2. Qishloq xo‘jaligi korxonalarida ta’minot funksiyalarini amalga oshirish Xarid logistikasida «ishlab-chiqarish yoki xarid qilish»

Бажариладиган ишлар:
-шартномалар тузиш;
-омборга қўйилишини ташкил этиш.
-шартномалар бажарилишини назорат қилиш;

Rasm. Ta’minot funksiyasini amalga oshirish bilan bog‘liq ishlar va masalalar
rasmda keltirilgan variantda, korxona ta’minoti bo‘yicha barcha funksiya-larni bir qo‘lda, masalan moddiy-texnikaviy ta’minot bo‘limiida, mujassamlanishi ko‘zda tutiladi.

Ечиладиган масалалар:
-кимдан сотиб олиш;
-қандай шартларда сотиб олиш;
Бажариладиган ишлар:
-шартномалар тузиш;
-омборга қўйилишини ташкил этиш.
-шартномалар бажарилишини назорат қилиш;
-сотиб олинган маҳсулотларни етказишни ташкил этиш.

Бош директор


Ечиладиган масалалар:
-нима сотиб олиш;
-қанча сотиб олиш;
Бажариладиган ишлар:
-сотиб олинган маҳсулотларни назорат қилиш;




rasm. Ta’minot funksiyasini amalga oshirish bilan bog‘liq ishlar va masalalar.
Xarid qilingan mehnat buyumlarini omborga qo‘yish ishlari ham shu yerda baja-riladi.
Ta’minot ishlari ham shu yerda bajariladi, ya’ni shartnomalar tuziladi, ular-ning bajarilishi nazorat qilinadi, sotib olingan mahsulotlarni yetkazish tashkil etiladi. Natijada ta’minot jarayonidagi moddiy oqimlarni boshqarish funksiyasi har xil bo‘limlar orasida taqsimlangan va uni samarali amalga oshirilishi qiyin-lashgan vaziyatga duch kelamiz.
Bunday tuzilma, mehnat buyumlarini xarid qilish bosqichida moddiy oqimlarni logistik optimallashtirishga keng imkoniyatlar yaratadi.


3.Xarid logistikasida «ishlab-chiqarish yoki xarid qilish» masalasi.

1. 
   Xarid logistikasida «ishlab-chiqarish yoki xarid qilish» kabi masalaga ikki xil alternativ (muqobil) variantdan birini tanlash kiradi:
   
2. 
   bevosita ishlab-chiqaruvchidan tovar resurslarini sotib olib, mustaqil ra-vishda assortimentni shakllantirish;
   
3. 
   yirik partiyalarni maydalashtirish, keng assortimentni shakllantirish va is-te’molchilarga butun holda yetkazish bilan shug‘ullanadigan vositachilardan tovar re-surslarini sotib olish;
   
4. 
   Bevosita ishlab-chiqaruvchidan ko‘ra vositachidan sotib olish qulay bo‘lgan hol-larning sabablarini ko‘rib chiqamiz.
   
5. 
   Tovar resurslarini vositachidan xarid qilib, korxona, odatda, keng assorti-mentni kichik partiyalar bilan olish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Natijada, zaxiralarga, omborlarga bo‘lgan ehtiyoj kamayadi, assortimentni ayrim turlarini ishlab-chiqa-ruvchilar bilan ishlar hajmi ham kamayadi?
   
6. 
   Mahsulotning vositachidagi narxi, ishlab-chiqaruvchinikidan past bo‘lishi mumkin. Faraz qilaylik, ishlab-chiqaruvchi quyidagi narxlarda o‘z mahsulotini sota-di:
   

A) kichik hajmdagi xaridorlar uchun – 10 so‘m (bir birlik mahsulotga)
B) yirik hajmdagi xaridorlar uchun – 8 so‘m (bir birlik mahsulotga)
Vositachi, yirik partiyani 8 so‘mdan sotib oladi, va uni mayda xaridorlarga, us-tiga 12% qo‘shib, 8 so‘m 96 tiyindan sotadi. Vositachi bu ishni amalga oshirishi mum-kin, chunki u aynan yirik partiyalarni maydalashtirish bilan shug‘ullanadi. Ishlab-chiqaruvchiga esa bu ish qimmatga tushadi, va u 10 so‘mdan sotishga majbur.

7. 
   Mahsulot ishlab-chiqaruvchi, vositachidan ko‘ra uzoqroqda joylashgan bo‘lishi mumkin. Bu degani transport xarajatlari ham qo‘shilib, narx orasidagi farq yanada oshib ketadi.