2-Mavzu. Qum-gilli qolipda quymani tayyorlab olish texnologiyasi O’quv modul birliklari

1-rasm. Qum-gilli qoliplarda quymalarni tayyorlab olish sxemasi


2-rasm. Quymakorlik qolipi (a) va quyma-detal (b)
Quymani tayyorlab olish texnologiyasi
Quymakorlik soxasi mashinasozlikning va boshqa soxalarning asosiy zagotovkalar etkazib beruvchi soxasidir.
Ko‘pgina sharoitlarda quyma usuli yakka-yagona murakkab quymani tayyorlab olish yo‘lidir.
Quyma zagotovkalar eng arzon va mexanik ishlov berishga minimal qo‘yim talab qiladi. Quymakorlik soxasining samaradorligi metalning foydali ishlatish koeffitsientiga baxo bermok ko‘rsatgichi bu (KIM) – detalning massasini zagotovka massasiga tenglashtirilishidir.
Turli zagotovkalar uchun metalni foydali ishlatishining taxminiy koeffitsienti 1 jadvalda keltirilgan.

Metallni foydali ishlatish koeffitsienti
1 - jadval

Zagotovka turi	MFN (kim)	Zagotvka turi	MFN (kim)
Quyma		Muayan formadagi metall prokati	0,60
Bosim ostida	0,95	SHtampoka (issiq)	0,40
Eritib chiqariladigan moslamalar yordamida	0,80	Ingichka chiviqcha	0,35
Qoplamli qoliplar	0,80	Erkin bog‘lash	0,30
Kokil usuli	0,75
Qum-gilli qolipda	0,70

O‘z navbatida qum - gilli qolipda quyma olish qo‘lda va mashinada (mexanizatsiyalangan) ishlab chiqish usullariga bo‘linadi. Quymakorlik maxsus usullariga:

- kokil usuli;
- eritib chiqaradigan moslama yordamida quymani tayyorlab olish;
- kuydirib chikaradigan moslamalar;
- markazdan kochma kuch yordamida quyma olish;
- bosim ostida quyma olish;
- koplamli qoliplar yordamida quyma olish va boshqalar kiradi.