional) Ijtimoiy-demografik Ijtimoiy-iqtisodiy Iste’mol turiga mo’ljallangan
Yakka iste’molchi yoki foydalanuvchiga sotishga mo’ljallanganlik	Ommaviy kommunikasiya vositalariga mo’ljallangan Psixologik «Hayot tarzi»ga mo’ljallangan
Tanlangan bozor strategiyasi	Mahsulot bilan belgilanadigan Narxlarga mo’ljallangan Sifatga mo’ljallangan Sotish strategiyasi bilan belgilanadigan

Ayrim ilmiy adabiyotlarda segmentlash belgilari sifatida tovarning afzalligiga qarab segmentlash belgilari keltirib o’tilgan. Amaliyot ko’pchilik korxonalar tovarlarning afzallik belgilariga qarab bozorni segmentlarga ajratadi (7.2-jadval).
7.2-jadval

Bozor segmenti ko’rsatkichlari

Bozor segmentlari turlari	Ko’rsatkichlar
Tovarning afzalligiga qarab segmentlash	Ozuqaviy qiymati Sog’likka ta’siri Tejamkorligi Yaxshi ta’m ko’rsatkichi
Iste’molchining xulq-atvoriga qarab segmentlash	Sotib oladigan tovar markasi (Masalan, «Tayd» poroshogi) Sotib oladigan tovar guruhlari (Masalan, suyuq yuvish vositalaridan foydalanuvchilar) Sotib olish davri (qancha vaqt oralig’ida qayta sotib olinadi)
Iste’molchilar tavsifiga qarab segmentlash: Demografik Geografik Hayot tarzi	Daromadlar darajasi Yoshi Jinsi Millati Kasbi Oilaviy ahvoli Dunyo, mamlakatlar Viloyat Shahar Tuman va hokazo Jamiyat manfaati yo’lida qayg’uradiganlar Sog’ligini ehtiyot qiladiganlar Dilkash Odamlarga aralashmaydigan Novatorlar Tabiatni sevuvchilar Oilasi uchun qayg’uradiganlar