2-semester laboratoriya mashg’ulotlari 1-laboratoriya ishi to‘qima o‘rilishi turlari va tuzilish omillari

Sarja o'rilishli gazlamalarning o'ziga xos tomoni shundaki, ularning o 'n g tomonida diagonal bo'ylab ketgan yo'llar bo'ladi. Bu diagonal yo'llari gazlamalarning o'ngida odatda chapdan o ' ng tomoniga pastdan yuqoriga (o' ng saija), ba'zan esa o'ngdan chapga qarab ketadi (chap sarja). O 'ng sarjao'rilishi ko'proq ishlatiladi.Sarjarapportidagi iplar soniga hamda tanda va arqoq zichligiga qarab sarja o'rilishidagi yo'llarning qiyalik burchagi har xil bo'lishi mum kin. Agar tandavaarqoq iplarining zichligi vayo'qonligi bir xil bo'lsa, sarja yo'Harming qiyalik burchagi 450 ni tashkil qiladi (10- rasm). Sarja o'rilishining tuzilishi quyidagi qonunlarga boqliq: 1 .Rapportdagi iplam ing soni uchtadan kam bo'lm aydi:

Nag bir tanda yoki arqoq qoplanish har mahal bitta ipgasiljiydi: Z = 1 . A nashu siljish tufayli diagonallar paydo bo'ladi. Saija o'rilishlari kasrbilan belgilanadi. Uning suratida rapportning har qaysi qatoridagi tanda qoplanishlarning soni, m axrajda - arqoq qoplanishlarning soni ko'rsatiladi O ' rilishning rapport miqdori shu sonlam ing yiqindisiga tenf Agar gazlam aning o 'n g id a tanda iplari k o 'p b o 'ls a , 1 o'rilish tandali sarja o'rilish deb ataladi. Agar gazlamam o'ngida arqoq iplari k o 'p bo'lsa, bu o'rilish arqoqli sarja o'rilishi deb ataladi. Tandali sarjalar 2/1, 3/1, 4/1 va arqoqli sarjalari esa 1/2, 1/3,1/4 va hokazo deb belgilanadi. Odatda ipaktandali vaip arqoqli yarim i pakgazlam alar tandali saija o'rilishdato'qiladi.Tandasi paxtaip, arqoq inijun ip tashkil qilgan yarim ju n gazlamalar arqoqli saija o'rilishda to'qiladi.



Sarjali o'rilish bilan to'qilgan ip gazlamalardan - djinsi, bumazeya, sarja, kashemir; jun gazlamalaridan - triko, kashemir va yana bir qator ko'ylaklik va kostyumlik gazlamalami; ip gazlamalardan - astarbop saija, ko'ylaklik gazlamalarni eslatib o 'tsa bo'ladi. Sarja o'rilishli gazlamalar elastik, mayin, lekin polotno o'rilishli gazlamalarga qaraganda mustahkamligi pastroq va diagonal yo'nalishida cho'ziluvchan bo'ladi. Satin va atlas o 'rilishdagi gazlam alarning o 'n g tom oni silliq b o 'la d i va tovlanib turadi, chunki bu o 'rilish la rd a tanda (atlas) yoki arqoq (satin) iplari c h o 'z iq qoplanishlar hosil qiladi. Satinning o 'n g in i 10-rasm.Sarja o ' rilishlari. 45 arqoq qoplanishlar,atlasning o'ngini tanda qoplanishlari tashkil qiladi

Satin 5/2 Atlas 8/3 R = R =5; Z = 3 R = R =3; Z=3 n a ’ t a ’ Satin (atlas) o'rilishining tuzilishi bir necha qonunlarga bo'ysunadi: 1 .Rapportdagi iplarning soni beshtadan kam bo'lmaydi: R . = 5 m m 2. Qoplanishlarning siljishi birdan katta va (R-l )dan kichik bo'ladi: 1 < Z < R -l 3. Rapport va siljishni k o ' rsatuvchi sonlar bir-biriga qoldiqsiz bo'linmasligi kerak. Keng tarqalgan satin laming rapportlari 5,8 va 10 ga teng. Bu holda siljish sonlari quyidagicha bo'ladi: R=5 bo'lsa, unda Z=2 yoki Z=3 bo'ladi. R=8 bo'lsa, unda Z=3 yoki Z=5 bo'ladi. R=10 bo'lsa, unda Z=3 yoki Z=7 bo'ladi. Satin (atlas) o'rilishlari kasr bilan belgilanadi. Suratda o'rilish rapportining miqdori, maxrajda - siljish soni ko'rsatiladi. Demak, satin (atlas)lar 5/2, 5/3, 8/3, 10/7 va hokazo deb belgilanadi. Satin o'rilishi keng tarqalgan satin nomli ip gazlamasini ishlab chiqarganda qo' llaniladi. Atlas o ' rilishi lastik, tik-lastik ip gazlam alari, satin-dubl, xonatlas va boshqa ipak gazlamalari, ko'pgina astarlik ipak va yarim ipak gazlamalarni ishlab chiqarishda ishlatiladi.

M ayda gulli o'rilishlar. M ayda gulli o 'rilis h la r sinfi ikki guruhga bo'linadi: 46 1. Oddiy o'rilishlarni o'zgartirish va murakkablashtirish yo'li bilan hosil qilingan hosila o'rilishlar gumhi. 2. Oddiy o'rilishlarni aralashtirish y o'li bilan hosil qilingan aralash o'rilishlar gumhi. Hosila o'rilishlar. Polotno o'rilishdan olingan hosila o'rilish jumlasiga reps va rogojkalar kiradi.

Reps o'rilishi (12-rasm) tanda yoki arqoq qoplanishlarni uzaytirish yo'li bilan hosil qilinadi. Bu o'rilishda har qaysi tanda yoki arqoq ipi ikki, uch va undan k o 'p arqoq yoki tanda ipi tagida o'tishi mumkin. Natijada, tandali yoki arqoqli reps o'rilishi hosil bo'ladi.Agar iplar turkumidan biri ikkinchisiga qaraganda yo'qon bo'lsa, reps o'rilishda gazlama sirti silliq chiqadi. Reps o'rilishda reps degan ip va ipak gazlamalari, flanel ip gazlamasi va boshqaiar ishlab chiqariladi.