2-mavzu. Statistik kuzatish uslubiyati (2 soat)

Кузатишнинг ташкилий масалалари қуйидагиларни ўз ичига олади:

Кузатишнинг ташкилий масалалари қуйидагиларни ўз ичига олади:

• кузатиш органи – бу статистик кузатишни бевосита ташкил қиладиган ва ўтказадиган ташкилотлардир.
• кузатиш вақти ва муддати кузатишни қачон ва неча кунда амалга оширишни аниқлайди.
• ҳисобот вақти олинаётган маълумот қайси вақтга тегишли бўлган давр билан ўлчанади.
• критик фурсат (момент) дейилганда маълумотларни маълум вақт (минут, соат, кунга)га тўғрилаб (мослаб) рўйҳатга олиш тушунилади.
• кузатиш жойи дейилганда кузатиш қаерда ўтказилиши лозим бўлган жой тушунилади.

Кузатишнинг самарали ва сифатли ўтказилиши унда қатнашадиган кадрларнинг тайёргарлик даражасига боғлик. Шу сабабли кузатишни ўтказишдан бирмунча олдин уни ўтказувчи масъул кишилар билан махсус машғулотлар олиб борилади.

Кузатишнинг самарали ва сифатли ўтказилиши унда қатнашадиган кадрларнинг тайёргарлик даражасига боғлик. Шу сабабли кузатишни ўтказишдан бирмунча олдин уни ўтказувчи масъул кишилар билан махсус машғулотлар олиб борилади.

Кузатиш формулярларини, бланкаларини, варақаларини, кўрсатмаларни тайёрлаш, уларни жойларга тарқатиш каби масалалар ҳам кузатишни ўтказишдаги муҳим ташкилий масалалардан бири ҳисобланади.

СТАТИСТИК КУЗАТИШ ТУРЛАРИ

Статистик кузатиш турлари:

• Воқеалар содир бўлишини қайд қилиш вақтига қараб: узлуксиз кузатиш; фурсатли кузатиш; бир йўла кузатиш.
• Бошланғич маълумотларни олиш усулига қараб: бевосита кузатиш; хужжатли кузатиш; савол-жавоб усули.
• Ўрганилаётган тўплам бирликларини ўз ичига қамраб олишига қараб: ёппасига кузатиш; қисман кузатиш.

Статистик кузатиш ўтказилгандан сўнг унинг натижаларини қабул қилиш бошланади. Қабул қилиш жараёнида маълумотлар уч нуқтаи назардан текширилади:

• Ташқи назорат;
• Мантиқий текшириш;
• Арифметик текшириш.