Antosianlar - osimliklarni boyoq moddalari hisobanib, meva, barg, gul yaproqchalarini binafshadan tortib to qora-binafshagacha bolgan turli ranglarga boyaydilar. - Antosianlar - osimliklarni boyoq moddalari hisobanib, meva, barg, gul yaproqchalarini binafshadan tortib to qora-binafshagacha bolgan turli ranglarga boyaydilar.
- Barcha antosianlar geterohalqada uch valentli kislorod (oksoniy) saqlaydilar va shuni hisobiga osongina tuzlar, masalan xloridlar hosil qiladi.
katexin
. Xlorofilldan farqli ravishda antosianlar - noplastid pigmentlar bolib, hujayra vakuollarida uchraydilar. - . Xlorofilldan farqli ravishda antosianlar - noplastid pigmentlar bolib, hujayra vakuollarida uchraydilar.
- Antosianlar aglikonlarini antosianidin deb nomlanadi.
- Antosianlar aglikon qismi tuzilishga kora asosan quyidagicha turlarga bolinadilar.
R = R’= H – pelargonidin - R = R’= H – pelargonidin
- ,R’= H – peonidin
- R = OH, R’= H – sianidin
- R = R’= OH – delfinidin
- , R’= OH – petunidin
- R = - malvidin
Kopincha bir osimlikda bir yoki bir necha antosianidin
asosidagi tuzilishga ega antosianlar uchraydi.
Masalan, kartoshkada 10 ta antosian aniqlangan
. Ulardan oltitasi qiyoslanib tuzilishi aniqlangan va
quyidagicha tuzilishga ega:
- Aglikon Uglevod qoldigi
- Pelargonidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
- Pelargonidin 3-ramnoglikozid
- Sianidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
- Peonidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
- Petunidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
- Malvinidin 5- glyukozido-3-ramnoglikozid
Yuqorida sanab otilgan monomer fenol birikmalardan tashqari osimliklarda polimer fenol birikmalari uchraydi: oshlovchi moddalar, lignin, melaninlar. - Yuqorida sanab otilgan monomer fenol birikmalardan tashqari osimliklarda polimer fenol birikmalari uchraydi: oshlovchi moddalar, lignin, melaninlar.
- Oshlovchi moddalar kondensirlangan va gidrolizlanuvchilarga bolinadilar. Gidrolizlanuvchi oshlovchi moddalar suyultirilgan kislota eritmalar ta’sirida soddaroq tuzilishga ega fenol va nofenol tabiatli birikmalarga parchalanadi.
- Asosan gall va ellaga kislotlari hosil boladi.
- Kondensirlangan oshlovchi moddalar ultirilgan kislota eritmalar ta’sirida qizdirilganda yanada zichlashadilar. Ular katexin yoki ykoantosianlarni polimeri hisoblanadilar. Ularni tuzilishini quyidagicha tasvirlash mumkin:
Trinitrofenol, pikrin kislota, C6H3O7N3 — sariq rangli kristallar. Mol. m. 229,11. Suyukdanish trasi 122,5°, zichligi 1760 kg/m3. Portlovchi modda, portlash xossasi jihatidan trinitrotoluola yaqin. 20-asrning 1choragidan boshlab oʻqdorilarga koʻplab ishlatilgan. Mexanik taʼsirlarga juda sezgirligi tufayli ishlatilishi cheklangan. Fenoldisulfoklslotani nitrat va sulfat kislota aralashmasi bilan nitrolab olinadi. - Trinitrofenol, pikrin kislota, C6H3O7N3 — sariq rangli kristallar. Mol. m. 229,11. Suyukdanish trasi 122,5°, zichligi 1760 kg/m3. Portlovchi modda, portlash xossasi jihatidan trinitrotoluola yaqin. 20-asrning 1choragidan boshlab oʻqdorilarga koʻplab ishlatilgan. Mexanik taʼsirlarga juda sezgirligi tufayli ishlatilishi cheklangan. Fenoldisulfoklslotani nitrat va sulfat kislota aralashmasi bilan nitrolab olinadi.
Pikrin kislota.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |