2. P. R. 01imxo‘jayeva —

Regeneratsiya jarohatlangan yoki yo‘qotilgan tuzilmalarning qayta tiklanishi, fiziologik va reparativ turlarga ajratiladi.
Fiziologik regeneratsiyada normal hayot faoliyati davomida buzilgan hujayralar, to'qimalar qayta tiklanadi. Molekula, hujayra ichi, hujayra, to'qima darajalarida kuzatiladi.
Reparativ regeneratsiya — mexanik jarohatlar, jarrohlik muo- lajalari, kuyish, sovuq urishi, zaharlar ta’siri, ochlik va boshqa ta’sirlar natijasida shikastlangan strukturalarning qayta tiklanishi.
Reparativ regeneralsiyaning quyidagi turlari ma’lum:

1. 
   Epimorfoz (yo‘qotilgan qismning qolgan qism ustidan o‘sib tiklanishi).
   
2. 
   Morfolaksis (a’zoning qolgan qismi qayta qurilib tiklanishi).
   
3. 
   Regeneratsion gipertrofiya yoki endomorfoz (ichki a’zolarda) a’zoning qolgan qismi kattalashishi, shakli emas hajmi tiklanishi.
   
4. 
   Kompensator gipertrofiya (juft a’zolardan biri yo'qotilganda ikkinchisi kattalashishi).
   

Transplantatsiya — hujayralar, a’zolar va to'qimalarni ko‘chirib o‘tkazish. Transplantatsiya turlari quyidagi jadvalda keltirilgan (14- jadval).

13. 
    jadval Transplantatsiya turlari
    

Autotransplantatsiya
Allotransplantatsiya > Bir tur doirasida

>■ Eksplan tatsiya

Tranplantatsiya

Getero(kseno) — transplantatsiya
-► Bir organizm doirasida Sun’iy o‘stirilgan eksplantantlarni ко‘chirib o‘tkazish
>■ Bir turdan ikkin- chi turga
Izotransplan ► Bir tuxumli
tatsiya egizaklarda

Immunologik tolerantlik

Immunodepressiya

Immunodepressantlar
> Yot to'qimalarga immun reaksiya bo'lmasligi
Immunitetning susaygan holati
>• Immunitetni susaytiruvchi preparatlar.
Gomeostaz. Organizmlar o‘z ichki muhiti doimiyligini saq- lay olish xususiyati. Asosan genetik, strukturaviy va kimyoviy gomeostaz tafovut etiladi.

1. 
   Genetik gomeostaz — organizmlarning o‘z irsiy axboroti doimiyligini saqlashi xususiyati. Mexanizmlari: 1. Nospetsifik (teri, shilliq pardalar, lizotsim, fagotsitoz). 2. Spetsifik (gumoral va hujayraviy immunitet, allergik reaksiyalar). 3. Irsiy axborot replikatsiyasi, reparatsiyasi, xromosomalar diploidlig’i.
   
2. 
   Strukturaviy gomeostaz — organizmning molekulalari, hujay- ralari, to‘qimalari, a’zolari tuzilishini saqlashi. Mexanizmlari — I'iziologik va reparativ regeneratsiya.
   
3. 
   Kimyoviy gomeostaz — qon, limfa, to‘qima suyuqliklari xususiyatlari doimiyligini saqlash. Nerv va gumoral omillar yorda- m ida ainalga oshiriladi.
   

Ontogenez davomida gomeostaz xususiyati o’zgaradi. Yuvenil dnvrda gomeostazning nostabil, yetuklik davrida stabil, qarilik dnvrlnrida susaygan holatlari kuzatiladi.