2-Tema: Milliy ideya, ideologiya, mánawiyat. Milliy rawajlanıwdıń mánawiy-ádep ikramlıq negizleri. Ulıwmainsaniy qádiriyatlar hám milliy mánawiyatımızdıń uyǵınlıǵı

Insaniyat tariyxı rawjlaniwi házirgi Evropa iliminde 
4 tiykarǵı dáwirge ajıratıladı:

---

Biraq
ayemgi
(arxeolog
hám paleontologlar)
máselege biraz ózgeshe qaraydı.Olar
1) tas ásiri,
2) bronza ásiri,
3) temir asiri, deb alǵashqi
jamaat hám qádimgi dúnyanı
úsh basqıshqa bólip úyrenedi.

---

Milliy mánawiyatımızdıń tariyxıy úlkemiz xalıqları
mádeniy rawajlanıw processi menen úzliksiz baylanıslı
hám usı tarawda júz beriwshi hádiysedur. Tek ǵana
mádeniy rawajlanıw júdá quramalı tariyxıy hádiyseler
jıyındısın qurasa, millettiń mánawiy kamalatı búgingi
kúnge shekem óz áhmiyetliligin saqlap kiyatırǵan
tiykarǵı ózek dereklerge tayanǵan halda belgilenedi.

---

1.
Islamǵa
shekemgi
milliy
mánawiyatımızdıń
rawajlanıwı.
2.
Islam
aymaq
mádeniyatı
kóleminde
milliy
mánawiyatımız principi.
3.
Jańa dáwirde dúnya mádeniyatı hám milliy
mánawiyatımız qatnası.
Sol sebepli milliy mánawiyatımızdıń neshe mıń jıllıq principi
bir qatar dáslepki tárizde úsh tiykarǵı dáwirge ajıratıp kózden
keshiriwdi maqul dep bildik:

---

Bul dáwirler óz ishine alǵan múddetlerine kóre óz ara teń
emes.
Birinshi
dáwir bir neshe mıń jıldı qamrasa, ekinshi dáwir
8-9 ásirdi
óz ishine aladı, úshinshi dáwir bolsa biziń úlkemiz
Túrkistan ushın 5-ásir shaması dawam etip, aqırǵı
200 jılı
apatshılıqlarǵa tolı boldı.
Usı dáwirlestiriwdiń tiykarında kóbirek sırtqı belgiler jatadı.
Olardan eń áhmiyetli derekler ahwalı menen baylanıslı.
Islamǵa shekemgi mánawiyatımız principi haqqındaǵı eń
áhmiyetli derekler úlkemizdiń búgingi milliy aymaqlardan
tısqarıda tabılǵan bolıp, tiykarınan
«Avesto»
kitabı hám túrkiy
tasbitiklerdir.

---

Ekinshi
bólegi maǵlıwmatlar bolıp, áyyem
Shumer
,
Bobil
hám
Ashshur,
qádimgi Misr hám Yunon, Hind hám Xitoy
dereklerinde, Eron shahanshahlarinan qalǵan tasbitiklerde
sa’wlelendirgen.
U’shinshi
topar derekler arxeologik miyraslar bolıp, olar
tikkeley jurtımız aymag’inan yaki atirap-aymaqtan tabılǵan
materiyalliq, buyımlar menen baylanıslı.
Tórtinshi
topar derekler sońǵı dáwirlerge shekem awızeki
da’stu’r halında jetip kelgen xalıq ádebiyatı, úrip-ádet hám
meresimler, oyınlar, bayramlar,
irim-sirimlar bolıp, olar
ju’zinen u’zil-kesil juwmaqlar shıǵarıw qıyın.

---

Islam dáwiri derekleri áyemgi dáwirge qaraǵanda sheksiz dárejede
bay hám isenimlirek. Islam dáwirinen baslap, aytıw múmkin, máselege
ilimiy jantasıw imkanı aniq turinde ámelge asadı hám millettiń
mánawiy kamalat basqıshları aymaq mádeniyatı kóleminen anıq
tariyxıylıq talap etedi.
U’shinshi dáwir bizge eń jaqın bolǵanı sebepli onı úyreniw
máseleleri izleniwshilerdiń anaǵurlım keń kólemin qamrap alǵan,
sebebi, derekler tiykarınan
ózbek,
rus
hám qisman basqa tuwisqan
xalıqlar tillerinde saqlanǵanlıǵınan bul salada imkaniyatlar jeterli.
Ǵárezsizlikke shekem bazı arxivler mámleket sırı esaplanıp,
izleniwshiler názerinen sır tutılǵan bolsa, búgin olardıń esikleri ashıldı
hám tábiyiy,
gazeta-jurnaldagi eń kóp baspalar usı Jańa dáwir
mánawiyatı máselelerine baylanisli bolmaqta.

---

DIQQATLARIŃIZ USNIN RAXMET