22. Qidiruv algoritmlarida indekslash nima?

63. Qidiruv natijasi va so'rov o'rtasida necha xil yozishmalar mavjud?
Qidiruv natijasida tadqiqotchilarni ozmi-ko'pmi qondira oladigan ba'zi ma'lumotlar - Ip aniqlanadi. Qidiruv maqsadi In va Ip qidiruv natijalari o'rtasidagi yozishmalarga qarab, dolzarblik tushunchasi bilan ajralib turadigan har xil vaziyatlar bo'lishi mumkin. Qidiruv natijasi va so'rov o'rtasida uch xil yozishmalar mavjud: rasmiy dolzarblik, ontologik dolzarblik, o'rinlilik.
Rasmiy dolzarblik deganda qidiruv tasvirining rasmiy mezonlarga asoslangan qidiruv retseptiga muvofiqligi tushuniladi. Ushbu mezonlarga asoslanib, so'rovlarni tanlash va qidiruv natijalarini berish amalga oshiriladi. Rasmiy dolzarblik tadqiqotchi istagan narsadan uzoqroq bo'lishga intiladi. Ontologik dolzarblik - bu qidiruv tasvirining semantik xususiyatlarga asoslangan qidiruv retseptiga muvofiqligi. Unda so'rov va Ip qidiruv natijalarini semantik (shartli) darajada taqqoslash ko'zda tutilgan. Xususan, hujjatli qidiruvlarda tabiiy tilda taqqoslashlar amalga oshiriladi. Semantik dolzarblik rasmiy xususiyatlarga kam e'tibor qaratadi, ko'proq esa kognitiv tahlilga asoslangan.
Semantik ahamiyatga ega bo'lgan ma'lumotlar semantik operatsiya asosida shakllanadi, shuning uchun u noaniqlik ulushiga ega. Semantik yozishmalar mezonini shaxs shakllantiradi va berilgan ma'lumotlar bilan so'rovning ma'nosi o'rtasida moslikni o'rnatadi.
Bu tadqiqotchining oldiga qo'shimcha vazifani qo'yadi - qidiruv natijasining dolzarbligini yoki yo'qligini aniq aniqlash. Ushbu muammo kognitiv usullar bilan hal etiladi. Rasmiy va semantik ahamiyatga ega bo'lishi foydalanuvchining axborotga bo'lgan ehtiyojini qondirmasligi mumkin. Qidiruv natijalarini so'rovga mos keladigan eng to'liq mezoni - bu muvaffaqiyatlilik. Muvaffaqiyatlilik - bu topilgan bilimlarning yoki ma'lumotlarning ma'lumot olish paytida aniqlangan ma'lumotlarga bo'lgan to'liq muvofiqligi.
Shuni ta'kidlash kerakki, qidiruv natijasi nafaqat to'g'ri tuzilgan so'rov bilan, balki nimani izlash kerakligi haqida ma'lumot mavjudligi bilan belgilanadi. Qoidaga ko'ra, qidiruv natijasida rasmiy ahamiyatga ega bo'lgan katta miqdordagi ma'lumotlar qaytariladi. Ushbu ma'lumotlar tahlil qilinadi va agar kerak bo'lsa, unda aniqlangan qidiruv olib boriladi. Ushbu tahlil va qo'shimcha izlanishlar olingan dastlabki ma'lumotlar miqdorini kamaytiradi va semantik ahamiyatga ega maydonni yaratadi.