2. Yevrosiyo materigida tabiat zonalarining tarqalishi

Subtropik doimiy yashil o’rmonlar zonasi. Bu zonada janubiy Yevropaning katta qismi va o’rta dengizning kichik osiyo sohillarida tarqalgan. Subtropik o’simliklar Pireney, Apennin va Bolqon yarim orollarida, Kichik Osiyo va Eronda, Qrimning janubiy sohilida, Zakavkazening Qora dengiz qirg’oqlarida, Tolish tog’lari va Lenkoran pastekisligida, Sharqiy Osiyoning janubiy qismida, O’rta dengizdagi orollarda keng tarqalgan.
3. Shimoliy Amerika materigida tabiat zonalarining tarqalishi.
SHimoliy Amerikaning landshaft komplekslari yukorida taxlil etilgan tabiat komponentlari singari tekisliklarda asosan kenglik zonallik konuniyatiga bo‘ysungan xolda taqsimlangan. Bunday tabaqalanish ayniksa materikning shimoliy qismida yaxshi ifodalangan. SHimoldagi arktika saxrolari, tundra, o‘rmon-tundra, tayga landshaft zonalari g‘arbdan sharqqa tomon cho‘zilib joylashgan.
Arktika saxrolari zonasi materikning eng shimoliy Butiya yarim orolini va Butiya qo‘ltig‘i soxillarini o‘z ichiga oladi. Zonaning kor va muzliklar bilan koplangan katta kismi Kanada Arktika arxipelagiga va Grenlandiya oroliga tug‘ri keladi. Zonada yoz juda kiska va kish uzok, davom etadi. Xarorat 0°S dan yukori bo‘lgan kunlar soni nixoyatda kam (11-50 gacha), sovuk bulmaydigan davr umuman kuzatilmaydi. Yog’in-sochin mikdori 200-300 mm dan oshmasada namgarchilik juda serob. Sutemizuvchilardan oq ayik, qutb tulkisi, muskus xukizi, lemminlar yashaydi.
Tundra zonasi materikning shimoliy qirg‘oqlarini o‘z ichiga olib, uning janubiy chegarasi Gudzon kultigi atrofida maxalliy iqlim va arktika sovuk xavo massasi ta’sirida 57° sh.k. gacha tushadi. Tundra subarktika mintakasidagi sovuk iqlimli, tundra-botqoq gleylibotqoq tuprokli, o’rmonsiz, mox-lishayniklar xamda butalar usadigan va murakkab sturukturaga ega bulgan landshaft kompleksdir. Bu tundra toshlok, lishaynikli, pakana bo‘yli tol, qayin, zirk butazorli va torfli-botqoq landshaft komplekslardan tarkib topgan. Tundrada muzlik davridan sakdanib qolgan, kalin va uzun junli yirik utxur xayvon-kor kuchkori yashaydi. Yirtkichlardan oq tulki va bo‘rilar uchraidi. Soxillardagi morjlar, tyulenlar, kabiru shimol bug‘usi maxalliy axoli tomonidan ov qilinadi.