2022 yutqin yoni, qanotsimon-jag‘ va jag‘ orti sohalari abssess va flegmonalari. Infeksiya tarqalish yo‘llari. Klinikasi. Tashxislash. Jarrohlik davolash usuli mahmudov Jahongirmirzo Komil o‘g‘li, katta o‘qituvchi

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 2 | ISSUE 1 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
125 
w
www.oriens.uz
January 
2022
 
Yutqin yoni flegmonasiga tashhis qo‘yayotganda, shuni ham hisobga olish 
kerakki, yiringli jarayon ko‘pincha infeksiyaning jag‘ osti uchburchagidan tarqalishi 
natijasida rivojlanadi. Og‘iz ochilishining chegaralanishi, yutinishda og‘riqning 
kuchayishi paydo bo‘lganda, og‘iz bo‘shlig‘i va yutqinni sinchiklab tekshirish kerak. 
Yutqin yoni bo‘shlig‘ining abssessi og‘iz ichidan medial qanotsimon pastki 
jag‘ burmasining shilliq qavatidan va o‘nga pa- rallel qilib 1,5-2 sm. uzunlikda 
xamda 0,75 sm. chukurlikda kesi- ladi. Keyin o‘tmas yo‘l bilan yiringli o‘chokka 
o‘tib, ochiladi. Yutqin yoni flegmonasida yiring yaxshiroq ajralib chiqib turishi 
uchun eng ma’qul usul, og‘izdan tashqari kesma o‘tkazishdir. Teri va teri osti 
kletchatkasi kesiladi, so‘ng jag‘ burchagi sohasi tagida yetgan to‘qimalarni surib, 
suyakning qirg‘og‘igacha boriladi, medial qanotsimon mushak bo‘ylab yutqin oldi 
oraligiga, yutqinning o‘rta siquvchi mushaklarigacha boriladi, ekssudat oqib chiqib 
turishiga yo‘l yaratiladi. Yutqin yoni oralig‘i flegmonasini ochishda qanotsimon-
pastki jag‘ oralig‘i va til osti sohalariga o‘tish kerak bo‘ladi. Yutqin yoni oraligidagi 
yalliglanish jarayonlari yutqin bo‘ylab oldingi ko‘qs oralig‘iga tarqalishi mumkin 
xamda yallig‘lanish jarayoni bo‘yinning oldingi va lateral sohalari, shu- ningdek qon 
tomir nerv qini orqali pastga tushshi va ko‘qrak qafasiga, tarqalishiga olib keladi. 
Qanotsimon vyonoz chigalining yutqin oldi oralig‘ida yetishi yiringli jarayonning 
miya qobiqlari va bosh miyaga retrograd tarqalishiga olib kelishi mumkin. Shunday 
ekan, yutqin yoni oralig‘i flegmonasi jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkinligini 
unutmaslik kerak. 
Qanotsimon jag‘ soxasi abssess va flegmonasi. Bu sohada yallig‘lanishning 
sababi pastki molyarlar va aql tishining qiyin chiqishi hisoblanadi. Ayrim xolda 
yallig‘lanish jarayoni yuqori molyar tishlardan bo‘ladi. Ba’zan yallig‘lanish til osti, 
jag‘-til chuqurchasi, jag‘ osti uchburchagi, og‘iz tubi, quloq oldi-chaynov sohasidan 
tarqaladi. 
2-rasm. Qanotsimon-jag‘ bo‘shlig‘i yog‘ qavati. 
Qanotsimon-jag‘ bo‘shlig‘i yog‘ qavatiga ega va yog‘ oraliqlari bilan bog‘lanadi. 
Medial kanotsimon mushak orkali jag‘ orqasi va halkum yoni sohasi old qismi bilan, 

---