2-Mavzu: Yangi iqtisodiyotda marketing maqsadi, vazifalari va asosiy tamoyillari

2. Kam xarajatlarni ta’minlash strategiyasi arzonroq ishlab chiqarish va mahsulotni arzonroq sotish hisobiga muayyan raqobatchilik ustunliklariga erishishdan iboratdir.

• 2. Kam xarajatlarni ta’minlash strategiyasi arzonroq ishlab chiqarish va mahsulotni arzonroq sotish hisobiga muayyan raqobatchilik ustunliklariga erishishdan iboratdir.
• Masalan, qimmat qo‘shimcha xizmatlardan voz kechish evaziga. Bunday siyosat natijasi bozor ulushi ko‘payishi, daromadning pasayishi bo‘ldi. SHu bilan birga, bunday strategiya etarli molyaviy resurslarga ega bo‘lmagan tashkilot uchun xavfli bo‘lishi mumkin, chunki u mahsulot iste’molchilari sonini vaqtinchalik kamayishiga va raqiblar bilan narx kurashiga olib kelishi mumkin.
• Kam xarajatlar ishlab chiqish uchun mahsulotning arzonroq modellarini yaratish, arzonroq texnologiyalarini ishlatish hisobiga ta’minlanishi mumkin. Masalan, "Mazonit" firmasi ilk bor yog‘och o‘rniga yog‘och-paraxa plitasini ishlatdi.

Mujassamlashtirish strategiyasiga rioya qilishda, tashkilot o‘z harakatlarini istemolchilarning tor doirasiga yo‘naltirilgan mahsulotlarni ishlab chiqarishda mujassamlashtiradi.

• Mujassamlashtirish strategiyasiga rioya qilishda, tashkilot o‘z harakatlarini istemolchilarning tor doirasiga yo‘naltirilgan mahsulotlarni ishlab chiqarishda mujassamlashtiradi.
• Masalan, "Mersedes-Bens" firmasi tor ixtisoslashish strategiyasini amalga oshiradi va bunda u qimmatbaho "nufuzli" avtomashinalar xaridorlariga yo‘naladi.
• Mahsulotni ishlatish sohalarini kengaytirish, avvalambor, mahsulotni qo‘llashning yangi uslublarini aniqlash evaziga amalga oshiriladi.

Raqobatbardosh stretegiyalarning xususiyatlari	Xarajatlarni kamaytirish va liderlik strategiyasi	Differensiyatsiya strategiyasi	Konsentratsiyalashgan strategiya. Muvofiq, mujassamligi
Strategik maqsad	Bozorning katta ulushini egallash	Bozorning katta ulushini egallash	Alohida segmentning eh-tiyojlarini qondirish
Raqobatbardoshlikning ustunligi asosi	Umumiy o‘rta-cha xarajatlarni (ATC) raqobat-chilarga kerakli darajada pasayti-ra olish qobiliya-tiga ega bo‘lishi.	O‘zgacha tovarlar-ni raqobatchilarga, turli xususiyatlari farq qiladigan to-varlarni taklif etish qobiliyatiga ega bo‘lishi.	Ularning talablariga mos-lashgan tovarlarni taklif eta olish qobiliyati.
Ishlab chiqarilgan mahsulot assortimenti	Tanlash imkoni-yati kam, lekin sifati yaxshi.	Tovarlarning turini ko‘pligi, tanlash imkoniyatining mavjudligi, o‘ziga xos xususiyatiga ega tovarlarning reklamasiga e’tibor berish.	Assortiment tanlab olingan bozor segmentining talablarini qondirishga yo‘naltirilgan.

Ishlab chiqarish faoliyatini tashkil etishning asosiy tamoyillari	Tovarning mavjud parametrlari va sifatini pasaytirmagan holda doimiy ravishda xarajatlarini kamaytirish imkoniyatlarini qidirish.	Iste’molchilarning ehtiyojlarini qondirishning yangicha yo‘llarini izlab topish	Tanlab olingan bozor «bo‘lagi»ning iste’molchilarning o‘ziga xos talablariga mos ravishda tovarlarni individuallashtirish (yakkahollashtirish).
Marketing faoliyatini tashkil etish prinsipi (tamoyili)	Past xarajatlarni saqlab qolish imkoniyatini beruvchi tovarlarga bo‘lgan talabni tobora ko‘proq shakllantirish.	Iste’molchi to‘lashga tayyor bo‘lgan barcha xususiyatlarini tovarlarga kiritish, qo‘shimcha imkoniyatni qo‘shish uchun iste’molchidan qo‘shimcha haq undirish.	Iste’molchining eng o‘ziga xos maxsus talablarini qondira oladigan sotuvchining unikal (noyob) qobiliyatiga urg‘u berish.
Strategiyani stabilligini (barqarorligini) ushlab turuvchi uslublar	Raqobatchilarga kerak harakatlarni kamaytirish qobiliyati saqlab qolish, takomillashtirish haqida.	Tovarning xususiyati va ustuvorliklari haqida to‘g‘ri axborotlarni tarqatish va axborot bilan ta’minlash.	Bozor «nima»siga mijozlarning ishonchini saqlab qolish boshqa firmalarga kerak, ularning talablarini yanada yaxshiroq qondirish imkoniyatiga ega bo‘lish uchun firma ishlarini saqlab qolish uchun kurash, bozordagi sotuv hajmini oshirish uchun bozorning boshqa segmentlarini (bo‘g‘inlarini) egallab berish.
	«narxlar sifat» munosabatini doimiy ravishda ushlab turish.	Tovarni doimiy ravishda mukammallashti-rish, fan-texnika taraqqiyoti ishlanmalaridan, raqobatchilardan o‘zib ketish uchun doimiy foydalanish firmaning reputat-siyasi (obro‘yi) va avtoriteti (nufuzi) uchun tovarning aniq bir maxsus xususiyatiga alohida e’tiborni kuchaytirish.	eBay, Rits, Carlton, Porsche, Cannondoll, Horizon, Atlantic Southeast, Comair.