Komplementar genlar mustaqil ravishda u yoki bu belgini yuzaga chiqarsa F2 da fenotip bo‘yicha 9:6:1 nisbatda ajralish kuzatiladi. - Komplementar genlar mustaqil ravishda u yoki bu belgini yuzaga chiqarsa F2 da fenotip bo‘yicha 9:6:1 nisbatda ajralish kuzatiladi.
- Noallel genlarning epistaz ta’siri. Noal lel genlarning biri ikkinchisi ustidan dominantlik qilib, uning fenotipda namoyon bo‘lishiga to‘sqinlik qilishi noallel genlar ning epistatik irsiylanishi deyi ladi. O‘ziga allel bo‘lmagan bironta gen ning ta’sirini bo‘ g‘a di gan, ya’ni ustunlik qiladigan gen epistatik (ingibitor) gen hisoblanadi.
- Noallel genlarning polimer ta’siri. Allel bo‘lmagan genlarning polimer tipi komp lementariya va epistazdan tubdan farq qiladi. Agar komplementar irsiylanishda belgi asosiy, to‘ldiruvchi gen allellari ta’sirida paydo bo‘lsa, epistazda belgiga bir allel gen bevosita, ikkinchi allel bo‘lmagan gen bilvosita ta’sir qilsa, polimeriyada bir-biriga allel bo‘lmagan genlar bir yo‘nalishda belgiga ta’sir ko‘rsatib uni rivojlantiradi. Polimer irsiylanish kumulativ va nokumulativ polimeriyaga ajratiladi.
- Pleyotropiya. Genlarning ko‘p tomonlama ta’siri pleyotropiya deyiladi. Genlarning pleyotrop ta’siri biokimyoviy tabiatga ega: bitta gen nazorati ostida hosil bo‘ladigan bitta oqsil – ferment nafaqat bitta belgining yuzaga chiqishiga, shuningdek, boshqa turli xil belgi va xususiyatlarga ham ta’sir etib, ularda o‘zgarishlarni keltirib chiqaradi.
Odamda retsessiv irsiy kasallik – o‘roqsimon anemiya uchraydi. Gemo g lobin molekulasida aminokislotalardan birining o‘rin almashib qolishi eritrotsit shaklining o‘zgarishiga olib keladi. Shu bilan bir vaqtda yurak-qon tomir, nerv, ovqat hazm qilish, ayirish sistemalarida chuqur o‘zgarishlar yuzaga chiqadi. Mazkur kasallik bo‘yicha gomozigota organizm bolalikda nobud bo‘ladi. - Odamda retsessiv irsiy kasallik – o‘roqsimon anemiya uchraydi. Gemo g lobin molekulasida aminokislotalardan birining o‘rin almashib qolishi eritrotsit shaklining o‘zgarishiga olib keladi. Shu bilan bir vaqtda yurak-qon tomir, nerv, ovqat hazm qilish, ayirish sistemalarida chuqur o‘zgarishlar yuzaga chiqadi. Mazkur kasallik bo‘yicha gomozigota organizm bolalikda nobud bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
